آخرین سه‌شنبه آذرماه برای دانش‌آموزان مقطع ابتدایی شهر تهران روز متفاوتی بود. آنها در این‌روز فارغ از درس و مشق‌های معمول خود به تمرین مهارت‌هایی پرداختند که در قالب طرح «سه شنبه‌های بدون کیف و کتاب» برای این مقطع تعریف شده و قرار است از این پس هر ٢ هفته یک بار در مدارس ابتدایی اجرا شود:

همشهری آنلاین، رابعه تیموری:با تحویل سکان وزارت آموزش‌وپرورش به رضا مراد صحرایی، اجرای سند تحول بنیادین که سال‌ها مورد بی‌مهری قرارگرفته و عملیاتی‌سازی محتوای آن مغفول مانده است، در دستور کار این وزارتخانه قرار گرفت. یکی از نکاتی که در این سند مورد تاکید قرارگرفته، ایجاد زمینه پرورش عملی توانمندی‌های دانش‌آموزان در زمینه‌های تربیت دینی، تربیت بدنی، تربیت اقتصادی، تربیت علمی، تربیت اجتماعی و تربیت هنری است و آموزش‌وپرورش برای تحقق این اهداف از مدیران و معلمان مدارس ابتدایی خواسته است در قالب طرح «سه شنبه‌های بدون کیف» زمینه اجرای مفاد سند تحول بنیادین را فراهم کنند.

بر اساس این طرح دانش‌آموزان هر ٢ هفته یک بار در روزهای سه‌شنبه بدون کیف و کتاب به مدرسه می‌روند و در فضایی متفاوت از آموزش مطالب تئوری و در قالب برنامه‌های عملی خلاقانه مهارت‌های مختلف را می‌آموزند، دیروز این طرح برای اولین‌بار در دبستان‌ها اجرا شد، اما به نظر می‌رسد برای بهره‌وری مناسب از این طرح باید بستر و زمینه‌های لازم فراهم شود.


آموزشگران توانمند شوند

یکی از مدیران مدارس ابتدایی جنوب شهر می‌گوید: «برای اجرای این طرح در درجه اول باید مربیان و معلمان مدارس آموزش کافی دریافت کنند تا بتوانند این طرح را رهبری کرده به شیوه مطلوبی به اجرا درآورند.»

او به مدرسه محور بودن طرح اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «مدرسه محور بودن طرح از نقاط قوت آن است که زمینه ایجاد خلاقیت در محتوای طرح را فراهم می کند، اما باید در مدارس زمینه اجرای این طرح فراهم شود تا کیفیت و اثربخشی لازم را داشته باشد.»

یکی از آموزگاران پایه دوم ابتدایی درباره این طرح می‌گوید: «یکی از محورهای طرح اجرای برنامه‌های علمی و پژوهشی با محوریت مجلات رشد است تا دانش‌آموزان جدیدترین یافته‌های علمی و فن آورانه را با روش‌ها و ابزارهای نوین آموزش ببینند.» او به مبتکرانه بودن طرح اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «اما اگر این طرح را در زمان معمول مدارس اجرا کنیم و از زنگ‌های آزمایشگاه درس علوم تجربی برای این منظور استفاده کنیم بهره‌وری بهتری خواهد داشت.»

این معلم مقطع ابتدایی محدودیت زمان آموزش مدارس را مانع اجرای طرح عنوان می‌کند و می‌افزاید: «اگر بخواهیم یک روز هفته آموزش محتوای کتاب‌های درسی را به کلی کنار بگذاریم، دانش‌آموزان و معلمان برای آموزش کتاب‌های درسی زمان لازم را ندارند و این موضوع به آنها فشاری مضاعف را تحمیل می‌کند.»
ابوالفضل اسدی از دانش‌آموزان پایه چهارم است. او که از اجرای طرح سه‌شنبه‌های بدون کیف در مدرسه خود لذت برده، می‌گوید: «دیروز مشق ننوشتیم و می‌توانستیم کارهای جالبی را انجام دهیم که برای بچه‌ها لذت‌بخش بود، ولی بعضی از این برنامه‌ها با کلاس‌های درس معمولی تفاوت زیادی نداشتند.»


از برنامه‌های ورزشی تا فعالیت‌های هنری

بر اساس سند تحول بنیادین و در جریان اجرای طرح سه‌شنبه‌های بدون کیف، دانش‌آموزان برای تحقق تربیت دینی با راه‌های ارتقای ابعاد معنوی وجودی انسان و روش‌های تقویت ارتباط با خدا آشنا می‌شوند.
در تربیت بدنی برنامه‌های خلاق در زمینه حفظ و ارتقای سلامت و بهداشت جسمی و روانی اجرا می‌شود و در بحث تربیت اقتصادی به اهمیت تلاش فردی و جمعی برای تحقق غنا، کفاف، عمران، رشد، استقلال اقتصادی، حفظ و پیشرفت ثروت ملی، افزایش بهره‌وری، تامین رفاه عمومی، توسعه عدالت اقتصادی و شناسایی عوامل فقر فساد و تبعیض پرداخته می‌شود.
در تربیت علمی فعالیت‌های عملی با محوریت محتوای مجلات رشد طراحی می‌شود و برای تحقق تربیت اجتماعی دانش‌آموزان، موضوعاتی مانند حفظ و اصلاح آداب، رسوم، هنجارها و ارزش‌های جامعه، درک مناسب موقعیت اجتماعی، توسعه درک و اصلاح موقعیت اجتماعی خود و دیگران و برقراری رابطه سازنده و کسب صفات جمعی نظیر احسان، مهرورزی، انصاف، خیرخواهی و بردباری تبیین می‌شود تا دانش‌آموزان با هویت اسلامی – ایرانی خود بیشتر آشنا شوند.
در تربیت هنری هم محتوای مجلات رشد در زمینه رشته‌های هنری و زیبایی شناختی برای آموزش عملی استفاده می‌شود.