جزئیاتی از تجهیزات ناوهای جنگی سعودی | عربستان به دنبال قدرت دریایی شدن است؟

همشهری آنلاین: نیروهای دریایی عربستان سعودی در سال‌های اخیر راه درازی را طی کرده‌اند و ریاض به کشتی‌های جنگی پیشرفته‌تری دست یافته و تمایل فزاینده‌ای برای مشارکت و حتی رهبری نیروهای عملیات دریایی در خلیج فارس نشان داده است.

این تغییر نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری عربستان در ارتش خود در پاسخ به مجموعه‌ای از تهدیدات در منطقه و همچنین تمایل ریاض برای کاهش وابستگی خود به ایالات متحده برای دفاع از خاک و منافع عربستان بوده است.

پادشاهی سعودی مدت‌ها به حمایت و حمایت نظامی ایالات متحده متکی بوده است، زیرا ارتش سعودی عمدتاً بر روی مقابله با تهدیدات هوایی و زمینی متمرکز شده است و پرسنل آموزش‌دیده ندارد.

اما با افزایش تهدیدهای نامتقارن عربستان سعودی از سوی رقبایی مانند ایران و شورشیان حوثی در یمن، ریاض به طور فزاینده‌ای مایل به کاهش وابستگی خود به واشنگتن برای ضامن امنیت خود است.

نیروی دریایی سلطنتی عربستان سعودی در اواخر ماه اوت با به دست گرفتن فرماندهی دو گروه ضربت دریایی در منطقه - به ترتیب متعلق به نیروهای دریایی ترکیبی و ساختار امنیت دریایی بین‌المللی - از «شهرت چند دهه‌ای خود به عنوان یک نیروی دریایی بی‌میل» خارج شد.

عربستان سعودی در حال برداشتن گام‌های ملموسی برای نوسازی ناوگان خود و نشان دادن توانایی‌های خود برای استفاده از کشتی‌های جنگی جدید خود در سناریوهای واقعی است که شامل تقویت کمک‌های خود به ائتلاف‌های امنیتی دریایی به رهبری ایالات متحده و اتخاذ نقش عمده‌تر در حفاظت از مسیرهای دریایی در امتداد سواحل طولانی آن است.

عربستان چه ناوهایی دارد؟

در سال‌های اخیر، نیروی دریایی عربستان عمدتاً متشکل از ناوچه‌های کلاس المدینه و الریاض بود که با ناوهای کلاس بدر و کشتی‌های گشتی کلاس الصدیق تکمیل می‌شد که بسیاری از آنها در دهه ۱۹۸۰ راه‌اندازی شدند.

ریاض در حال نوسازی این ناوگان با پنج ناوگان جدید کلاس آوانته ۲۲۰۰ است که در سال ۲۰۱۸ طبق قراردادی به ارزش ۱.۷۹ میلیارد دلار از اسپانیا سفارش داده شد. این کشتی‌های جنگی مجهز به اژدر، موشک‌های ضد کشتی هارپون، موشک‌های پدافند هوایی RIM-۱۶۲ و یک تفنگ ۷۶ میلی‌متری با قابلیت درگیری با اهداف هوایی و سطحی هستند.

دفاع مقابل حوثی‌ها

اولین ناوهای ساخت اسپانیا به نام الجبیل در آگوست ۲۰۲۲ وارد پایگاه دریایی عربستان در جده شد. ریاض انتظار دارد تا سال ۲۰۲۴ هر ۵کشتی را دریافت کند. آنها قرار است به ناوگان غربی عربستان سعودی بپیوندند که مسئول حفاظت از عربستان سعودی را برعهده دارند، در خط ساحلی وسیع دریای سرخ، جایی که حوثی‌های مستقر در یمن بارها کشتی‌های بین‌المللی و کشتی‌های جنگی خارجی را تهدید کرده‌اند.

ناوگان غربی تنها نیروی دریایی عربستان نیست که کشتی‌های جنگی جدید درخشانی دریافت می کند؛ ناوگان شرقی عربستان هم انتظار دارد که ۴کشتی رزمی سطحی چند ماموریتی خود را به عنوان بخشی از قرارداد ۱.۹۶ میلیارد دلاری اعطا شده به لاکهید مارتین در سال ۲۰۱۹ دریافت کند.

شناورهای MMSC بر اساس کشتی جنگی ساحلی کلاس Freedom هستند و زمانی که در نیمه دوم این دهه وارد خدمت شوند، پیچیده ترین شناورها در ناوگان شرقی خواهند بود.

عربستان دنبال قدرت دریایی شدن است؟

تهیه چنین کشتی‌های جنگی و رهبری نیروهای ویژه دریایی چندجانبه نشان‌دهنده تعهد ریاض برای باقی ماندن یک قدرت دریایی قدرتمند در منطقه است.

در دهه ۱۹۷۰، دولت نیکسون امنیت خلیج فارس را در زمان آخرین شاه به ایران برون‌سپاری کرد که قدرتمندترین نیروی دریایی منطقه را ساخت و بر آن پهنه آبی کوچک اما از نظر استراتژیک مهم تسلط داشت و عمدتا ناوهای خود را از بریتانیا خریداری کرده بود. قبل از سقوط رژیم پهلوی در سال ۱۹۷۹، شاه کشتی‌های جنگی ایران را برای گشت‌زنی در امتداد شرق آفریقا و در نهایت اقیانوس هند می‌خواست.

قدرت دریایی ایران در طول جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰ به شدت کاهش یافت. در طول آن دهه، عربستان سعودی اولین برنامه تقویت نیروی دریایی عربستان را آغاز کرد که نیروی دریایی خود را به کشتی‌های جنگی مدرن آمریکایی، فرانسوی و بریتانیایی مجهز کرد.

تجهیز کنونی، به نام برنامه تقویت نیروی دریایی عربستان II یا SNEP II، مهم‌ترین مورد از آن زمان است.

در سوی دیگر خلیج فارس، ایران بیشتر بر روی نیروی شبه نظامی قدرتمند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خود سرمایه گذاری می‌کند تا نیروهای مسلح عادی خود.

پایگاه خبری بیزینس اینسایدر آمریکا همچنین در گزارش خود مدعی شد «برخلاف نیروی دریایی متعارف ایران که دارای ناوگان استانداردی از ناوچه‌ها و ناوها است، نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از قایق‌های تندرو و عمدتاً ایذایی برای عملیات‌های شلیک و فرار علیه دشمنان بزرگ‌تر و مجهزتر استفاده می‌کند.

توسعه تدریجی و مدرن سازی نیروهای دریایی عربستان سعودی تحت SNEP II به منظور بهبود توانایی این کشور برای نظارت و گشت‌زنی در آب‌های اطراف و دفاع در برابر حملات احتمالی ایران یا نیروهای نیابتی آن است.

این افزایش به این معنا نیست که عربستان سعودی به دنبال جنگ با ایران است یا به دنبال پیروزی در یک مسابقه تسلیحاتی و جابجایی قدرت دریایی با ایران است. آنچه سرمایه‌گذاری‌های ریاض و نقش فعال فزاینده آن در منطقه نشان می‌دهد، تمایل به تجهیز و آمادگی برای پاسخگویی به بحران‌ها، تهدیدها یا درگیری‌ها بدون نیاز به منتظر ماندن سواره نظام آمریکایی برای نجات آن است.»