براساس این آمار هر ساله 2/2 میلیون نفر به علت حوادث ناشی از کار جان خود را از دست میدهند و 270 میلیون نفر دچار ضایعات ناشی از این حوادث میشوند. این در حالی است که حدود 160 میلیون نفر هم سلامتی خود را به علت بیماریهای ناشی از کار از دست
میدهند. هرچند که شماری از قربانیان نیز بهدلیل روند ضعیف خبررسانی و گزارشدهی و نظامهای محدود جمعآوری آمار در بسیاری از کشورها از قلم میافتند.
در کشور ما نیز بهدلیل رعایت نشدن اصول بهداشت حرفهای، مخاطرات زیادی سلامت کارگران را تهدید میکند، 13 درصد کارگاههای کشور آلودگی صوتی بیش از حد مجاز دارند.
در 6درصد کارگاههای کشور عامل ارتعاش وجود دارد، 11 درصد کارگاههای کشور روشنایی مناسب ندارند، 14درصد آنها ابزار مناسب کاری ندارند، در 6 درصد از کارگاهها میزان گرما و رطوبت بیش از حد استاندارد است، در 13 درصد آنها، کارگران در معرض تماس مستقیم با مواد یونی و شیمیایی قرار دارند و در 19درصد کارگاههای کشور، میزان گرد و غبار بیش از حد مجاز است.
همچنین 40 تا 50 درصد کارگاهها، تاسیسات بهداشتی ندارند؛ از سوی دیگر، فقط 30 تا 40 نفر متخصص ایمنی کار در کشور فعالیت میکنند و 10 تا 12 هزار نفر کمبود نیروی انسانی وجود دارد.
درصورتی که با سرمایهگذاری در بخش ایمنی و نگاهی ویژه به قشر کارگر میتوان هزینه و ضرر و زیان کشور را بهواسطه حوادث و مشکلات کاهش داد.
در کشورهای پیشرفته صنعتی، ایمنی، یک سرمایهگذاری پرسود و با سود برگشتی زیاد است؛ به نحوی که معمولا 4 تا 5 درصد تولید ناخالص ملی آنها به مقوله ایمنی اختصاص دارد که در این بین هزینه پیشگیری از حوادث به مراتب پایینتر از سایر بخشهاست.
بههمین دلیل به سراغ کارشناسان بهداشت حرفهای کار رفتیم تا توصیههای هریک را در این زمینه بشنویم.هدایت عباسی کارشناس بهداشت حرفهای زنجان با اشاره میزان افت شنوایی مسگران زنجانی در مورد اصول بهداشتی جلوگیری از آلودگی صوتی کارگاهها میگوید: «آلودگی صوتی یکی از مهمترین عوامل آلوده کننده محیط کار در صنایع گوناگون است و اثرات نامطلوبی را بر روی اندام های مختلف بدن انسان وارد میکند
عوارضی همچون ضربان قلب، بالا رفتن مصرف اکسیژن، ناراحتی های گوارشی، اختلال خواب، تهوع، استفراغ، سرگیجه و سردرد که موجب بر هم خوردن تمرکز ذهنی فرد و بازدهی پائین کار وی خواهد شد بههمین دلیل برای جلوگیری از این عوارض لازم است سر و صدای محیط کار از لحاظ شدت، فرکانس و دوام، مورد ارزیابی و سنجش قرار گیرد.»
این کارشناس همچنین اثرات سوء آلودگی صوتی بر روی اندامهای کارگران را بسیار زیانآور میداند و میگوید: « در زمان افزایش نیرو از استخدام افراد حساس نسبت به سرو صدا، بدون تجربه و آمادگی قبلی خودداری شود. بهعلاوه برای پیشگیری از عوارض صوتی، باید از وسایل حفاظتی مربوط استفاده شود. لرزش و ارتعاشات دستگاهها نیز عوارضی زیادی در بر دارد که مهمترین تاثیرات آن بر روی نسوج نرم دست است که منجر به کالسیفیه شدن استخوانها، ضایعات عروقی، دردهای روماتیسمی در سنین بالا و آرتریت حاد میشود.
برای پیشگیری از عوارض ناشی از این ارتعاشات رعایت برخی نکات از سوی کارگران و کارفرمایان ضروری است. همچنین کارفرمایان باید از اشتغال افراد مبتلا به دیابت با دستگاههای لرزشی و ارتعاش دار اجتناب کنند، به کارگران به اندازه کافی آموزش داده شود و تا آنجایی که امکان دارد از ابزارهای خودکار، بدون نیاز به دخالت دست استفاده شود.»
هوشنگ ناصری، کارشناس مسئول بهداشت حرفهای مرکز بهداشت کرمانشاه نیز در مورد روشنایی لازم در محیط کار میگوید: «چشم همانقدر که عضو خارقالعاده و شگفتانگیزی است بههمان اندازه نیز ظریف و بیپناه و آسیبپذیر است و عوامل گوناگونی همچون ازدیاد نور، کمبود نور، پرتاب ذرات، تاثیر مواد سمی، اشعه ایکس یا سایر تشعشعات یونیزان و حرارت میتواند به آن صدمه وارد کند. در محیطهای کاری با نور مناسب امکان بروز هر نوع حادثه نیز کاهش مییابد.»
ناصری همچنین در مورد گرما و رطوبت محیط کار میافزاید: «کارگرانی که کارهای سخت بدنی مانند ریختهگری، ذوب فلزات، بلورسازی و کشاورزی انجام میدهند بهخصوص در مناطق گرمسیر یا در فصول گرم در معرض عوارض و آسیبهای ناشی از گرما قرار دارند که این به 2 گروه خفیف که شامل سوختگی پوست و جوشهای گرمایی و شدید شامل کرامپ گرمایی، گرمازدگی و خستگی گرمایی تقسیم میشوند
و برای پیشگیری از همین خطرات باید از لباسهایی با رنگ روشن سبک راحت و گشاد و از جنس نخ استفاده کرد. همچنین محیط کار باید دارای تهویه عمومی مناسب باشد و دسترسی به آب خنک در آن وجود داشته باشد.»
نیلوفر احمدی کارشناس بهداشت حرفهای کرمان نیز در اینباره میگوید: «درصورت توجه به سلامت شاغلان، میزان ضرر و زیان وارد شده به آنها کاهش یافته و میتوان مدت بهرهمندی از افراد متخصص و نیروی کار باتجربه و ماهر در کشور را افزایش داد، هرچند که بههمین منظور از سال 74 در ایران پزشکانی برای رسیدگی بهوضعیت کارگران تربیت میشوند که به بررسی بیماریهای جسمی، روانی و بیولوژیک و تاثیرات آن در بدن فرد شاغل میپردازند که متاسفانه در حال حاضر تعداد این پزشکان فقط 50نفر است.»
همشهری استانها