به گزارش همشهری آنلاین، ساختمانی کوچک در گوشه‌ای از میدان چهارباغ منطقه ۵، روز گذشته شاهد شروع اتفاقی بزرگ برای کودکان کار شهر بود. در کنار تمام تلاش‌هایی که برای ادامه تحصیل کودکان کار و بازمانده از تحصیل انجام شد، از این به بعد قرار است تا با آزمون‌های تخصصی، استعدادهای این کودکان کشف و در مسیر درست هدایت شود تا شاید روزی از میان استعدادهای درخشان این مراکز، نخبه و قهرمان ملی پرورش پیدا کند. اولین گروه کودکان از پویاشهری در حوالی کن به این مرکز آمدند تا چراغ سی‌وششمین پویاشهر و نخستین مرکز تخصصی استعدادیابی کودکان کار و بازمانده از تحصیل با حضور دخترکان مشتاق به تحصیل روشن شود.
اولین مرکز استعدادیابی کودکان کار افتتاح شد | استعدادیابی ۳ هزار کودک تا پایان سال
در جمع نزدیک به ۳۰نفره این کودکان برخی با لباس‌های آیینه‌کاری و رنگارنگ افغانستانی به مرکز آمده‌اند تا شادی افتتاح این مرکز را افزون کنند. عاطفه یکی از دخترانی بود که با شور و هیجان خاصی به این مراسم آمده بود و در تمام لحظات تلاش می‌کرد تا گوشه‌ای از لباس زیبایش آسیب نبیند. او از پدر و مادری افغانستانی در تهران متولد شده است و خودش را ایرانی می‌داند: «من اینجا به دنیا اومدم، مامان و بابام از ۱۱سال پیش اومدن ایران. پس من ایرانی‌ام. بابام چند ساله فوت کرده و همه کارا رو مامانم می‌کنه و منم مجبورم بهش کمک کنم.»
من در معلمی استعداد دارم
او که در کلاس دوم درس می‌خواند، هنگام حرف‌زدن از مدرسه چشمان آبی‌رنگش برق می‌زند و با لبخندی نقش‌بسته بر صورتش می‌گوید: «من عاشق مدرسه‌ام، خیلی دوستش دارم، الان کلاس دومم. زندگی‌مون سخته، اما مامانم بهم گفت که هرجور شده باید مدرسه برم.» عاطفه مانند بسیاری از کودکان حاضر در پویاشهر، مجبور است که در کنار درس‌خواندن، کاری درآمدزا هم انجام دهد، اما این اتفاقات باعث نشده است که از رویاهایش دست بردارد: «به ما گفتند که قراره اینجا استعدادهامون رو پیدا کنند. من اما می‌دونم استعدادم چیه، من توی معلمی استعداد دارم و می‌خوام معلم بشم.»
از همین الان می‌دانم که دندانپزشک می‌شوم
فروزان یک سال از حضورش در ایران می‌گذرد و از همان نخستین سال به یکی از مراکز پویاشهر مراجعه و در کلاس درس ثبت‌نام کرد: «من توی افغانستان مکتب‌خونه می‌رفتم، توی یه خونه درس می‌خوندیم و هر سال توی کاغذ برای ما می‌نوشتند که مثلا من کلاس پنجم هستم.»
هرچند معلم فروزان، مخفیانه اعلام کرد که او هم مانند اکثر دانش‌آموزان این مراکز کار می‌کند، اما او تمایلی به صحبت در رابطه با این موضوع نداشت و تلاش کرد با سکوت از این موضوع عبور کند. وقتی صحبت از استعدادهای فروزان شد، او با سادگی تمام و ذوق کودکانه‌اش گفت: «من خیلی استعداد دارم و فکر کنم بیشترین استعدادم توی دکتری باشه. همین‌جوری این حرف رو نمی‌زنم. من می‌خوام بزرگ شدم دندونپزشک بشم و از همین الان می‌دونم که توی این کار خوبم. می‌خوام اینقدر کارم خوب بشه که اگه معلم‌هام مریض شدن، فقط پیش خودم بیان.»
در کنار هیاهو و شادی کودکان حاضر در نخستین مرکز تخصصی استعدادیابی، دختری با لباسی سفید که آراسته به آیینه‌کاری و گلدوزی‌های نارنجی و قرمز است، نزدیک می‌آید. او که ۱۱سال دارد و اکنون کلاس اول است، با کمی خجالت از آرزوهایش می‌گوید: «منم دوست دارم بگم که می‌خوام دکتر بشم.» بعد از گفتن این جمله خنده بلندی سر می‌دهد و انگار راز مگویی را فاش کرده باشد، صورت سفیدش سرخ می‌شود.
حضور در این مرکز برای شروع استعدادیابی کودکان کار، انگار بارقه امیدی را در دل این کودکان روشن کرده است و به آنها نوید می‌دهد که شاید نتوان سختی‌های روزگار را تمام و کمال از دوش آنها برداشت، اما تلاش می‌شود تا با آموزش و درک درست توانایی‌هایشان، مسیر پیش‌رو برای آنها هموار شود.
آرزوی خیر یک مادر شهید
صدای خنده و شوخی‌های بچه‌ها در حیاط کوچک مرکز پیچیده است و مادری پیر در گوشه‌ای از حیاط با لبخندی که نیمی از آن پشت چادر مشکی‌اش پنهان شده است، زیر لب برای عاقبت به خیری این کودکان دعا می‌کند. مادر شهید کاظم کیان در کنار احمد احمدی‌صدر، مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران روبان افتتاح این مرکز را بریدند تا آرزوهای مادر شهید در قامت این کودکان نقش ببندد.
آموزش کودکان برای پیشگیری از سوء استفاده‌های جنسی و عاطفی
سعید اکبری، عضو هیأت علمی دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی دانشگاه شهیدبهشتی در گفتگو با همشهری آنلاین در مورد نحوه غربالگری کودکان کار در این مرکز توضیح داد و گفت: ما براساس آزمون‌ها و ابزارهای بومی و ملی دست به غربالگری خواهیم زد. برای کودکانی که با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند، مصاحبه تشخیصی انجام خواهد شد تا سطح مشکل مشخص شود.
او افزود: ما ۴سطح مراقبت برای این کودکان درنظر گرفته‌ایم. در سطح اول نیاز است که معلم مراقبت‌های خاصی در کلاس داشته باشد تا کودک در مسیر درست قرار بگیرد، در سطح دوم بر فردی که به‌عنوان رابط مشاور در مدارس فعالیت می‌کند، تکیه خواهد شد. این فرد که آموزش‌هایی در مورد مراقبت‌ها دیده است، مسئول مراقبت و انجام یکسری تمرین‌ها با کودکانی است که مشکلات خیلی حادی ندارند.
به گفته اکبری«در سطح سوم، مشاورهای مدارس وارد میدان خواهند شد تا مشکلات کودکانی که به‌دلیل مشکلات، زندگی‌شان تا حدودی مختل شده است، رفع شود. در سطح چهارم به کودکانی که نیاز به مراقبت فوری دارند، خدمات تخصصی از سوی مشاوران متبحر ارائه خواهد شد.»
عضو هیأت علمی دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی دانشگاه شهیدبهشتی گفت: این مرکز نگاه ویژه‌ای به کودکان کار دارد و بدون شک این اقدام تأثیرگذاری خاصی در زندگی کودکان کار خواهد داشت؛ چراکه گاهی یک راهنمایی کوچک می‌تواند زندگی این کودکان را تغییر دهد. هدف ما این است که یکسری راهکارها و سپرهایی به‌دست این کودکان بدهیم تا زندگی سالمی داشته باشند.
یکی از بخش‌هایی که در غربالگری مورد توجه قرار می‌گیرد، موضوع سوءاستفاده از کودکان است، اکبری در این رابطه توضیح داد: این سوءاستفاده ۳مدل جسمی، عاطفی و جنسی دارد و اگر فردی آسیب‌دیده و در معرض خطر باشد براساس وضعیتش برای او آموزش و درمان‌های خاصی را مدنظر قرار می‌دهیم.