همشهری آنلاین-گروه سیاسی: دولت‌های روحانی و رئیسی در تلاشی مشترک و حداقل ۶ساله سعی در احیای وزارت بازرگانی با هدف کنترل بر واردات و صادرات اقلام اساسی مردم و کنترل بیشتر بازار و قیمت‌ها داشته‌اند؛ تلاشی که تاکنون به نتیجه نرسیده است و مجلس‌های مختلف چندان روی خوش به آن نشان نداده‌اند.
محمد حسینی معاون پارلمانی رئیس‌جمهور اخیرا اعلام کرده است: در جدول برنامه‌های مجلس، بعد از برنامه هفتم، نوبت بررسی لایحه وزارت بازرگانی است که احتمالا هفته آینده در دستور قرار می‌گیرد.
لایحه تشکیل وزارت بازرگانی در دولت روحانی نیز به مجلس ارسال شده بود ولی به دلایل مختلف به سرانجام نرسید.
تکلیف برنامه پنجم توسعه به ادغام وزارتخانه‌ها حداقل در یک مورد منجر به آشکار شدن مشکلات ادغام وزارت صنعت با بازرگانی شد. دولت‌های حسن روحانی و سیدابراهیم رئیسی در جداسازی مجدد این وزارتخانه‌ها اشتراک نظر داشته‌اند.
تلاطمات شدید قیمتی کالاهای اساسی به‌ویژه از سال ۱۳۹۷ به بعد و خروج آمریکا از برجام دولت‌ها را مجاب به پیگیری متمرکز امور بازرگانی و تنظیم صادرات و واردات کشور کرده است.
دولت روحانی نخستین‌بار در خردادماه ۱۳۹۶ و پایان دولت اول خود لایحه دوفوریتی تشکیل وزارت بازرگانی را به مجلس دهم فرستاده بود که مجلس وقت به ریاست علی لاریجانی با آن مخالفت کرد.
نظر مجلس‌ها در تشکیل وزارت بازرگانی چه بود؟
درخواست‌های مکرر دولت حسن روحانی برای احیای وزارت بازرگانی در همان دولت به بن‌بست رسید. ابتدا مجلس دهم نظر مثبتی نسبت به این جداسازی نداشت و ترجیح می‌داد از تبعات چنین تصمیمی که مشخص نبود چقدر دولت را در کنترل قیمت‌ها یاری کند، دوری کند؛ از سویی ادغام و جداسازی وزارتخانه‌ها نیز در افکار عمومی تعبیر به حرکات الاکلنگی و تصمیم‌های نامشخص می‌شد. درنهایت اصرارهای دولت روحانی باعث شد، مجلس دهم در پایان دوره خود طرح تشکیل وزارت بازرگانی را به جریان بیندازد. مجلس دهم در آخرین ماه‌های فعالیت خود در سوم مهرماه ۱۳۹۸ با طرح تشکیل وزارت بازرگانی موافقت کرد که این بار شورای نگهبان ایرادات متعددی به این طرح گرفت.
براساس آخرین اطلاعات سامانه نظرات شورای نگهبان، ایرادات وارد به طرح ۴سال قبل مجلس سابق درخصوص تشکیل وزارت بازرگانی مربوط به انتقال وظایف مرتبط با تشکیل وزارتخانه جدید بودند. این ایرادات اگرچه قابل رفع بودند و اساسی محسوب نمی‌شدند، اما به عمر مجلس دهم نمی‌رسیدند.
درخواست دولت سیدابراهیم رئیسی برای تشکیل وزارت بازرگانی هم نمی‌توانست اولویت کاری مجلس یازدهم باشد. دولت رئیسی یک بار دیگر لایحه تشکیل وزارت بازرگانی و تفکیک آن از وزارت صنعت، معدن و تجارت را به مجلس فرستاد و این لایحه به‌صورت عادی در دستور کار رسیدگی مجلس قرار گرفت.
آخرین وزارتخانه‌ها کی اضافه شدند؟
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آخرین وزارتخانه‌ای است که طی سال‌های اخیر به مجموعه دولت اضافه شده است و شورای نگهبان در مردادماه ۱۳۹۸ با مصوبه مجلس مبنی بر تشکیل این وزارتخانه موافقت کرد.
آخرین تغییرات وزارتخانه‌ها به ۱۲ سال قبل و ادغام برخی وزارتخانه با هدف کوچک‌سازی دولت مبتنی بر اسناد بالادستی بود.
برنامه پنجم توسعه که اجرای آن از سال ۱۳۹۰ آغاز شده بود، دولت را مکلف می‌کرد تعداد وزارتخانه را از ۲۱وزارتخانه به ۱۷وزارتخانه کاهش دهد.
سال ۱۳۹۰ اوج ادغام وزارتخانه‌ها بود. ۲وزارتخانه «راه و ترابری» و «مسکن و شهرسازی» با یکدیگر ادغام شدند و در تیرماه ۱۳۹۰ وزارتخانه «راه و شهرسازی» را به وجود آوردند. همچنین با ادغام ۳وزارتخانه «رفاه و تامین اجتماعی»، «کار و امور اجتماعی» و «وزارت تعاون» وزارتخانه جدید «تعاون، کار و رفاه اجتماعی» در سال ۱۳۹۰ ایجاد شد. وزارت «صنعت، معدن و تجارت» نیز در همان سال ۱۳۹۰ از ادغام ۲وزارتخانه «بازرگانی» و «صنایع و معادن» به وجود آمد.
در حال حاضر دولت ۱۹ وزارتخانه دارد که در صورت احیای وزارت بازرگانی عدد این وزارتخانه‌ها روی ۲۰ تثبیت می‌شود.