همشهری آنلاین - مهدی اسماعیل پور: شهرداری تهران در این دوره برنامه‌های ویژه ای برای تکمیل خطوط هفتگانه فعلی و همچنین ساخت ۴ خط جدید دارد و طبق برنامه ریزی صورت گرفته این امیدواری وجود دارد که به جای سال ۱۴۲۰ شاهد تکمیل شدن مترو تهران در سال ۱۴۱۰ باشیم. علاوه بر تکمیل خطوط مترو شهر تهران، شرکت مترو و شهرداری پایتخت موفق شد تا مترو پرند را هم تکمیل کرده و به بهره برداری برساند. البته این پایان کار نیست و بعد از تجربه موفق پروژه مترو پرند، قرار است اجرای برخی دیگر از خطوط مترو شهر های اقماری هم به شرکت مترو تهران واگذار شود.
خبر خوش زاکانی برای مردم ورامین
علیرضا زاکانی درجریان مراسم افتتاح مترو پرند درباره تکمیل خطوط اقماری مترو گفت: «آنچه که بعد از تکمیل مترو پرند در یک سال گذشته مطرح بود؛ تکمیل و راه اندازی مترو شهر ورامین و پیشوا است. در حال حاضر وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی پروژه در حال انجام کار است، اما استاندار تهران تاکید به تکمیل این پروژه توسط شهرداری تهران دارد.» شهردار تهران در این رابطه تاکید کرد که در صورت تصویب این موضوع توسط هیات دولت، عملیات ساخت و راه اندازی مترو ورامین نیز به شهرداری تهران واگذار خواهد شد.
غیر از مترو اسلامشهر که توسط شهرداری این شهر و با حمایت ویژه دولت سیزدهم درحال اجرا است، موضوع احداث و تکمیل ۳ خط مترو تهران- پیشوا- ورامین، تهران - پردیس و تهران- پاکدشت نیز مطرح است. از میان این ۳ خط اقماری، پروژه تهران- پیشوا- ورامین دارای اهمیت و اولویت بیشتری است و همان طور که شهردار تهران هم اشاره کرد، قرار است بعد از تکمیل مترو تهران - شهر جدید پرند اجرای آن به شرکت مترو تهران و حومه واگذار شود.
امضا صورت جلسه برای واگذاری مترو اقماری به شهرداری تهران
محمدرضا ملکی، مشاور فنی مدیر عامل مترو تهران و حومه درباره توسعه خطوط اقماری مترو و سیر تحولی آن به همشهری می گوید: «مترو تهران- پیشوا- ورامین به ۲۲ سال گذشته یعنی سال ۱۳۸۰ بر می گرددکه هیات دولت اجرای آن را به شهرداری تهران واگذارکرد. مطالعات مربوط به احداث این خط اقماری و همچنین چند مسیر دیگر از جمله مترو اسلامشهر، پاکدشت از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴ توسط شرکت مترو تهران انجام شد. در ادامه سال ۱۳۸۵ شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران به این موضوع ورود و اعلام کرد که خودش پروژه مترو تهران- پیشوا - ورامین را انجام می دهد.»
وی در ادامه افزود: «این رفت و آمد پروژه بین شهرداری تهران و شرکت راه آهن همچنان ادامه داشت و در سال ۱۳۹۱ براساس مصوبه دولت که اجرای پروژه های مترو شهر های اقماری را به شرکت مترو تهران و حومه واگذار کرده بود، دوباره شهرداری تهران مجری پروژه مترو تهران- ورامین شد. البته این مصوبه هم پایان کار نبود و در سال ۱۳۹۳ دوباره هیات دولت مصوبه قبلی را ملغی کرد و پروژه بازهم در اختیار شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. این موضوع تا سال ۱۴۰۱ ادامه داشت. در هشتم آبان ۱۴۰۱ و در جریان سفر استانی رییس جمهور دولت سیزدهم بود که با حضور معاون اول رییس جمهور، وزیر راه وقت و رییس سازمان برنامه و بودجه، صورت جلسه ای ۳ بندی امضا شد مبنی بر اینکه شهرداری و شرکت مترو تهران مجری و قرارگاه خاتم الانبیاء پیمانکار این پروژه باشد. همچنین منابع مالی اجرای پروژه از طریق تهاتر نفت تامین شود.»
پیش نیاز توسعه مترو تامین منابع است
ملکی درخصوص آخرین وضعیت احداث خط مترو تهران- ورامین- پیشوا، با اشاره به این موضوع که این خط مترو در استانداری تهران مورد بررسی مجدد قرار گرفته و مطالعات آن نیز بازنگری شده است، می گوید: «اکثر مسافرت هایی که توسط شبکه مترو انجام می شود، توسط ساکنان شهر های اقماری است و با تکمیل و اتصال مترو این شهر ها شبکه مترو تهران کارکرد بهتر و بیشتری خواهد داشت. یکی از این خطوط مترو پیشوا و ورامین است؛ شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران در سال ۹۴ این خط را تحویل گرفت و حالا بحث احداث و بهره برداری از آن مجددا به شرکت مترو واگذار شده است. البته در این میان دولت حتما باید به طور جدی وارد میدان شود و با حمایت‌های خود، موانع موجود را از سر راه بردارد. بدون تردید یکی از مهمترین پیش نیازهای احداث خط مترو تهران_ ورامین پیشوا، مسأله تأمین به موقع منابع مالی است.»
مسیر ریلی ۵۰ کیلومتری تهران تا ورامین
ملکی با تاکید بر این موضوع که با توجه به مسافت زیاد این خط بهترین گزینه برای جابجایی مسافران استفاده از قطارهای مترو دو طبقه است، درباره جزئیات مسیر مترو تهران- پیشوا- ورامین می گوید: «این خط مترو از ایستگاه جوانمرد قصاب در خط یک مترو آغاز می شود و با طی ۲۶ کیلومتر مسیر به ایستگاه قرچک می رسد. از آنجا با طی ۱۰ کیلومتر مسیر ایستگاه ورامین می رسد و در ادامه با طی ۱۴ کیلومتر دیگر به ایستگاه پیشوا می‌رسد. در مجموع این خط ۵۰ کیلومتر طول و ۴ ایستگاه دارد. پس از نهایی شدن کارهای مربوط به واگذاری پروژه به شهرداری تهران و همچنین اختصاص بودجه، اجرای این پروژه آغاز خواهد شد. با توجه به اینکه حجم زیاد مسافرانی که از محدوده پیشوا و ورامین به تهران می آیند این پروژه هم توجیه اقتصادی دارد و هم یک نیاز ضروری برای مردم این شهر ها است که سالها است یکی از خواسته‌ها و مطالبات اصلی آنها نیز به شمار می‌رود. »
مترو تهران- پاکدشت در انتظار اختصاص بودجه
یکی دیگر از پروژه های مترو شهر های اقماری که مدت زمان زیادی است معطل مانده و بحث واگذاری اجرای آن به شهرداری و شرکت مترو تهران و حومه مطرح شده، به مسیر تهران- پاکدشت باز می گردد. مشاور فنی مدیر عامل مترو تهران و حومه در مورد آخرین وضعیت خط مترو تهران_ پاکدشت هم می گوید: «مطالعات احداث این مسیر توسط شرکت مترو تهران انجام و مقرر شده که این خط به خط هشت مترو تهران متصل شود. البته هنوز ساخت خط هشت مترو تهران هم آغاز نشده است. این پروژه قرار بود توسط دولت اجرا شود و طول این خط بر اساس مطالعات سال ۱۳۸۷ که تا سال ۱۳۹۰ هم اعتبار داشت ۴۴ کیلومتر بود.»
ملکی در ادامه گفت: «طی مطالعات صورت گرفته توسط مترو تهران طول این مسیر که از میدان بسیج به قیام دشت و از آنجا به پاکدشت و شریف آباد می رسد به حدود ۴۹ تا ۵۰ کیلومتر می رسد. با توجه به بیمارستان و دانشگاهی که در پاکدشت وجود دارد، درخواست سفر به این منطقه زیاد است و اجرای این پروژه نیز هم به لحاظ اقتصادی و هم فنی توجیه دارد. اجرای این پروژه هم قرار است توسط شهرداری تهران انجام شود، اما در ابتدا باید بودجه مورد نیاز آن اختصاص پیدا کرده و تامین شود. البته در صورت تشکیل استان جدید تهران غربی که بحث آن مطرح است، این موضوع پیچیده تر خواهد شد.»
از مترو تهران- پردیس چه خبر؟
مشاور فنی مدیر عامل مترو تهران و حومه در مورد سرانجام مترو تهران - پردیس نیز که بحث واگذاری آن به شهرداری و شرکت مترو تهران و حومه مطرح بود هم توضیح داده و می گوید: «قرار بود شروع خط مترو تهران - پردیس که طول آن به ۲۵ کیلومتر از ترمینال جدید شرق باشد و حتی مطالعات اولیه احداث این خط انجام شده است، اما در ادامه شرکت مادر تخصصی شهرهای جدید وظیفه احداث خط مترو تهران _پردیس را برعهده شهرداری شهر جدید پردیس قرار داده و اجرای این خط مترو دیگر در اختیار شهرداری تهران نیست. هرچند شهرداری پردیس نیز هنوز هیچ اقدام عملیاتی برای اجرای این خط مترو آغاز نکرده است البته هنوز بودجه ای هم برای این پروژه اختصاص داده نشده است.»
وی با بیان اینکه یکی از خطوط مترو شهر های اقماری تهران که توسط دولت اجرا شد، خط مترو گلشهر به هشتگرد به طول ۲۶ کیلومتر بود، در این رابطه می گوید: «از سالها پیش ایجاد خط مترو تهران به شهر قدس_شهریار_اندیشه و ملارد در دستور کار قرار گرفت و مطالعات آن انجام شد؛ اما به علت تداخل موضوع با مسأله چهار خطه شدن قطار تهران_تبریز، متأسفانه این موضوع یعنی ایجاد خط مترو تهران به شهرقدس_شهریار_اندیشه و ملارد به محاق رفت.»