همشهری:اما در مقابل گروه‌های حماس همچنان به مقاومت و حمله به اسرائیل در تلاشند. دکتر مسعود اسداللهی، استاد دانشگاه و تحلیلگر ارشد مسائل منطقه و مشاور سیاسی و منطقه‌ای شهید سلیمانی به تبیین عملیات نظامی حماس و پیامدها و ناگفته‌های نبرد مبارزان فلسطینی با اسرائیل پرداخته است.
مشخصه گروه‌های فلسطینی پیش از انقلاب اسلامی
پیش از انقلاب‌اسلامی جنگ‌های کلاسیک بین ارتش‌های کلاسیک عرب و ارتش اسرائیل وجود داشت و «جنبش‌های مقاومت» شکل نگرفته بود بلکه گروه‌های فلسطینی معروف به «چریک‌های فدایی فلسطین» با عنوان «فداییان فلسطین» شکل گرفته بودند. اما مشخصه این گروه‌ها چه بود؟
۱.عمدتاً چپگرا؛ «کمونیست» یا «سوسیالیست»
۲. عده‌ای مارکسیست - لنینست
۳. عده‌ای مائوئیست
۴.برخی طرفدار تز شوروی
۵. بخشی طرفدار تز چین
۶. یک عده طرفدار تز آلبانی
۷. در کل ملغمه‌ای از جریان‌ها و تفکرها
۸. عده‌ای در قالب گروه «فتح»، لائیک و مبارزه به رهبری «یاسر عرفات»
اوضاع گروه‌های فلسطینی پیش از انقلاب
۱.پایگاه مردمی بین مردم فلسطین نداشتند.
۲. بعدها استحاله و به گروه‌های تروریستی تبدیل شدند.
۳. عامل دولت‌هایی بودند که در آن دولت‌ها حضور داشتند. به عنوان مثال صدام از گروهی به‌نام «ابونزار» حمایت می‌کرد که شر بزرگی برای فلسطین بود و مرتب اعمال تروریستی انجام می‌داد. لیبی، سوریه و کشورهای مختلف هم برای خود گروهی داشتند که باعث شد گروه‌ها به جایی نرسند به‌جز یک «جنگ کِرامه» که خیلی معروف است.
۳ اصل مؤسس رژیم صهیونیستی برای حکومت خود
بن‌گورین، مؤسس رژیم صهیونیستی فردی با استراتژی و تفکرات عمیق بود. او سال ۱۹۴۸ گفته بود که ارتش اسرائیل در هیچ جنگی نباید وارد شود مگر اینکه ۳ اصل را رعایت کرده باشد. البته وقتی با جنبش‌های مقاومت روبه‌رو شد دیگر نتوانست موفق شود. این ۳ اصل شامل موارد زیر می‌شد.
۱. دشمن را ۱۰۰ درصد غافلگیر کند، یعنی وقتی عملیات انجام دهد که دشمنانش اصلاً احتمال عملیات را ندهند و در غافلگیری محض.
۲. باید اهداف هر عملیاتی برای ارتش اسرائیل به نحوی طراحی شود که در کوتاه‌مدت، در یک جنگ سریع و کوتاه به آن اهداف برسد، چون ارتش اسرائیل توان یک جنگ فرسایشی و طولانی را ندارد.
۳ .نباید اجازه داد که دشمن جنگ را به داخل خاک اسرائیل منتقل کند، باید جنگ به داخل خاک دشمن منتقل شود.
چرا اسرائیل از مناطق عریض وارد نمی شود؟
۱-تلفات ورود از مناطق تعریض مانند شهرها بالاست. به همین دلیل از نوارهای مرزی وارد می شود.
۲- وزارت دفاع اسرائیل اعلام کرده از نخستین روز ورود تا کنون ۱۰۰ تانک از دست داده و از این ۱۰۰ تانک ۹۰ تانک را در ورود زمینی بوده است.
۳. توان حماس برای ضربه زدن بالاست و از خدا می‌خواهند که اسرائیلی‌ها به مناطق شهری وارد شوند؛ چون آنجا دفاع خیلی راحت‌تر است.
۴. در اصل منطقه شهری قاتل ارتش کلاسیک است و هیچ ارتش کلاسیکی نباید وارد منطقه شهری شود چون بلافاصله نابود می‌شود.
رژیم صهیونیستی در ۲ بازه زمانی
قبل از شکل‌گیری گروه‌های مقاومت: حتی یک هواپیمای جنگنده کشورهای عربی موفق نشد خودش را به فضای اسرائیل برساند و همگی منهدم می‌شدند.
بعد از شکل‌گیری گروه‌های مقاومت: اسرائیل نمی‌توانست ۳ اصل مؤسس خود را رعایت کند. چون ماهیت جنگ چریکی و ماهیت جنگ مقاومت از نظر نظامی یا همان جنگ نامتعارف مشخص شد. همچنین در طول تاریخ ۷۵ ساله مبارزه، تا قبل از عملیات طوفان‌الاقصی هیچ نیروی عربی چه ارتش‌های کلاسیک و چه گروه‌های مقاومت موفق نشده بودند به سرزمین‌های اشغالی ورود سرزمینی پیدا کنند.
دلایل آگاهی حماس از واکنش اسرائیل در غزه
۱.در تمام جنگ‌هایی که بین غزه و اسرائیل اتفاق افتاده، این حوادث تکرار شده است. درست است که در این عملیات اخیر حجم‌اش فوق‌العاده بالاست ولی این بی‌سابقه نیست. ۲ سال قبل جنگ سیف‌القدس عین همین حوادث اتفاق افتاد. قبل‌اش هم اتفاق افتاده بود.
۲. حماس تجربه حزب‌الله لبنان در جنگ ۳۳ روزه را دارد. در جنگ ۳۳ روزه اسرائیل ویرانگری زیادی در مناطق شیعه لبنان به خصوص در ضاحیه، حومه جنوبی بیروت شیعه‌نشین کرد تاجایی‌که ۲۲۰ برج ۱۰ طبقه به بالا تخریب شد اما بعد از جنگ ۳۳ روزه ارتش اسرائیل یک دکترین جدید به‌نام دکترین ضاحیه مطرح کرد. گفت از این به بعد هر گروه تروریستی بخواهد به ما حمله کند، ما دکترین ضاحیه را در دستور کار خود قرار می‌دهیم؛ یعنی تمام زیرساخت‌ها را می‌زنیم برای اینکه آن مردمی که حامی‌اش هستند به ستوه بیایند و به این گروه‌ها اعتراض کنند که ما را بیچاره و نابود کردید، بستگان‌مان همه شهید شدند، شغل و زندگی‌مان را از دست دادیم.
۳. اکنون آنچه در غزه رخ می‌دهد، اجرای دکترین ضاحیه است. با بی‌رحمی وحشتناک، با سانسور شدید خبری در غرب، رسانه‌ها را مجبور کردند. اگر این حرکت‌ها را در جامعه غرب می‌بینید، از برکت فضای مجازی است وگرنه رسانه‌ها به‌شدت دارند سانسور می‌کنند، از سی ان ان بگیرید تا بقیه، حالا سی ان ان یک مقدار چپگراست.
چگونگی شکل‌گیری جنگ فرسایشی
- در یک بازه زمانی طولانی با عملیات‌های متعدد اتفاق می‌افتد.
- نیروها مرتب ضربه می‌زنند.
- ضربه‌ها به صورت منفرد انجام می‌شود، مثلاً در یک پاسگاه یا مقر نظامی حمله‌ای صورت می‌گیرد یک نفر کشته و یک نفر زخمی می‌شود و برمی‌گردند. خودشان هم شهید می‌دهند.
- نکته بارزی در این عملیات‌های تکی وجود ندارد ولی در مجموع هر ارتش کلاسیک که در مدت طولانی درگیر جنگ فرسایشی باشد، از هم می‌پاشد.
حماس چطور حمایت می‌شود؟
در گذر زمان تمام گروه‌های فلسطینی مسلح شدند. چون وضعیت حماس با حزب‌الله فرق دارد. حزب‌الله چون شیعی است کشورهای سنی به آن کمک نمی‌کنند ولی حماس در نزد آنها بسیار محبوب است. حماس هم از کمک‌های متخصصان عرب بهره‌مند بود هم از نظر پول. حماس از نظر مالی ایران وابسته نیست. این هم یک واقعیت است که در بین گروه‌های فلسطینی حماس از همه قوی‌تر است. وقتی که جنگ سیف‌القدس تمام شد، اسرائیل برای اینکه حماس را واقعا جدا کند، یک پیشنهادی به قطری‌ها داده بودند که می‌گفتند ما یک فردی را در تل‌آویو تعیین می‌کنیم، یک افسر که وظیفه‌اش این باشد که هر ماه یک پول کلان از قطر بردارد ببرد بدهد به حماس. بنابراین حماس به ایران از نظر مالی نیازی نداشت.
چرا مردم غزه مقاوم هستند؟
- گروه‌های مقاومت پایگاه مردمی دارند.
- در جنگ ۳۳ روزه، آواره‌های جنگ خیلی بیشتر از عملیات بود اما در تمامی مصاحبه‌ها تمام شیعیان دو کلمه می‌گفتند، فدَالسید! فدای سیدحسن!
مشکل اسرائیل در نبرد فعلی؟
اسرائیلی‌ها مشکل نیروی انسانی دارند و تمام نیروهای احتیاط‌شان را احضار کرده‌اند. احتیاط هم در اسرائیل با سایر نیروها فرق می‌کند.
در تاریخ رژیم صهیونیستی هیچ اتفاقی نیفتاده بود که مجبور شود تمام نیروهای احتیاطش را فرابخواند. - این تمام نیروی کاری چه ساده و چه متخصص، به ارتش آمده‌اند. بنابراین بسیاری از صنایع اسرائیل دارد با حداقل نیرو کار می‌کند.
تاکنون ۵۷ میلیارد شکل (واحد پول اسرائیل) به اقتصاد اسرائیل ضرر خورده یعنی چیزی حدود ۱۹-۱۸ میلیارد دلار و این یعنی اسرائیل نمی‌تواند برای طولانی‌مدت بجنگد.
آیا اوضاع در غزه فاجعه‌بار است؟
از نظر کشته شدن و شهادت مردم عادی فاجعه‌بار است ولی از نظر نیروی نظامی‌شان اطمینان می‌دهند که وضع‌شان خیلی هم خوب است، از رهبران حماس، کادرهای درجه یک و دو هیچکس شهید نشده، آنها بیشتر رزمنده‌هایی هستند که از تونل‌ها درمی‌آیند و درگیر می‌شوند و شهید می‌شوند. آنها معتقدند حالا حالاها می‌توانند ادامه دهند و تدارک و سلاح و همه چیز هم دارند بنابراین آن چیزی نیست که اسرائیلی‌ها می‌گویند.
موضع ایران در نبرد فعلی فلسطین؟
ایران بنا به دلایلی که امام خمینی(ره) در ماجرای تصرف لبنان از سوی اسرائیل در اوایل انقلاب مطرح کردند، بنا ندارد ورود مستقیم و به نیابت از فلسطینی‌ها داشته باشد. چون اگر ایران ورود کند حتما نبرد به نفع مقاومت مغلوبه می‌شود اما در جنگ‌های بعدی هیچ کاری از خود فلسطینی‌ها ساخته نیست.
نقش پیروزی انقلاب اسلامی بر مبارزان فلسطینی
گروه‌های مقاومت اسلام‌گرا بعد از پیروزی انقلاب‌اسلامی شکل گرفتند و نخستین گروه هم توسط شهیدفتحی‌شقاقی با نام گروه جهاد اسلامی شکل گرفت. حدود ۸ سال بعد حماس تشکیل شد. این ۲ گروه بعد جدیدی در مبارزه‌ها شروع کردند. آن‌هم در داخل فلسطین نه در خارج آن. اما پیروزی انقلاب اسلامی بی‌تأثیر نبود. چون:
۱.فلسطینی‌ها مشاهده کردند که ملتی به خیابان آمد و بدون اینکه یک گلوله شلیک کند، شاه و در واقع ژاندارم منطقه را از صحنه بیرون کرد.
۲. این مصدر الهام شد که «می‌توان و باید با هرچه که در دسترس است، مبارزه کرد و معطل ارتش‌ها نماند، چرا که ارتش‌ها به کمک ما نخواهند آمد».
۳. در نتیجه بعد تحولی جدی در مبارزه با رژیم‌صهیونیستی آغاز شد.
ماجرای تغییر سفیر آمریکا و پایان حیات نتانیاهو
چند خبر تاثیر زیادی در پایان حیات نتانیاهو دارد که زیاد به آن توجه نشد، نخست درباره تغییر سفیر آمریکایی‌ها در هفته دوم جنگ بود. آنها سفیرشان را در اسرائیل عوض کردند. انتخاب سفیر در آمریکا روندش با ایران فرق می‌کند، چون باید مانند وزیر از کمیسیون امنیت بین‌المللی روابط خارجی کنگره رأی اعتماد بگیرد. آمریکایی‌ها بلافاصله این تغییر را انجام دادند؛ چون سفیر قبلی را ترامپ تعیین کرده و مانند کارمند وزارت‌خارجه اسرائیل رفتار می‌کرد.
همچنین فرمانده سنتکام (ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا) در اسرائیل مستقر شد. چون نتانیاهو خواهان ادامه جنگ بوده و حتی آن را گسترش داد، اما این فرمانده را فرستادند که او را کنترل کند و جلوی نتانیاهو را بگیرد. در واقع حیات سیاسی نتانیاهو تمام شده و قطعا بعد از این جنگ برکنار می شود و محاکمه هم خواهد شد؛ چون از قبل پرونده دارد.
نمونه‌های جنگ‌هایی که در تاریخ شکست خورد
در طول تاریخ معاصر هرگاه در جنگ نامتقارن یک قدرت بزرگ با یک قدرت کوچک درگیر شده، کشتار و ویرانگری زیادی انجام داده اما در نهایت گروه کوچک برنده است. رمز پیروزی این گروه کوچک فلسطین در جنگ رمزش در یک کلمه است؛ راهبرد گروه‌های مقاومت، چون جنگ فرسایشی است. فرسوده کردن ارتش‌های کلاسیک. این کاری است که گروه‌های مقاومت انجام می‌دهند. اما نمونه‌های این جنگ‌ها چه بود؟
جنگ ویتنام: آمریکا در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی به ویتنام حمله کرد و در ۱۵ سال هر جنایتی را مرتکب شد. مانند کارهایی که اکنون اسرائیل انجام می‌دهد. بمب ناپال که بمب آتش‌زای بسیار وحشتناکی است، ممنوع است، به طور وسیع علیه مردم ویتنام استفاده شد. در این جنگ آمریکایی‌ها نیمی از ویتنام را اشغال کرده ویتنام به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شد. البته ویتنام شمالی‌ها با جنگ چریکی آمدند یک جنگ طولانی‌مدت، نهایتاً ویتنام پیروز شد. در همین جنگ نابرابر هیچ‌گاه نشد که ویتنامی‌ها قدرتمندتر از آمریکایی‌ها باشند ولی جنگ در نهایت با پیروزی ویتنامی‌ها تمام شد.
جنگ شوروی در افغانستان: آن زمان دو ابرقدرت در دنیا بود که شوروی یکی از آنها بود. یک ارتش بسیار قوی و با تجهیزات پیشرفته، با اینکه تعداد زیادی از مردم افغانستان شهید شدند اما در نهایت شوروی شکست خورد.
حمله اسرائیل به لبنان: اسرائیل سال ۱۳۶۱ به لبنان حمله کرد، نیمی از خاک لبنان را گرفت، کشتار و ویرانی بسیار کرد ولی نهایتاً خودش در سال ۲۰۰۰ شکست خورد و از لبنان رفت. با همان سلاح‌های ساده، آن زمان حزب‌الله. پیشرفته‌ترین موشکی که حزب‌الله تا سال ۲۰۰۰ داشت، موشک کاتیوشا بود و سایر سلاح‌هایشان هم آرپی‌جی و مسلسل بود.
حمله ناتو به افغانستان: بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر، ناتو حمله کرد و افغانستان را اشغال کرد. کل ناتو با تمام قدرتش، حکومت اول طالبان را سرنگون کرد و ۲۰ سال در افغانستان بود. همه فکر می‌کردند طالبان از بین رفته ولی در نهایت آمریکایی‌ها با فضاحت از افغانستان رفتند.