همشهری آنلاین _ یادداشت زهرا پناهی‌روا، مدیرکل امور شاهد و ایثارگران وزارت آموزش و پرورش و دبیر شورای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت
«سلام بر شهیدان گمنام، گمنام در میان خاکیان و معروف در عرصه افلاکیان فداکارانی که پس از گذشت سالیان دراز از لحظه شهادتشان کشور را با رایحه معنویت و جهاد، معطر می‌سازند و پرچم افتخار به خون‌های ریخته‌شده در راه اسلام و قرآن را بیش از پیش به اهتزاز درمی‌آورند.»؛ مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای
شهدا، اسرار آزادگی و انوار اقتدارند و شناسنامه میهن، به خون شرف و خاطره مجاهدت‌شان خواندنی است نامگذاری سالروز شهادت حضرت فاطمه‌زهرا(س) به‌عنوان روز بزرگداشت شهدای گمنام در تقویم جمهوری اسلامی ایران مشحون از این فرمایش حضرت امام خمینی(ره) است که در وصف شهیدان گمنام می‌فرمایند: «سلام بر این پاره‌های تن ملت که همدمی جز نسیم صحرا و زائری به غیر از مادرشان فاطمه‌زهرا(س) ندارند.».از آنجا که همواره میان مادر و فرزند، سنخیت و اشتراکاتی وجود دارد که موجب علقه و توجه طرفین به یکدیگر می‌شود، پس در این میان می‌توان گفت گمنامی، به‌ویژه گمنامی محل دفن، وجه مشترک میان وجود مبارک حضرت زهرای مرضیه(س) با شهیدان گمنام است که بنا به فرمایش حضرت امام(ره)، موجب شده تا این ابدان مطهر، مورد زیارت آن بانوی یگانه و نمونه عالم هستی قرار گیرند.
آنچه بدیهی است، از میان خیل رزمندگان و ایثارگران که با حضور خود در عرصه‌های نبرد، بالاترین سهم در آفرینش یکی از زیباترین مظاهر عشق به خداوند و محبت اهل‌بیت(ع)، یعنی دوران دفاع‌مقدس را داشته‌اند، نام مبارک شهیدان والامقام، علی‌الخصوص شهیدان گمنام، از جایگاه خاصی برخوردار است و همواره ذکر نام آنان، با عطر و بوی خاصی همراه بوده است. هرچند که به ظاهر، نام‌های مبارک این دسته از شهیدان والامقام، به‌دلیل از بین رفتن مدارک هویتی‌شان از دیدگان ملت ایران مخفی مانده است اما حسب فرمایش حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، حقیقت آن است که این دسته از شهدا، به دلایل معنوی که فهم ما از درک آن عاجز است، با ملاک‌های ظاهری، گمنام تلقی می‌شوند.
هم‌اینک، شاهد آن هستیم که هرازگاهی، کشورمان به قدوم نورانی آنان مزین شده و ابدان مطهر شهیدان گمنام، با حضور در شهرهای مختلف کشور، خاک ایران را به‌وجود نورانی خود متبرک می‌کنند و بی‌شک، حضور این ابدان مطهر و نورانی، ظرفیت‌های زیادی را برای ملت ایران در کسب فضایل معنوی و توجه به خداوند، به‌وجود آورده و بر همین اساس، ضروری است برای آشنایی نوجوانان و جوانان در این خصوص، برنامه‌ریزی مضاعفی کنیم. آنچه مورد تأکید است، اجرای برنامه‌های ترویجی و تبیینی و برگزاری رویدادها و کنگره‌های متعدد و تدابیر کارساز و نوین در بزرگداشت یاد و نام شهیدان گمنام و دیگر شهدا در سطوح ملی، استانی و شهرستانی برای معلمان و دانش‌آموزان است و البته بسیاری از خانواده‌های معظم شهیدان، به ابتکار خود، برنامه‌هایی برای بزرگداشت یاد شهیدانشان، برگزار می‌کنند که در جای خود، قابل تقدیر است. بی‌شک این اقدامات ارزشمند، موجب جلب رحمت الهی و زمینه‌ساز احیای ارزش‌های دفاع‌مقدس و تعمیق و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و معارف دفاع‌مقدس خواهد شد.
تاکنون درخصوص مقام والای شهدای گمنام، مطالب و شواهد زیادی مطرح شده است که بیانگر اشراف آنان بر ما و نیز مقامات معنوی آنان است. امید است با نام اعظم شهدا به فتح خاکریزهای بیشتر خدمت در جبهه جهاد تعلیم و تربیت قدم برداریم و خود را بیش از همیشه مرهون و مدیون ملائکی بدانیم که ابرهای ظلمات دنیا را کنار زدند تا با خورشید حقیقت‌شان، راهی روشن در پیش داشته باشیم و آموزش و پرورش کشورمان مزین به پیوند ناگسستنی میان فرهنگ اهل‌بیت(ع) با فرهنگ دفاع‌مقدس، به‌عنوان یکی از ماندگارترین رازهای دفاع‌مقدس، به منصه ظهور و بالندگی و شکوفایی برسد. به گوهر وجود خداجوی آن شهیدان که به گمنامی، تبرک و تیمن بوده است، تهنیت‌گوی خانواده‌های صبوری هستیم که یعقوب‌وار، چشم‌انتظار یوسف گم‌کرده خویش بودند و مومنانه به مشیت حق سر خم کردند و در سدره المنتهی این گنج‌های از دل خاک برآمده، پاداش پروردگاری است که روشنی چشم و چراغ عزت‌شان خواهد بود.
باشد که همه ما، مشمول شفاعت آن مهمان آسمانی شویم. ان‌شاءالله