شاید برای عکاسان مبتدی دریچه دیافراگم کمی گیج کننده به نظر می‌رسد. اما برای شفاف‌سازی کارایی آن به چشم‌های خود دقت کنید. مردمک چشم انسان در مواجهه با نور زیاد کوچک می‌شود تا از ورود حجم زیاد نور به چشم جلوگیری کند و بر عکس در فضاهای کم نور و تاریک مردک بزرگ‌تر می‌شود تا میزان بیشتری نور برای دیدن اطراف و اشیا وارد چشم شود.
دو نکته مهم درباره این گزینه وجود دارد:
- دریچه دیافراگم در حالت خودکار به طور مستقیم با سرعت شاتر و حساسیت دوربین به نور درگیر است و هم زمان با این دو عامل میزان نور را جهت ثبت سوژه تنظیم می‌کنند.
- باز یا بسته بودن این دریچه بر روی وضوح عمق میدان تصویر اثر مستقیم دارد بدین شکل که هر چه عدد دیافراگم بیشتر باشد وضوح بیشتری در عمق تصویر خواهیم داشت و برعکس.
دریچه دیافراگم از داخل دوربین
دریچه دیافراگم با علامت اختصاری F نمایش داده می‌شود. هر درجه میزان نوری که قرار است به دوربین وارد شود را نشان می‌دهد. در نتیجه:
- زمانی که عدد دیافراگم بیشتر می رود، دریچه بسته تر می‌شود و نور کمتری وارد دوربین می‌گردد اما عمق میدان تصویر بیشتر خواهد بود و بر عکس.
- زمانی که این عدد کمتر می‌شود دریچه دوربین بازتر و نور بیشتری وارد دوربین می‌گردد اما عمق میدان کمتر خواهد بود.
دریچه دیافراگم بسته (سمت راست) و دریچه دیافراگم باز (سمت چپ)
اعداد دریچه دیافراگم در دوربین‌ها متفاوت است اما این طیف بسیار مرسوم است
در دوربین‌های کاملا اتوماتیک درجه دیافراگم با چرخاندن یک نوار مدرج بر روی لنز تغییر می‌کند اما در دوربین‌هایSLR این دریچه توسط یک صفحه مدرج که بر روی بدنه دوربین تعبیه شده است تغییر می‌کند. در این دوربین‌ها این تغییر بر روی صفحه نمایش دوربین نشان داده می‌شود و عکاسان می‌توانند تغییر اعداد این دریچه را ببینند.
درجه‌های دیافراگم بر روی لنز
- ماکرو
با انتخاب این گزینه دوربین از دریچه دیافراگم در بازترین حالت خود قرار می‌گیرد تا با نزدیک بردن دوربین به سوژه بتوان حداکثر نور را در دوربین وارد کرده و تصویر واضحی ایجاد کند. در این گزینه عکاس نمی‌تواند بر روی تنظیم دریچه دیافراگم کنترل زیادی داشته باشد. [بیشتر بدانید]
- منظره/ چشم‌انداز
در این گزینه دوربین تا حد امکان دریچه دیافراگم کوچک می‌کند تا چشم‌انداز با عمق وسیع‌تری واضح به ثبت برسد. در نتیجه ممکن است برای به تصویر کشیدن یک چشم انداز زیبا و واضح به نوردهی زیادتر و در واضح سرعت شاتر کمتر احتیاج داشته باشم. اگر دوربین شما امکان عکاسی با گزینه‌های کنترل دستی و یا Av را ندارد می‌توانید از این گزینه برای عکاسی از سوژه‌هایی که به عمق میدان بیشتر نیازدارید استفاده کنید.
- پرتره/ چهره
در این گزینه دوربین نه تنها از دریچه باز دیافراگم استفاده می‌کند برای با پایین آوردن حساسین دوربین به نور کمک می‌کند تا پشت زمینه‌ای محو در پشت سر سوژه ایجاد کند. با این کار چهره سوژه در تصویر از زمینه جدا شده و تصویر وی بهتر و واضح‌تر به نظر می‌رسد.
- کنترل دستی / M
در این گزینه شما مسئول کنترل و تنظیم تمام عوامل دوربین هستید. در واقع شما زمانی که دریچه دیافراگم را تنظیم می‌کنید باید بدانید به چه سرعت شاتری نیاز خواهید داشت و همه اینها را همراه با حساسیت دوربین به نور برای یک عکس مناسب تنظیم کنید. در عین حال شما می‌توانید از نور‌سنج دوربین نیز برای نورخوانی و تعیین اندازه سرعت و دیافراگم بهره ببرید.
- تقدم دریچه دیافراگم/Av
در این گزینه شما می‌توانید دریچه دیافراگم را انتخاب کرده و تعیین سرعت شاتر را به دوربین واگزار کنید.
- برنامه/ P
این گزینه در تعداد کمتری از دوربین‌ها وجود دارد. در این گزینه شما اختیار بیشتری نسبت به گزینه تنظیم دستی خواهید داشت اما به طور کلی تنظیم دریچه دیافراگم و سرعت شاتر به عنوان دو عنصر مهم در ثبت یک عکس را خود دوربین بر عهده خواهد داشت.