همشهری‌آنلاین- گروه سیاسی: از زمانی که در ۱۷ اردیبهشت‌ماه ۱۳۸۰، فیدل کاسترو، رهبر وقت کوبا، به‌منظور انجام سفری سه‌روزه وارد تهران شد و با مقام‌های ارشد ایرانی، ازجمله رهبرمعظم‌انقلاب دیدار و گفت‌وگو کرد، ایران دیگر میزبان مقام‌های ارشد کوبایی نبود. اگرچه دراین مدت روابط دو کشور به‌دلیل رویکردهای مشترک ضدامپریالیستی همواره گرم و رو به توسعه بوده، اما غفلت‌های گذشته در بهره‌گیری از ظرفیت‌های مشترک، مانع مهمی در گسترش روزافزون مناسبات دوجانبه بوده‌است.
با آغازبه‌کار دولت‌سیزدهم اما، رویکردها دراین حوزه با تحولات اساسی مواجه شد و گسترش روابط با کشورهای حوزه آمریکای‌لاتین بار دیگر در اولویت دستگاه سیاست‌خارجی کشور قرار گرفت و گسترش همکاری‌ها با کوبا دراین راستا وارد عصر نوینی شد.
برهمین اساس هم بود که رفت‌وآمدهای دیپلماتیک دراین حوزه رونق گرفت و رئیسی در آخرین روزهای خردادماه ۱۴۰۲ درجریان سفر منطقه‌ای به آمریکای لاتین، به هاوانا رفت تا روابط ایران و کوبا شاهد تحولات نوینی باشد. اکنون هم میگل دیاز کانل در پاسخ به سفر رئیس‌جمهور ایران، به تهران آمد؛ سفری که با امضای ۷ تفاهم‌نامه و سند همکاری همراه بود که نشان‌دهنده عزم دوجانبه به‌منظور توسعه روزافزون مناسبات تهران – هاوانا است.
۱۳ سند همکاری طی ۷ ماه
اولویت‌یابی «دیپلماسی همسایگی» در دولت‌سیزدهم به‌مثابه هوای تازه در روابط ایران با کشورهای آمریکای‌لاتین بود. دراین چارچوب هم بود که رئیسی ۲۵ خردادماه ۱۴۰۲ در سومین مقصد از سفر منطقه‌ای خود به آمریکای‌لاتین، وارد هاناوا، پایتخت کوبا شد و با مقام‌های ارشد این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. درجریان آن سفر، برنامه‌های متنوعی در دستورکار هیات ایرانی قرار داشت که یکی از مهم‌ترین آنها، امضای ۶ سند همکاری در حوزه‌های قضایی، همکاری‌های جامع سیاسی، مناسبات گمرکی و مشارکت در حوزه فناوری اطلاعات بود. اکنون با توجه به ۷ سند همکاری امضاء شده میان دوطرف در جریان سفر رئیس‌جمهور کوبا به تهران، تعداد اسناد همکاری و تفاهم‌نامه‌های دوجانبه به ۱۳ مورد رسید؛ آماری که از عزم دوجانبه با هدف گسترش روزافزون همکاری‌ها، آن‌هم در حوزه‌های متکثر حکایت دارد.
امضای اسناد همکاری جدید
کاخ سعدآباد روز دوشنبه میزبان هیات‌های عالی‌رتبه ایران و کوبا بود تا دوطرف با امضای ۷ سند همکاری و یک بیانیه مشترک، وارد عصر نوینی از همکاری‌های دوجانبه شوند. براین اساس مقام‌های عالی‌رتبه دو کشور در حضور روسای‌جمهور ایران و کوبا اسناد همکاری و تفاهم‌نامه‌های مشترک را امضا کردند؛ تفاهم‌نامه‌هایی که زمینه‌ساز توسعه همکاری‌های تهران – هاوانا در حوزه‌های مختلف «علم و فناوری»، «بهداشتی»، «کشاورزی»، «انرژی»، «معدن»، «ارتباطات» و «پزشکی» خواهد شد. این اسناد همکاری ازسوی معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور، وزاری جهادکشاورزی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همتایان کوبایی امضا شد.
برنامه‌های سفر
- استقبال از رئیس‌جمهور کوبا در بدو ورود به تهران، ازسوی بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت و رئیس کمیسیون مشترک همکاری‌های ایران و کوبا
- برگزاری مراسم استقبال رسمی در کاخ سعدآباد
- مراسم معارفه هیات‌های همراه
- برگزاری ملاقات خصوصی روسای‌جمهور دو کشور
- برگزاری نشست مشترک هیات‌های عالی‌رتبه
- برگزاری مراسم امضای اسناد و تفاهم‌نامه‌های همکاری
- حضور روسای‌جمهور دو کشور در نشست‌مطبوعاتی مشترک
- دیدار با محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس
- دیدار با رهبرمعظم‌انقلاب
- بازدید رئیس‌جمهور کوبا از نمایشگاه توانمندی‌ها و آخرین دستاوردهای فناورانه ایران
اتئلاف جهانی برای حمایت از فلسطین
اگرچه تهران و هاوانا راهبردهای مشترکی در عرصه نظام بین‌الملل دارند که زمینه‌ساز تعمیق مناسبات دوجانبه شده‌است، اما درجریان سفر میگل دیاز کانل به تهران، یک حوزه دیگر به اشتراکات راهبردی دو کشور اضافه شد؛ حمایت از حقوق مردم فلسطین. براین اساس هم بود که روسای‌جمهور دو کشور در جریان نشست‌خبری مشترک، بر شکل‌گیری ائتلاف جهانی برای حمایت از مردم مظلوم فلسطین تاکید کردند. رئیس‌جمهور کوبا دراین نشست با اشاره به اراده مشترک ایران و کوبا برای محکوم کردن نسل‌کشی ملت فلسطین در سطح جهانی، تاکید کرد که «ما کشتار هزاران نفر از زنان و کودکان فلسطینی را محکوم می‌کنیم و خواستار آتش‌بس فوری هستیم تا شرایط تشکیل دولت مستقل فلسطینی ایجاد شود».
رویکردهای مشترک تهران - هاوانا
دیدار و گفت‌وگوی روسای‌جمهور ایران و کوبا روز دوشنبه در شرایطی بود که دوطرف از عزم و زمینه‌های مشترک بسیاری به‌منظور توسعه همکاری‌های دوجانبه برخوردارند؛ موضوعی که سخنان رئیسی و میگل دیاز کانل در نشست‌خبری مشترک و همچنین نشست هیات‌های عالی‌رتبه دو کشور نیز بازتاب یافت.
رئیسی:
- مقابله با نظام سلطه و حمایت از حقوق حقه مردم فلسطین از اشتراکات ایران و کوباست.
- تبادل ظرفیت‌های موجود درجهت مقابله با تحریم‌های آمریکا موثر است.
- سفر رئیس‌جمهور کوبا به تهران، نقطه‌عطفی در روابط دوجانبه محسوب می‌شود.
- علم و فناوری، بیو و نانوتکنولوژی از زمینه‌های مناسب برای توسعه همکاری‌هاست.
- فعال شدن فوری کمیسیون مشترک دو کشور برای پیگیری مذاکرات ضروری است.
- جنایات رژیم‌صهیونیستی در غزه نشانه ناکارآمدی و ناعادلانه بودن نظام فعلی بین‌المللی است.
میگل دیاز کانل:
- تحریم‌های ظالمانه و اقدام‌های ضدایرانی آمریکا علیه ایران محکوم است.
- برقراری آتش‌بس فوری در غزه و تامین حقوق فلسطینیان ضروری است.
- همکاری‌ها در عرصه‌های انرژی، کشاورزی و صنعتی توسعه یابد.
- نوآوری در تجارت میان دو کشور، از راهکارهای موثر در زمینه «دلارزدایی» به‌حساب می‌آید.
- همکاری‌ها در بخش بهداشت و درمان، تولیدات مشترک و صادرات محصولات بخش سلامت استمرار یابد.
- حمایت خود را از حق مشروع ایران برای تعیین‌سرنوشت و حاکمیت خود اعلام می‌کنیم.
۶ محور مذاکرات هیات‌های عالی‌رتبه
- آمادگی ایران برای نوسازی زیرساخت‌های انرژی در کوبا
- همکاری دو کشور در زمینه شیلات
- اقدام مشترک دو کشور در حوزه زیست فناوری و تبادل تکنولوژی‌های روز دراین زمینه
- توسعه همکاری‌های علمی و فناوری
- گسترش همکاری‌ها در زمینه گردشگری با تقویت خطوط هوایی دو کشور
- بهره‌گیری از توانمندی ایران در بخش تصفیه و استحصال آب