همشهری آنلاین - مریم سرخوش: کرونا و آنفلوآنزا این روزها همراه با هم، بیماران را روانه مراکز درمانی می‌کنند. البته که زور آنفلوآنزا فعلا بیشتر از کرونا شده و آمار بیشتری را به ویژه درباره کودکان به خود اختصاص داده است. بررسی آمارهای رسمی اعلام شده از سوی وزارت بهداشت نشان می‌دهد که در تابستان امسال ۳۰ درصد موارد سرماخوردگی کرونا بود اما اکنون به زیر ۵ درصد رسیده و جای خود را به آنفلوآنزا داده است. همین حالا ۲۰ درصد موارد سرماخوردگی‌ها در کشور آنفلوآنزاست و دو سوم موارد بستری‌ها را هم تشکیل می‌دهند. یک سوم موارد بستری در بیمارستان‌ها را مبتلایان به کرونا و درگیری‌های ریوی تشکیل می‌دهند. سویه H۱N۱ آنفلوآنزا هم منجر به بیماری است و موردی از ابتلای انسانی به سویه جدید H۵N۱ آنفلوانزای پرندگان در ایران که سازمان جهانی بهداشت نسبت به آن هشدار داده، گزارش نشده است.
این در حالی است که در چین اما وضعیت بحرانی ابتلا به بیماری‌های تنفسی رقم خورده و فیلمی هم از صف کشیدن کودکان با بیماری‌های تنفسی در پکن برای دریافت خدمات درمانی در فضای مجازی منتشر شده که نگرانی از شیوع یک بیماری یا ویروس جدید را تقویت کرده است. متولیان وزارت بهداشت اما بیماری جدید با مبدا چین را تایید نمی‌کنند، اما توصیه آنها رعایت پروتکل‌ها و ترزیق واکسن‌های این دو بیماری است.
هر چند که میزان استقبال از واکسن‌های کرونا تقریبا صفر شده و شاید یکی از دلایل آن هم این است که مدت‌هاست از تولید جدید واکسن‌های کرونا خبری نیست. در حالی که واکسن‌های آنفلوآنزا هر سال از طریق واردات یا از طریق تولیدات جدید در داخل کشور تامین می‌شوند. برخی معتقدند که تاریخ انقضای این واکسن‌ها بعد از تقریبا نزدیک به دوسال احتمالا رو به پایان است و در نبود واردات و تولید واکسن‌های جدید، میل به تزریق این واکسن‌ها وجود ندارد و نگرانی از ابتلای شدید به کرونا همچنان برقرار است.
دکتر شهنام عرشی، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درباره دلایل افزایش آمار ابتلا به بیماری‌های تنفسی در ایران و سایر کشورها از جمله چین، همچنین واکسن‌هایی که استقبال چندانی از آنها نمی‌شود، به سوالات همشهری پاسخ داده که در ادامه می‌خوانید.
* با افزایش کدام بیماری‌های ویروسی و تنفسی مواجه هستیم؟
در تابستان ما مواردی از افزایش سرماخوردگی‌ها داشتیم که بخش زیادی از آنها کرونا بود اما اکنون آنفلوآنزا بیماری غالب است و حدود ۲۰ درصد موارد مراجعه سرپایی بیماران را تشکیل می‌دهد. دو سوم افرادی هم که به دلیل بیماری‌های تنفسی بستری می‌شوند، مبتلا به آنفلوآنزا هستند. البته کشورهای نیمکره جنوبی پیش‌تر از ما با افزایش موارد ابتلا به آنفلوآنزا مواجه بودند و این وضعیت درباره کشورهای نیمکره شمالی هم پیش‌بینی شده بود. در حال حاضر این روند همچنان افزایشی خواهد بود اما از اواخر آذر به تدریج کاهشی می‌شود.
* آیا سویه جدیدی از این بیماری‌ها در کشور وجود دارد؟
سویه جدیدی از ویروس آنفلوآنزا را نداریم و شیوع بیشتر ناشی از همان سویه N۱H۱ است. البته چندی پیش سازمان جهانی بهداشت نسبت به شیوع آنفلوآنزای پرندگان با سویه N۵H۱ هشدار داد و این سویه در صورت انتقال به انسان، می‌تواند منجر به بیماری شدید شود. اما تاکنون موردی از ابتلای انسانی این سویه در ایران گزارش نشده است. درباره کرونا اما موارد ابتلا کمتر از آنفلوآنزاست. حدود ۱۵ تا ۲۰ مورد زیرسویه مختلف کرونا هم در کشور در گردش است و به شکل مداوم درحال رصد هستیم تا در صورت شیوع سویه جدید ویروس به سرعت آگاه شویم.
* چرا این بیماری‌ها کودکان را بیشتر درگیر کرده‌اند؟
به طور کلی بیماری‌های تنفسی بیشتر کودکان را درگیر می‌کند. با توجه به بازگشایی مدارس و این که کودکان مسائل بهداشتی را به خوبی رعایت نمی‌کنند، بروز این بیماری در کودکان هم بیشتر می‌شود. حتی در کشور چین هم که با شیوع گسترده بیماری‌های تنفسی در کودکان مواجه شده هم یکی از دلایل مهم این است که این کودکان در دوران پاندمی کرونا و قرنطینه‌های شدیدی که این کشور برای مردم در نظر گرفته بود، به بیماری‌های رایج تنفسی برای کودکان مبتلا نشدند و حالا این بیماری‌ها بروز کرده است.
* افزایش موارد ابتلا در ایران همزمان با بحرانی شدن ابتلا به بیماری‌های تنفسی در چین، نگرانی‌هایی را ایجاد کرده، وزارت بهداشت در این باره چه تدبیری در نظر گرفته است؟
این نگرانی‌ها در فضای مجازی در حال تقویت شدن است در حالی که هنوز اطلاعات زیادی در دسترس نیست و حتی سازمان جهانی بهداشت هم اطلاعات کاملی در این باره ندارد. خود دولت چین هم اعلام کرده ویروس جدیدی در حال چرخش نیست. هر زمان که آنها بر اساس شرایط دستورالعملی برای ما ارسال کنند، ما اطلاع‌رسانی دقیق را در این باره انجام خواهیم داد. مردم هم بهتر است این اخبار را از طریق منابع رسمی و وزارت بهداشت پیگیری کنند. توصیه ما این است که همان پروتکل‌های قبلی پیشگیری از بیماری‌های واگیر، از جمله زدن ماسک در اماکن عمومی و موارد بهداشتی رعایت شود که بهترین وسیله پیشگیری است و همچنین تزریق واکسن.
* با وجود توصیه به واکسن اما یک نگرانی وجود دارد، این که برخلاف واکسن‌های آنفلوآنزا که هر سال تامین و خریداری می‌شوند، واکسن‌های کرونا همچنان همان قدیمی‌ها هستند و احتمال تمام شدن تاریخ انقضای آنها وجود دارد، آیا برای کرونا باید همان واکسن‌های قدیمی تزریق شوند؟
قطعا واکسن‌هایی که منقضی شوند، معدوم خواهند شد. ماهانه آمار واکسن‌ها به بخش‌های نظارتی اعلام می‌شود. آخرین واکسن کرونا برای سویه اومیکرون کرونا بود که بعد از آن تغییر چندان وسیعی در سویه‌های کرونا صورت نگرفت و همان واکسن‌های قدیمی تاثیرگذار هستند. همین حالا واکسن‌های کرونا مانند آنفلوآنزا در برخی داروخانه‌ها توزیع شده و علاوه بر این که در مراکز بهداشتی به صورت رایگان تزریق می‌شوند، افراد هر واکسن ایرانی که دوست داشته باشند، می‌توانند از داروخانه‌ها خریداری کنند.
* قیمت این واکسن‌ها هم مانند واکسن‌های آنفلوآنزاست و آیا برند خارجی آن را وارد نخواهیم کرد؟
ما در قیمت‌ها واکسن‌ها مداخله نمی‌کنیم و سازمان غذا و دارو در این حوزه دخیل است. اما قطعا واکسن‌های بخش خصوصی هم قیمت بالایی ندارند و همان زمان هم که ما واکسن‌ها را خریداری می‌کردیم، قیمتی حدود ۲۰۰ هزار تومان داشتند. زمانی هم که تولید داخلی داریم، نیازی به واردات هم نیست. واکسن‌های ایرانی کرونا همان‌هایی بودند که در پاندمی کووید-۱۹ حدود ۸۵ درصد گروه هدف از آنها استفاده کردند. مطالعات متعدد هم نشان داده که واکسن‌های ایرانی کارایی بیشتری حتی نسبت به واکسن‌های چینی داشته‌اند.