به گزارش همشهری، بحران منابع در صندوق‌های بازنشستگی از آن دست موضوعاتی است که هم دولت و هم کارشناسان اقتصادی بر آن اتفاق نظر دارند. آنطور که آمارها نشان می‌دهد، اغلب صندوق‌های بازنشستگی به جز ۲صندوق با بحران تامین منابع مالی مواجه‌اند؛ به همین دلیل، به تازگی مجلس در جریان بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه به افزایش سن بازنشستگی رأی مثبت داده تا گام نخست را برای حل ابر بحران صندوق‌های بازنشستگی که محصول ناترازی در طول چند دهه گذشته است را بردارد.
در چنین شرایطی اما کارشناسان بر این باورند که در کنار افزایش سن بازنشستگی که یک اصلاح پارامتریک محسوب می‌شود سایر لایه‌های مربوط به بحران بازنشستگی نیز باید اصلاح شود.
رضا کاشف از مدیران سابق صندوق بازنشستگی کشوری دراین باره می‌گوید: تقریبا همه نهادها و سازمان‌ها در کشور به این نتیجه رسیده‌اند که سیستم بازنشستگی در ایران نیاز به ۳نوع اصلاح همزمان، شامل اصلاح سیستمی، ساختاری و در نهایت پارامتریک دارد که اصلاحات مجلس برای افزایش سن بازنشستگی اصلاحات پارامتریک است. به زعم او، یکی از اصلاحاتی که باید انجام شود توسعه صندوق‌های بازنشستگی خصوصی است.
در چنین شرایطی یکی از این لایه‌ها بهبود وضعیت سیستم بازنشستگی در ایران که در زمره اصلاحات سیستماتیک قرار می‌گیرد، توسعه صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی است که گام مهمی برای بهبود معیشت کارکنان پس از بازنشستگی است.
این راهی است که بسیاری از کشورهای دنیا آن را طی کرده‌اند و اکنون صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی در دنیا منابع زیادی با همین رویه در اختیار گرفته‌اند.
طبق آخرین آمارها، در حال حاضر فقط در آمریکا ارزش دارایی‌های تحت مدیریت صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی رقمی بالغ بر ۳۲ و در اتحادیه اروپا ۳۳هزار میلیارد دلار است. در ایران اما تاکنون چنین صندوق‌هایی وجود نداشته تا اینکه با مجوزهای صادر شده از سوی سازمان بورس، زمینه توسعه این صندوق‌ها فراهم شده است؛ به‌طوری که ظرف ۲روز گذشته، پذیره نویسی نخستین صندوق بازنشستگی تکمیلی در ایران آغاز شده و حالا آن طور که یک مقام مسئول در سازمان بورس خبر داده، قرار است این صندوق‌ها به سرعت در ساختار بازار سرمایه توسعه پیدا کنند.
صدور مجوز برای ۵صندوق جدید
آنطورکه نائب‌رئیس هیأت مدیره سازمان بورس خبر داده، قرار است به‌زودی ۵صندوق بازنشستگی تکمیلی دیگر نیز فعالیت شان را آغاز کنند.
علیرضا ناصرپور در این‌باره گفت: در حال حاضر ۵ موافقت اصولی برای تاسیس صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی صادر شده است.
او افزود: به غیر از نخستین صندوقی که پذیره نویسی‌اش آغاز شده است، سایر صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی نیز در حال طی کردن فرایند تاسیس هستند.
او اشاره‌ای به زمان آغاز به کار این صندوق‌ها نکرد، اما ادامه داد: صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی برای دریافت مجوز فعالیت حداقل باید تعداد واحدهای یک و دو ۵۰۰نفر و حداقل سرمایه آن باید ۵۰۰میلیارد تومان باشد.
به‌گفته او، این صندوق‌ها امکاناتی را فراهم می‌کنند تا کارفرما امکان سرمایه‌گذاری بلندمدت را برای نیروی انسانی خود با توجه به طرح‌های تشویقی در نظر بگیرد.
او همچنین تأکید کرد: این صندوق‌ها افزون بر ایجاد یک فضای سرمایه‌گذاری بلندمدت برای نیروی کار در سطح کشور، امکان ورود منابع با ثبات به داخل بازار سرمایه را فراهم می‌آورند.
صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی چه هستند؟
در کنار صندوق‌های بازنشستگی اجباری که در بسیاری از کشورها برای افراد شاغل در سازمان‌ها و شرکت‌ها در نظر گرفته شده است، صندوق‌های بازنشستگی اختیاری نیز وجود دارند که به کارفرما و کارکنان یک بنگاه اقتصادی این اجازه را می‌دهند تا برای دوران بازنشستگی کارکنان، برنامه‌ریزی کنند.
به بیان دیگر، در اغلب کشورها، یک طرح بازنشستگی پایه وجود دارد که افراد جامعه از این طرح به‌عنوان یک بیمه پایه استفاده می‌کنند؛ اغلب این طرح‌ها اجباری است و سایر طرح‌های تکمیلی اختیاری است.
بیمه‌های اجباری بازنشستگی منابع مالی حداقلی را برای افراد جامعه فراهم می‌کنند اما شاغلان می‌توانند طرح‌های تکمیلی را مازاد بر این حداقل‌ها، با توجه به شرایط خود تهیه کنند. یکی از مهم‌ترین طرح‌هایی که از چند دهه پیش در دنیا رواج پیدا کرده است، صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی هستند که به سرعت در حال رشد هستند. در ایران نیز از ماه گذشته، ۳ صندوق بازنشستگی تکمیلی رسما فعالیت خود را در بازار سرمایه آغاز کرده اند. اما این صندوق‌ها چگونه کار می‌کنند.
ویژگی‌ها و مزایای این صندوق‌ها برای دوران بازنشستگی چیست؟
به‌طورخلاصه، صندوق بازنشستگی یک صندوق ویژه سرمایه‌گذاری، مخصوص وجوهی است که برای استفاده در دوران بازنشستگی، سرمایه‌گذاری می‌شوند. هدف اصلی این صندوق، تامین آتیه سرمایه‌گذار در دوران بازنشستگی از طریق سرمایه‌گذاری مداوم و اصولی است. در این صورت، هر فرد برای دوران بازنشستگی خود به جای خریدسهام و اوراق بهادار، به‌صورت مستقیم سرمایه خود را به صندوق می‌سپارد و متخصصان مالی در این صندوق، منابع مالی را صرف سرمایه‌گذاری برای افراد می‌کنند.