به گزارش همشهری آنلاین، دومین جشنواره سراسری آموزشگاه‌های آزاد سینمایی در دومین روز در حالی دنبال می‌شود که علاوه بر بخش‌های متنوع اجراهای بازیگری، نمایش فیلم‌های کوتاه، گالری عکس، نشست‌های تخصصی و آموزشی و جلسات نقد و بررسی، این رویداد میزبان نشست ویژه فلسطین در قاب نقره‌ای است. این رویداد امروز چهارشنبه اول آذر و در دومین روز از برگزاری در محل موزه سینما میزبان علاقه‌مندان خواهد بود.
برنامه سالن «سینماتوگراف»
سالن «سینماتوگراف» مجموعه موزه سینما صبح امروز و از ساعت ۹ تا ۱۳ میزبان اجراهای مربوط به بخش بازیگری خواهد بود که در این بازه زمانی ۳۲ هنرجو به ارایه برنامه خواهند پرداخت. این سالن بعدازظهر امروز و در ۲ سانس به اکران فیلم‌های کوتاه این رویداد اختصاص یافته است. از ساعت ۱۵ و در اولین سانس فیلم‌های کوتاه «ویلای خیابان ۲۲»، «الماس و شیشه»، «داس»، «آخرین بار»، «یادداشت»، «همزاد»، «آبنبات تلخ»، «کله» و «دستبند» روی پرده می‌رود.
در همین سالن از ساعت ۱۷:۳۰ فیلم‌های کوتاه «بین خطوط رفاقت»، «بدرقه سکوت»، «مرا ببوس»، «کانیبال»، «کابگراس»، «لیلا»، «من، او، مهتاب»، «تله هوس» و «فاصله رنگی» به نمایش گذاشته می‌شود. نشست ویژه «فلسطین در قاب نقره‌ای» هم امروز از ساعت ۱۸ در سالن «فردوس» برگزار می‌شود.
فیلم بد می‌سازند و سفارش کار دارند!
از برنامه‌های روز گذشته، برگزاری نشست تخصصی «مدیریت اقتصادی تولید فیلم» بود که روز سه‌شنبه ۳۰ آبان با حضور مسعود نقاش‌زاده در محل موزه سینما برگزار شد.
مسعود نقاش‌زاده کارگردان سینما، در ابتدای این نشست بیان کرد: گاهی این تصور وجود دارد که فقط فیلم‌های بزرگ نیازمند تامین مالی ویژه هستند، ولی معتقدم در هر فیلمی، چه مستند، چه کوتاه و هر قالب دیگری، «تامین مالی» مساله‌ای جدی است و اگر کمی تجربه و مطالعه در این زمینه داشته باشیم فیلم‌های ما موفق خواهد بود.
وی افزود: مطلبی که از گذشته‌های دور درباره فیلم‌های سینمایی وجود داشته، این است که برخی نویسندگانی که به زعم خود فیلمنامه‌های درخشانی دارند چگونه می‌توانند دیگران را به سرمایه‌گذاری روی فیلم خود راغب کنند. این بود که معرفی فیلمنامه به یک ابزار جدی برای بازاریابی پروژه‌های سینمایی تبدیل شد.
نقاش‌زاده ادامه داد: مهمترین نکته در فرآیند معرفی فیلمنامه هم، خط داستانی است. به گونه‌ای که تهیه‌کنندگان آمریکایی جمله معروفی داشتند که می‌گفتند «خط داستانی‌ات را در دو جمله بگو» و این تبدیل به یک ابزار بازاریابی شد. پس تهیه‌کننده هر زمان می‌خواست موافقت خود را اعلام کند اولین مواجهه‌اش با خط داستانی بود.
این کارگردان سینما در ادامه گفت: در دانشگاه‌های ما می‌گویند مراحل فیلمسازی پیش تولید، تولید و پس تولید است در حالی که مراحل فیلمسازی چهار مرحله است؛ اولین مرحله در چرخه مدیریت صنعت فیلم، مرحله طراحی و توسعه است که یک مرحله مهم است. ما تقریباً در هیچ کدام از فیلم‌های خود این مرحله را جدی نمی‌گیریم و عمده مشکلات‌مان همین است. مرحله دوم تولید، مرحله سوم پخش و مرحله چهارم نمایش است.
وی افزود: در فیلمسازی، ما معمولاً خیلی با پخش و نمایش کار نداریم و گمان می‌کنیم این مسایل مربوط به شرکت‌های پخش است در حالی که در دنیا این مراحل بسیار بسیار جدی گرفته می‌شود. وقتی در مرحله «طراحی و توسعه» هستیم باید ملاحظاتی برای مرحله «پخش و نمایش» هم داشته باشیم. وقتی دارید فیلمی با هر مقیاس مالی می‌سازید، در مرحله طراحی باید ۲ مسیر را همزمان پیش ببرید؛ توسعه روایت فیلم همزمان با تامین مالی پروژه.
مهم نیست تو چقدر کارگردان خوبی هستی
وی گفت: در هالیوود می‌گویند ۲ دسته فیلمنامه‌نویس داریم؛ فیلمنامه‌نویسانی که خودشان برای خودشان فیلمنامه می‌نویسند، بدون سفارش یک تهیه‌کننده و بعد این فیلمنامه ممکن است مورد توجه کارگردان و تهیه‌کننده دیگری قرار بگیرد. گروه دوم فیلمنامه‌نویسان سفارشی هستند. این البته گرچه در کشور ما معنای خوبی ندارد اما در دنیا یک شغل به شدت مرسوم و حرفه‌ای است.
نقاش‌زاده گفت: اینکه اول تهیه‌کننده پیدا کنیم بعد پروژه را تعریف کنیم، دچار مشکلاتی می‌شویم اما اگر فیلمنامه هم بنویسیم بعد دنبال تهیه‌کننده بگردیم این هم باز مشکلاتی دارد. این موضوعات باعث شده است جریان خلاقه کمتر به حرکت در بیاید. الان داشتن یک فیلمنامه و یک کارگردان خوب کافی نیست. اصطلاحی که در سینمای دنیا به کار می‌رود این است که تامین مالی شامل یک بسته پیشنهادی است که از یک کارگردان، تهیه‌کننده، فیلمنامه‌نویس و یک بازیگر برخوردار است که طی آن هم کیفیت هنری و هم اقتصادی فیلم در نظر گرفته می‌شود.
این کارگردان تاکید کرد: کشور ما بهشت سینماگران است، اینجا تنها جایی است که اگر فیلم اول و دومتان بد باشد، باز هم می‌توانید فیلم بسازید! من کارگردانی را می‌شناسم که ۱۰ فیلم بد در کارنامه دارد اما باز هم به او پیشنهاد کار می‌شود. مدیران هالیوودی ولی جمله‌ای دارند که می‌گوید مهم نیست که تو چقدر کارگردان خوبی هستی و چند فیلم خوب ساخته‌ای، بلکه اعتبار تو مربوط به آخرین فیلمت است، پس سینما در تقاطع تجارت، هنر و رسانه است.
نقاش‌زاده گفت: اگر کسی فکر می‌کند کار هنری کردن در تضاد با داشتن گروه بزرگی از مخاطبان است، سخت در اشتباه است. کار هنری موثر می‌تواند با لایه‌های مختلف از مخاطبان ارتباط بگیرد. در دهه ۶۰ با آنکه تعداد سینماهای ما اندک بود اما تنوع ژانر داشتیم و البته آنها فروش می‌کردند و دیده می‌شدند فیلم‌های حادثه‌ای و پلیسی به عنوان یک ژانر از سینمای ما حذف شدند و این به معنای آن است که مخاطبان بالقوه آن گونه از فیلم‌ها دیگر به سینما نمی‌روند.
تمرین‌های ارزشمند برای فیلمسازی
شب گذشته نشست نقد و بررسی فیلم‌های کوتاه راه‌یافته به این جشنواره هم با حضور مریم دوستی، مریم بحرالعلومی، سیامک صدیقی، صالح دلدم و رضا منتظری در محل موزه سینما برگزار شد.
مریم بحرالعلومی نویسنده و کارگردان سینما در ابتدای این نشست درباره فیلم «اوهام» گفت: کارگردان در این فیلم اگر روی قواعد ژانر بیشتر تمرکز کرده بود عملکرد بهتری داشت. البته فیلم پایان شگفت‌انگیزی دارد که برای یک فیلم کوتاه خوب است. به نظرم در جاهایی کارگردان می‌خواسته است خیلی خودش را نشان بدهد. در حالی که اصولاً هیچکدام از اجزای فنی و هنری یک اثر نباید اولویت پیدا کند چون این به یک عامل منفی در کلیت اثر تبدیل می‌شود.
این کارگردان سینما در ادامه درباره فیلم‌کوتاه «آلزایمر» گفت: این فیلم تمرینی است برای فیلم‌نامه‌نویسی، نوع اجرا، بازی‌ها، گریم و دیگر اجزای فنی. همه اجزا نشان می‌دهد که این فیلم‌کوتاه یک فیلم تمرینی است. فیلم در فیلمنامه و پرداخت آن دچار مساله است، بازی‌ها پیش از بازیگری هستند، ابتدای فیلم به شکل مستند روایت می‌شود که ادامه پیدا نمی‌کند. با وجود تمام این مسایل فنی، دغدغه آنکه یک دغدغه اجتماعی است که این ویژگی ستودنی است.
بحرالعلومی درباره فیلم‌کوتاه «زیبای زیبا» هم بیان کرد: این فیلم بسیار کامل است که این تکامل از فیلمنامه می‌آید. فیلم از قالب نیمه‌حرفه‌ای هم فراتر رفته است. سوژه مهمی دارد، کارگردان در تدوین آن بسیار جسور بوده و در عین حال به بحث اجتماعی خود وفادار است.
این کارگردان در پایان درباره فیلم کوتاه «سردست» هم توضیح داد: فیلم در عین سادگی در قصه و لوکیشن روی یکی از پیچیده‌ترین مسایل اجتماعی دست گذاشته است. فیلم بسیار کنش‌مند با قصه پیش می‌رود و نوید حضور یک فیلمساز زن تازه‌نفس در سینمای ایران را می‌دهد.
ایده‌های بکر، روایت‌های کنش‌مند
در بخش دوم بررسی آثار سیامک صدیقی درباره فیلم کوتاه «همسایه» گفت: این یک فیلم یک روایت سه دقیقه‌ای خوش‌ساخت بود که از دیدن آن لذت بردم. اتفاقی که خوب است در نقد یک فیلم بیفتد، نقد دلالت‌مند است. ما در «همسایه» بیشترین کشمکش را دیدیم. در این فیلم‌کوتاه صحنه گفت‌وگوی زن و مرد در بامداد، صحنه گزارش قتل، واکنش مرد و … هر کدام ما را پیش می‌برد و داستان را از ایستایی خارج می‌کند.
این منتقد و روزنامه‌نگار افزود: این فیلم واقعاً فیلم ارزشمندی بود که قابل واکاوی است. در این فیلم با موضوع تکراری به نام خیانت مواجه هستیم، ولی نگاه به خیانت در آن آن قدر متفاوت است که مخاطب را پس نمی‌زند.
صدیقی در ادامه صحبت‌های خود درباره فیلم کوتاه «شهر عسل» ضمن اشاره به امتیازات این فیلم و طرح نکاتی درباره ساختار آن تاکید کرد: این فیلم هم فیلم کنش‌مندی بود و موضوع بکری داشت.
وی در ادامه درباره فیلم کوتاه «نزدیک‌تر از دور» هم به نکاتی فنی و محتوایی اشاره کرد و در جمع‌بندی درباره این اثر گفت: معتقدم قد این فیلم به نسبت دیگر فیلم‌های کوتاهی که دیدم کوتاه‌تر بود و فیلمساز جای کسب تجربه‌های بیشتر دارد.
ایده‌هایی که فیلم نشد!
مریم دوستی آخرین کارشناس مهمان در این نشست بود که درباره فیلم‌های کوتاه «صدای سکوت»، «دوراهی»، «لبه گود» و «چک» به طرح نکاتی پرداخت. دوستی درباره فیلم کوتاه «لبه گود» گفت: این فیلم سوژه جسورانه و خاص داشت اما صحبت‌های ضد زن هم در روایت آن دیده می‌شد. در مجموع اما فیلم را دوست داشتم.
وی درباره فیلم کوتاه «صدای سکوت» هم ضمن اشاره به ایده مرکزی این اثر مطرح کرد: در دنیا به سالمندان اهمیت می‌دهند اما در فرهنگ ما اینگونه است که از ابتدای به موی سپید سالمندان توجه می‌شود. فیلم به‌خوبی توانسته است به این مضمون بپردازد.
رضا منتظری دیگر منتقد این نشست‌ها بود که در بخش پایانی ایده‌های بسته فیلم‌های کوتاه انیمیشن را بررسی کرد و گفت: اینکه هنرجویان سینما در آموزشگاه‌ها برای اولین تجربه‌های فیلمسازی‌شان انیمیشن را انتخاب کرده‌اند اتفاق خیلی خوبی است و خوشحالم که من توانستم این فیلم‌ها را ببینم چراکه به شخصه به آثار انیمیشن علاقه دارم اما این تلاش‌ها کافی نیست، سازمان سینمایی باید حمایت جدی از آثار انیمیشن داشته باشد و تنها شاهد نمونه‌های معدود موفقی مثل «پسر دلفینی»، «بچه زرنگ» و … نباشیم.
نشست‌های نقد و بررسی فیلم‌های کوتاه جشنواره آموزشگاه‌های آزاد سینمایی با اجرای میثم کریمی در موزه سینما برگزار می‌شود. این جشنواره تا ۳ آذر به دبیری مهدی شفیعی و به همت معاونت توسعه فناوری و مطالعات سازمان سینمایی ادامه دارد.