همشهری آنلاین: حدود ۲.۳ میلیارد کودک در دنیا زندگی می‌کنند که معادل حدود یک‌سوم جامعه بشری است اما این جمعیت عظیم، شاهد بیشترین نقض حقوق است. در بیشتر کشورهای دنیا، کودک به کسی گفته می‌شود که زیر ۱۸ سال سن دارد. آنها، بدون توجه به سنشان، از حقوق بشر مساوی با بزرگسالان برخوردارند که این حقوق شامل حق آزادی و ابراز عقیده و همینطور حق برابری، بهداشت، آموزش، محیط‌زیست سالم، محیط امن برای زندگی و محافظت در برابر هر نوع آسیب می‌شود. حقوق کودکان در یک کنوانسیون ویژه در سال ۱۹۸۹ در سازمان ملل تصویب شده است. پیش از آن در سال ۱۹۵۴ بیانیه حقوق کودک در سازمان ملل تصویب شده بود و هر ساله سالروز آن یعنی ۲۰ نوامبر، به‌عنوان روز جهانی کودک گرامی داشته می‌شود. کنوانسیون حقوق کودکان هم در همین تاریخ تصویب شده است.
هدف اصلی در این روز، آگاهی‌بخشی به جامعه درباره حقوق کودکان است. شعار امسال هم «همه حقوق برای همه کودکان» اعلام شده است. سازمان ملل این ۳ محور اصلی را برای کودکان درنظر گرفته است: صلح برای همه کودکان؛ سیاره‌ای قابل سکونت برای همه کودکان؛ شنیدن شدن صدای همه کودکان.
بیشتر بخوانید:
- مصائب تولد در غزه
- لیونل مسی جایگاه چای را به خطر می‌اندازد؟
متأسفانه، با وجود تأکیدات جهانی بر رعایت حقوق کودکان، این بخش عظیم از جامعه شاهد نقض گسترده و همیشگی حقوق‌شان هستند. برای نمونه، حدود ۳۰۰ میلیون کودک در سراسر جهان مدارک تولد ندارند و نمی‌توانند از حقوق قانونی خود برخوردار شوند. در سراسر جهان، بیش از ۶۱ میلیون کودک نمی‌توانند در مدارس ابتدایی شرکت کنند. تخمین‌زده می‌شود که سالانه ۱۵۰ میلیون دختر و ۷۳ میلیون پسر به‌صورت جنسی مورد تعرض قرار می‌گیرند. در برخی کشورها، دختران جوان که گاهی سنشان به ۹ سال می‌رسد مجبور به ازدواج می‌شوند. حدود ۳۳۰ هزار کودک هم در اقامتگاه‌های مخصوص مهاجران در ۸۰ کشور دنیا زندگی می‌کنند. در سال۲۰۱۹، از هر ۶ کودک یک نفر در فقر مطلق زندگی می‌کرده است. در سال ۲۰۲۰ بیش از ۸۲۰ میلیون کودک در مدارس دسترسی به امکانات شست و شوی دست نداشتند که نقض آشکار حق آنها برای داشتن بهداشت و سلامت بوده است.
همه اینها موارد کلان نقض حقوق کودک به‌شمار می‌روند. سازمان ملل امیدوار است با تمرکز و آگاهی‌سازی به حقوق اولیه کودکان، در نهایت این مصادیق تکان‌دهنده و کلان را از بین ببرد. شنیدن صدای کودکان و شرکت دادن آنها در تصمیم‌گیری‌های که بر آنها اثر می‌گذارند نخستین راه است. این کار را می‌توان از خانواده‌ها شروع کرد و به جامعه گسترش داد.
تغییر آینده به نفع کودکان را می‌توانیم از خودمان و ارتباط‌مان با فرزندان خودمان شروع کنیم. کافی است در نخستین گام صدای‌شان را بشنویم. این بهترین کار برای بزرگداشت روز جهانی کودک است.