این جراحی، طولانی، پرهزینه و دردناک است. این تکنیک برای اولین بار توسط پزشکی اهل شوروی به نام Gavril llizarov انجام شد که سربازهای زخمی جنگ جهانی دوم را درمان می کرد و با اینکه این جراحی در طول 70 سال اخیر به تحولاتی دست یافته است، بسیاری از اصول آن به همان صورت باقی مانده اند.
در چه صورت، انجام عمل افزایش قد مانعی ندارد؟
به گفته ی دکتر نادری جراح ارتوپد، این جراحی، به چشم یک عمل زیبایی دیده می شود، اما ما فقط در صورتی که شخص از لحاظ سلامت روان بخاطر این کمبود، دچار آسیب شده باشد، آن را انجام می دهیم.
سامان قد بلندترین کودک در مدرسه راهنمایی خود بود، اما در اواخر دبیرستان هم کلاسی هایش، از او پیشی گرفتند. او می گوید: «زمانی که به دانشگاه رفتم، متوجه شدم که من از پسران و حتی از دختران مقدار زیادی کوتاه تر هستم. این موضوع زندگی مرا تحت تأثیر قرار داد. سخت ترین مسئله این است که گاهی اوقات فکر می کنم هرگز نمی توانم همسری پیدا کنم.»
سامان که در حال حاضر 30 ساله و ساکن تهران است، امیدوار است که هنوز رشد کند، گرچه قلباً می داند که او به آخرین قد بزرگسالی خود رسیده است. او معتقد است: «همیشه فکر می کردم که بلند قد بودن و موفقیت با هم رابطه ی مستقیم دارند. من باید برای مشکل خود راه حلی پیدا می کردم.»
سامان، روش های مختلفی را بررسی کرد، اما با روش های موقت مانند کفش لیفت و ورزش های کششی قانع نشد. زمانی که او با روش بلندکردن پا مواجه شد، به نظرش جالب آمد. بعد از یک گفتگوی صریح با مادرش و سنجیدن خطرات مختلف، تصمیم گرفت برای حل مشکلش زیر تیغ جراحی برود. او در سال 2015 تحت عمل جراحی قرار گرفت و از قد 162 سانتی متر به قد 170 سانتی متر رسید.
او می گوید: «در اولین جلسه ی مشاوره، دکتر برای من قضیه را روشن کرد که چقدر قرار است جراحی سخت باشد.»
کسی که خطر این عوارض را به خوبی درک می کند، بهرام است. عمل بهرام در سال 2015 در ایتالیا انجام شد و قد او از 167 سانتی متر به 175 سانتی متر رسید. بعد از اینکه متوجه شد پزشکان تشخیص داده اند برای صاف شدن پاهایش باید تحت عمل جراحی قرار گیرد، تصمیم گرفت همزمان عمل افزایش قد را نیز انجام دهد. به او اطمینان داده شد که هر دو عمل همزمان با هم انجام می شوند و روی مدت زمان ریکاوری او هیچ تأثیری نخواهد داشت.
اما او از آن زمان با عواقب عمل دست و پنجه نرم می کند. او می گوید: «اگر 16 سالم بود، شاید مشکلی پیش نمی آمد، اما زمانی که من این عمل را انجام دادم، 46 ساله بودم.»
او ناراحتی فیزیکی را به یاد می آورد که در طول فرایند افزایش قد متحمل شده بود: «مثل این بود که تمام عصب های پاهایم کشیده شده بودند. زمانهایی پیش می آمد که از شدت درد به هیچ جا نمی توانستم فرار کنم و این عذاب آور بود.» او هنوز می توانست راه برود اما وخامت اوضاعش او مشخص بود.
وقتی کارها خوب پیش نمی رود، به طرز فاجعه باری همه چیز به مشکل بر می خورد. بهرام می گوید: «من هنوز راه زیادی برای بهبودی در پیش دارم، عمل افزایش قد محدود به کلینیک های خصوصی است و به همین دلیل اطلاعات کمی در مورد تعداد افرادی که عوارض را تجربه می کنند وجود دارد.»
تکنولوژی و تکنیک ها در طول چند دهه گذشته پیشرفت زیادی کرده اند و این عمل را ایمن تر ساخته اند. گرچه، هنوز هم این فرایند بسیار پیچیده است و میزان عوارض بالایی دارد. پنج سال بعد از جراحی اولیه، آخرین میله ی فلزی از استخوان ران پای بهرام خارج شد. علیرغم درد، هزینه و سال های طولانی توانبخشی، او کمی احساس پشیمانی می کند. او می گوید: «پشیمانی خنده دار است. افراد زیادی وجود دارند که این عمل جراحی برایشان به خوبی انجام شده و آسوده به زندگی خود ادامه می دهند. من هنوز راه زیادی برای بهبودی پیش رو دارم، اما برای من این عمل ارزشش را داشت. این عمل به من فرصت داد زندگی ام را از نو بسازم و از تبعیضی که برخی افراد کوتاه قد تجربه می کنند، رها شوم.»
شرایط جسمی من بعد از عمل افزایش قد چگونه خواهد بود؟
من واقعاً نگران بودم که بعد از جراحی قرار است چه اتفاقی بیفتد. آیا هنوز می توانم راه بروم؟ آیا هنوز می توانم بدوَم؟ بعد از اینکه جراحی انجام شد، سه یا چهار بار در هفته به فیزیوتراپی می رفتم و اینکار را حدوداً 6 ماه انجام دادم. این یک تجربه ی بسیار عجیب برای من بود و به نوعی احمقانه به نظر می رسید. هردو پایت بشکنند و دوباره راه رفتن را یاد بگیرید.
جراحی افزایش قد، در چندین کشور انجام می شود و برخی از بیماران افزایش قد حدود 13 سانتی متر را تجربه می کنند. به طور دقیق نمی توان گفت سالانه چند نفر تحت این عمل جراحی قرار می گیرند. به گفته کلینیک ها این روش، محبوبیت زیادی پیدا کرده است.
در مراکز پیشرو در آمریکا، آلمان و کره جنوبی، این عمل جراحی بین 100 تا 200 بار در سال انجام می شود. در کشورهای دیگر از جمله اسپانیا، هند، ترکیه و ایتالیا این جراحی بین 20 تا 40 بار در سال صورت می گیرد. در انگلیس این میزان اندکی کمتر است و حدود 15 بار در سال انجام می شود.
نحوه انجام جراحی افزایش قد
در این جراحی، یک سوراخ در استخوان های پا ایجاد می شود. از طریق جراحی یک میله فلزی با استفاده از چند پیچ درون استخوان قرار می گیرد. سپس این میله هر روز به آرامی حدود 1 میلی متر بلندتر می شود و تا زمانی که بیمار به قد دلخواه خود برسد، این کار ادامه پیدا می کند و استخوان ها به یکدیگر جوش می خورند. سپس بیمار برای توانبخشی به چند ماه زمان نیاز دارد. این فرایند پر از عوارض است؛ از آسیب عصب و لخته ی خونی گرفته تا احتمال پیوند نخوردن استخوان ها به یکدیگر، همه ممکن است اتفاق بیفتند.