همشهری آنلاین - مجید جباری: در روزهایی که ساکنان بسیاری از شهرهای ایران هوای سمی و ناسالم تنفس می‌کنند، بار دیگر موضوع مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها و صنایع مطرح شده و یک گروه معتقدند وضعیت وخیم آلودگی هوا ناشی از مازوت‌سوزی نیروگاه‌هاست و گروه دیگر می‌گویند شیر مازوت نیروگاه‌ها در داخل شهرهای بزرگ بسته است و اگر هم مازوت سوزانده شود، خارج از شهرها اتفاق می‌افتد. با اینکه مصرف مازوت (نفت کوره) در نیروگاه‌ها و سایر صنایع در پاییز و زمستان ممنوع است، اما همچنان تردیدهایی در این‌باره وجود دارد و برخی اعضای شورای شهر تهران دلیل تشدید آلودگی هوا را استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها و صنایع دانستند. از سوی دیگر اما نیروگاه‌ها زیر بار مصرف مازوت در فصل‌های پاییز و زمستان نمی‌روند و معتقدند که مازوت به‌دلیل اینکه تنها ۶درصد سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها را تشکیل می‌دهد، عامل آلودگی هوای این روزها نیست.
داریوش گلعلیزاده، رئیس مرکز ملی هوا و تغییرات اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست از مازوت‌سوزی ۵۰درصدی در نیروگاه شهید رجایی(آبیک قزوین) به همشهری خبر می‌دهد و مهدی پیرهادی، نایب‌رئیس کمیسیون محیط‌زیست شورای شهر تهران هم می‌گوید: «نیروگاه منتظر قائم استان البرز یکی از نیروگاه‌هایی است که مازوت می‌سوزاند.»
اما سخنگوی صنعت برق کشور در گفت‌وگو با همشهری آنلاین این اتهام را رد می‌کند و می‌گوید: «شیر مازوت نیروگاه منتظر قائم کرج پلمب است و فعلا امکان استفاده از مازوت ندارد. سوخت نیروگاه سیکل ترکیبی قزوین مخلوطی از گاز و مازوت است تا تأثیرات آلودگی هوا را کاهش دهد.»
مصطفی رجبی‌مشهدی اما تأیید کرده است که «فقط ۱۰نیروگاه از ۱۶ نیروگاهی که امکان مازوت‌سوزی دارند، برای تولید برق از سوخت مازوت استفاده می‌کنند؛ این درحالی است که در شهرهای پرجمعیت و کلانشهرها مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها وجود ندارد.»
۱۰نیروگاه کشور مازوت‌سوزی دارند
سخنگوی صنعت برق درباره اینکه آیا درنیروگاه‌های کشور مازوت استفاده می شود به همشهری آنلاین گفت:«در ۵نیروگاهی که در استان تهران برق تولید می‌کنند، مازوت مصرف نمی‌شود؛ ضمن اینکه برنامه و اولویت ما در نیروگاه‌های شهرهای پرجمعیت و کلانشهرها استفاده از گاز و سپس گازوئیل استاندارد برای تولید برق است. در مقایسه با سال گذشته گاز بیشتری برای مصرف در نیروگاه‌ها تحویل گرفتیم و اگر هموطنان در مصرف برق و گاز صرفه‌جویی کنند از سوخت مایع در تولید برق استفاده نخواهیم کرد.
مصطفی رجبی مشهدی افزود:«در نیمه نخست آذرماه به نسبت مدت مشابه سال قبل، ۳۰درصد کمتر از سوخت مازوت در نیروگاه‌ها استفاده شد. در مجموع، مازوت سهم بسیار اندکی از سوخت موردنیاز نیروگاه‌ها را تشکیل می‌دهد و در برخی نیروگاه‌ها از مازوت همزمان با گاز استفاده می‌شود.»
مازوت‌سوزی به ما مربوط نیست ما فقط سوخت می‌دهیم
مدیرکل روابط‌عمومی شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی هم که سوخت نیرزوگاه‌های کشور را تامین می کند درباره احتمال مازوت سوزی در نیروگاه‌ها توضیح داد:«شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در طول سال سوخت موردنیاز نیروگاه‌ها را تامین می‌کند. برخی نیروگاه‌ها مازوت‌سوز هستند و برخی دیگر با سوخت گاز فعالیت می‌کنند.
مجید شهیدی درگفت‌وگو با همشهری آنلاین، براساس قانون هوای پاک و مصوبه شورای‌عالی امنیت ملی، شهرهای بزرگ و مراکز استان که نیازمند مازوت‌سوزی باشند باید مجوز شورای امنیت بگیرند، اما با همین قانون هم بیش از ۱۰سال است که هیچ‌یک از نیروگاه‌های تهران سوخت مازوت دریافت نکرده‌اند، اما در برخی نیروگاه‌ها که گاز کم بیاید، چاره‌ای جز سوزاندن سوخت فسیلی نیست. ۲پالایشگاه گازی در سال‌های گذشته به‌دلیل مصرف بالای گاز خاموش شدند. آنها ۶۰میلیون مترمکعب مصرف گاز داشتند و همین موضوع باعث شد پالایشگاه خاموش شود. نیروگاه را هم نمی‌توان در این شرایط غیرفعال کرد؛ به همین دلیل برخی نیروگاه‌ها با نفت گاز فعالیت کردند و اکنون نیز در تهران گازوئیل زیر ۱۰پی‌پی‌ام توسط پالایشگاه‌ها تامین می‌شود. اما سهمیه مازوت سالانه به نیروگاه‌ها تحویل داده شده و آنها در مخازنشان نگهداری می‌کنند. اینکه نیروگاه‌ها مازوت می‌سوزانند یا نه به ما ارتباط ندارد. این شرکت تنها تامین‌کننده نیاز سوختی کشور است؛ تا جایی که ما می‌دانیم ۱۰سال است شیر توزیع مازوت باز نشده است.»
کلانشهرهایی که مازوت‌سوزی ندارند
مسئولان صنعت برق و شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی پخش مازوت سوزی را دست کم در کلانشهرها و شرهاهی پرجمعیت رد می‌کنند و معتقدند که آلودگی هوای این روزها در بیشتر شهرهای کشور به دلیل انباشت آلاینده‌ها از منابع متحرک مثل خودروهاست و مازوت سوزی در کلانشهرها وجود ندارد.موضوعی که رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست هم آن را تائید کرد و درباره مازوت سوزی در نیروگاه‌های تولید برق گفت: «درحال‌حاضر نیروگاه‌های شهرهای تهران، اصفهان، کرج و اراک هیچ‌کدام مازوت‌سوزی ندارند و اگر هم مازوت بسوزانند، انتشار آلاینده‌های حاصل از این سوخت فسیلی علت آلودگی هوا نیست، بلکه عامل تشدیدکننده آلودگی هواست.»
داریوش گلعلیزاده درگفت‌وگو با همشهری آنلاین افزود:« درخصوص آلودگی هوای کلانشهرها در فصل‌های پاییز و زمستان، بارگذاری در هر پهنه و منطقه باید منطبق بر ظرفیت اکولوژیکی سرزمین باشد. در بحث آلودگی هوا هم باید ظرفیت تهویه هوا را درنظر بگیریم و میزان انتشار آلاینده‌ها از منابع متحرک و منابع ثابت باید به‌گونه‌ای باشد که اقلیم منطقه، توان و ظرفیت پالایش آن را داشته باشد؛ ضمن اینکه بیش از ۹۴درصد تولید انرژی ایران متکی به مصرف سوخت‌های فسیلی است؛ در نتیجه اگر مصرف سوخت‌های فسیلی با بهترین تکنولوژی هم همراه باشد، سبب انتشار آلودگی می‌شود؛ درصورتی که اگر میزان انتشار متناسب با ظرفیت تهویه هوا نباشد، مشکلی که به آن دچار هستیم، کماکان ادامه خواهد داشت.»
سهم سوخت‌های مصرفی در نیروگاه‌ها:
- ۸۵درصد گاز
- ۹درصد گازوئیل
- ۶درصد مازوت
آماری درباره نیروگاه‌هایی که امکان استفاده از مازوت دارند:
- ۱۶نیروگاه امکان مازوت سوزی دارند
- ۱۰نیروگاه کشور مازوت می‌سوزانند