به گزارش همشهری آنلاین، «این شعر فردوسی که می‌گوید"توانا بود هرکه دانا بود" سرمشق همه صفحه‌های کتاب‌های درسی دوران مدرسه ما بود و همین بیت هم شعار راه و مسیر زندگی من شد. همیشه در کودکی با خودم می‌گفتم وقتی بزرگ شدم باید درس بخوانم، دبیرستان بروم و پیشرفت کنم؛ حالا با چه رویایی؟ در شهر ما اصلا امکاناتی نبود، ولی من قدرت هدایت کردن را در خودم کشف کردم و به مرور زمان دیدم که می‌توانم تغییر ایجاد کنم و خانواده‌ام هم من را باور کردند.» هایده شیرزادی را خیلی‌ها به‌عنوان «مادر زمین» یا کارآفرین دوستدار زمین می‌شناسند؛ بانویی که به‌عنوان نخستین فردی لقب گرفته است که در ایران ایده راه‌اندازی یک مرکز بازیافت زباله را در شهر کرمانشاه اجرایی کرد. بانوی کارآفرینی که در سال ۱۳۸۳ برنده جایزه ملی محیط زیست و در سال ۱۳۸۵ به‌عنوان کارآفرین برتر ملی انتخاب شد.
روحیه مطالبه‌گری او از همان کودکی نمایان بود. او متوجه شده بود امکانات کافی برای تحصیل در شهر خودش وجود ندارد، اما این موضوع برای هایده ۱۰ ساله پایان ماجرا نبود. او در همین سن چند نفر را جمع کرد و در سفر استاندار کرمانشاه به آن شهر، به دیدار او رفت تا از نبود امکانات تحصیلی در گیلان‌غرب گلایه کند. پیگیری‌های هایده یکی از دلایلی بود که باعث شد بعد از ۳ سال، مدرسه راهنمایی در آن شهر تأسیس شود.
او که در خانواده‌ای کشاورز بزرگ شده بود تصمیم گرفت بعد از دیپلم مهاجرت کند و در رشته کشاورزی ادامه تحصیل بدهد و بعد از تحصیل، به ایران برگردد و روی زمین‌های ایران کار کند.
او در سال ۱۳۷۱ تحصیلاتش را در آلمان به پایان رساند. این در حالی بود که این ۷ سال برایش پر از سختی و تجربه‌های جدید بود. هایده زمانی که به ایران و به شهرش برگشت، به شهرداری کرمانشاه پیشنهاد راه‌اندازی مرکز بازیافت را ارائه کرد. اما درخواست او پذیرفته نشد. اتفاقی که باعث شد او به این فکر بیفتد که شاید اطلاعات کاملی در این زمینه ندارد و باید دانشش را تقویت کند.
به‌همین دلیل تصمیم گرفت دوباره به آلمان برگردد و تحصیلاتش را ادامه بدهد. بعد از انجام تحقیقات و به‌دست آوردن اطلاعات مورد نیاز در سال ۱۳۷۵ به ایران برگشت. او تصمیم داشت تا در بخش مدیریت پسماند کار کند و الگویی مناسب برای بازیافت زباله در ایران ارائه دهد. او قصد داشت با استفاده از زباله، کمپوست تولید کند تا بتواند با احیای خاک و کاهش یک سوم مصرف آب کشاورزی، از بحران خاک در ایران جلوگیری کند. چند سالی طول کشید تا او در نهایت بتواند خط بازیافت خودش را کامل کند.
بیشتر بخوانید:
- یاری مردم، لبخند طبیعت/ کاشت ۳۲۰ میلیون درخت در پویش درخت یاری
- روز کسب و کار شخصی؛ روز آغاز یک رویا
- زنان روستایی و عشایر با «آزر» باسواد می‌شوند
او می‌دانست که برای عملی شدن برنامه‌هایش و بازیافت پسماند، باید فرهنگ آن را در میان مردم جا بیندازد. او فرهنگسازی خانه به خانه را با کمک ۴۰ نفر از کارشناسان رشته محیط زیست آغاز کرد. آنها خانه به خانه در میان مردم می‌رفتند تا با آموزش چهره به چهره در آنها حس مسئولیت‌پذیری نسبت به محیط زیست را به‌وجود بیاورند. نتیجه تمام این اقدامات، استقبال ۷۵ درصدی مردم یعنی ۵۰۰۰ خانوار از این طرح بود. اجرایی شدن این طرح و آغاز کار شرکت بازیافت کرمانشاه نتایج درخشانی داشت.
این شرکت اوایل سال ۱۳۸۶ روزانه ۵۰۰ تن زباله بازیافت می‌کرد که ۷۰ درصد از کل زباله‌های کرمانشاه را شامل می‌شد و در سال ۱۳۹۵ روزانه ۶۰۰ تا ۷۰۰ تن زباله را که معادل ۱۰۰ درصد زباله تولیدی شهر کرمانشاه بود، بازیافت می‌کرد.
تیم هایده شیرزادی همچنین با مطالعه روی بیش از ۱۰۰ شهر و هزاران روستا در کشور برای ده‌ها شهر طرح بازیافت پسماند تهیه کرده‌اند و حالا شرکت بازیافت کرمانشاه طرح‌های مشاوره‌ای، مطالعاتی و اجرایی را در حدود ۶۵ شهر و ۲۰۰۰ روستا برعهده دارد و برای ۷۰۰ نفر شغل ایجاد کرده است.
اما این روزها یک‌بار دیگر نام هایده شیرزادی بر سر زبان‌ها افتاده است، چرا که این پژوهشگر و مخترع ایرانی چند سال پیش موفق به طراحی و ساخت دستگاهی شده است که می‌تواند نخاله‌های ساختمانی و باطله‌های معدنی را به مواد اولیه قابل استفاده مجدد تبدیل کند. این دستگاه می‌تواند نخاله‌ها را خرد و نرم و آماده استفاده در حوزه‌های مختلف صنعت ساختمان و جاده کند. در روزهای اخیر فعالان محیط زیست خواهان حمایت از این بانوی ایرانی برای استفاده از این اختراع به‌طور گسترده‌تر شده‌اند تا زباله کمتری تولید شود.
هایده شیرزادی با اختراع خود گامی مهم برای حفاظت از محیط زیست و صرفه‌جویی در منابع طبیعی برداشته است و حمایت از این مخترع ایرانی می‌تواند به توسعه فناوری بازیافت در کشور کمک بسیاری بکند و توسعه این طرح در شهرهای دیگر، کوهی از زباله را از بین خواهد برد و صرفه جویی زیادی در هزینه‌ها به‌وجود می‌آورد.