همشهری آنلاین: درست است که در سینمای ما اغلب فیلم‌های کمدی به فیلمفارسی تنه می‌زنند و چیزی جز چند شوخی منشوری با بازی و کارگردانی و کیفیت فنی بد نیستند، اما در سینمای جهان کمدی شأن و منزلتی دارد و تعدادی از شاهکارهای تاریخ سینما از دل این ژانر درآمده است. فیلم کمدی می‌تواند با هر ژانر و رویکردی ترکیب شود، اما مهم‌ترین کاری که باید انجام دهد خنداندن تماشاگر یا مهم‌تر از آن چشاندن طعم شوخ‌طبعی به اوست. شاید کسی از دیدن «دکتر استرنج لاو: چگونه یادگرفتم دست از هراس بردارم و به بمب عشق بورزم» (استنلی کوبریک، ۱۹۶۴) ریسه نرود و نفسش از خنده بند نیاید، اما لذت نبردن از کمدی سیاه فیلم و ریشخند دولتمردانی که در هیچ کاری حتی جنگیدن ــ که بازی و سرگرمی‌شان است ــ تبحر ندارند، مستلزم استعدادی در هنرنشناسی است.
تماشاگران عام کمدی‌های ایرانی بیشتر به شوخی‌های کلامی عادت داده شده‌اند و معمولا کمتر به کمدی‌هایی که قدری به تفکر و تأمل نیاز دارند روی خوش نشان می‌دهند. شاید اگر تعدادی از کمدی‌های خوب را دیده بودند دیگر به دیدن هر فیلمی که برای فروش کمدی جا زده می‌شود نمی‌رفتند و به هر چیزی نمی‌خندیدند. ۱۶ کمدی مشهور و درجه‌یک تاریخ سینما را که می‌تواند شروعی باشد برای آشنایی با کمدی خوب و درست‌وحسابی در اینجا معرفی کرده‌ایم.
سوپ اردک (۱۹۳۳)
کارگردان: لئو مک‌کری
بازیگران: گروچو، هارپو، چیکو و زپو مارکس
اجرای معروف «صحنه آینه» که در آن فایرفلای (با بازی گروچو) جلوی آینه‌ای که وجود ندارد ادا درمی‌آورد و حرکاتش عین به عین تقلید می‌شود همچنان خلاقانه است. حیف این شوخی‌های بامزه که داستان قرص و محکمی که روی آن سوار شوند ندارند.
دیکتاتور بزرگ (۱۹۴۰)
کارگردان: چارلی چاپلین
بازیگران: چارلی چاپلین و پولت گادرد
فیلمی پیش‌گویانه و انتقادی درباره خطر گسترش نازیسم، زمانی که نازیسم هنوز خطری محسوب نمی‌شد. هیتلر نمایش فیلم را در آلمان و همه کشورهای تحت اشغال نازی‌ها ممنوع کرد، اما نتوانست جلوی خودش را بگیرد و فیلم را دید و از آن خوشش آمد.
قاتلین پیرزن (۱۹۵۵)
کارگردان: الکساندر مکندریک
بازیگران: الک گینس، هربرت لام و پیتر سلرز
کمدی سیاه مکندریک سرنوشت محتوم چند دزد را به تصویر می‌کشد که هر چه می‌کنند از پس پیرزنی نحیف برنمی‌آیند و یک‌به‌یک جانشان را سر کشتن پیرزن از دست می‌دهند. نوآوری گروه دزدان در تقابل با پیرزن و سبک منحصربه‌فرد بازی‌های هر یک از بازیگران فیلم را هنوز دیدنی و سر پا نگه داشته است.
بعضی‌ها داغشو دوست دارند (۱۹۵۹)
کارگردان: بیلی وایلدر
بازیگران: مریلین مونرو، تونی کرتیس، جک لمون و جورج رفت
همه فیلم‌هایی که ایده به لباس جنس مخالف درآمدن را به کار گرفته‌اند، مدیون این ساخته هوشمندانه و مفرح و سرگرم‌کننده وایلدر هستند. فیلمی پر از شوخی‌های ناب وایلدری، چه کلامی و چه موقعیت، با داستانی گیرا و شخصیت‌هایی ملموس که همیشه می‌توان از آن لذت برد.
پلنگ صورتی (۱۹۶۳)
کارگردان: بلیک ادواردز
بازیگران: پیتر سلرز، دیوید نیون، رابرت واگنر و کاپوسین
کارآگاه کلوزو که قرار است حلال مشکلات باشد، کابوسی بی‌انتهاست. به هر چیزی و هر کاری که دست می‌زند فقط فاجعه درست می‌شود. او دوست‌داشتنی‌ترین ساده‌لوحی است که با بازی استادانه پیتر سلرز جایی ابدی در قلب دوستداران کمدی دارد.
زین‌های شعله‌ور (۱۹۷۴)
کارگردان: مل بروکس
بازیگران: جین وایلدر، کلیتون لیتل و آن بنکرافت
وقتی مل بروکس این فیلم را ساخت هنوز حرفی از پست‌مدرنیسم و کلاژ و هیبرید و این مفاهیم نبود. مل بروکس به درستی فهمیده بود که از ترکیب ژانر وسترن با ژانرهای دیگر و تغییر و جابه‌جایی عناصر بنیادین امریکایی‌ترین ژانر سینما چه هجویه دیدنی‌ای به دست می‌آید. نقدی بصری بر سینما و فرهنگ.
آنی هال (۱۹۷۴)
کارگردان: وودی آلن
بازیگران: وودی آلن و دایان کیتون
یکی از به‌یادماندنی‌ترین فیلم‌های آلن درباره دغدغه همیشگی‌اش یعنی ارتباط میان زوجین. آلوی سینگر (با بازی آلن) برای اینکه بفهمد چطور رابطه‌اش با آنی هال قطع شده شروع به مرور خاطراتش می‌کند و در این مسیر از مشکلات خانوادگی گرفته تا موضوعات دیگر را که در رابطه طرفین اختلال ایجاد می‌کند با نگاهی بدبینانه به نقد می‌کشد.
روز گراندهاگ (۱۹۹۳)
کارگردان: هارولد ریمیس
بازیگران: بیل مورای و اندی مک‌داول
این فیلم آن‌قدر در فرهنگ عامه اهمیت پیدا کرد که عنوان آن در لغت‌نامه کمبریج معادل وضعیتی است که در آن اتفاقاتی که قبلا افتاده دوباره دقیقا به همان ترتیب رخ می‌دهد. فیلمی که تعریف متفاوتی از کمدی رمانتیک ارائه می‌دهد و تکرار دردناکی را که شخصیت اصلی فیلم گرفتارش شده به تماشاگر می‌باوراند.
خانم داوت‌فایر (۱۹۹۳)
کارگردان: کریس کلمبوس
بازیگران: رابین ویلیامز، سالی فیلد و پیرس برازنان
اگر فکر می‌کنید ایده پوشیدن لباس جنس مخالف در فیلم‌ها صرفا برای بیان ایده‌هایی است که به درد همه اعضای خانواده نمی‌خورد کافی است این فیلم را ببینید تا متوجه شوید یک ایده یا یک مفهوم چقدر قابلیت دارد در صورتی که نگاهی خلاق و حساس به آن بیفتد. کلمبوس در این فیلم با کمک ویلیامز فقید این نگاه را دارد.
ماسک (۱۹۹۴)
کارگردان: چاک راسل
بازیگران: جیم کری و کامرون دیاز
فیلمی که کمدی را با جلوه‌های ویژه کامپیوتری ترکیب کرد و مرزهای کمدی را به سویی برد که تا آن زمان به خیال کمتر کسی می‌رسید. جیم کری با صورت و بدن منعطفش بهترین گزینه برای ایفای نقش مردی بود که با زدن ماسکی عجیب به شخصیتی جسور که مخالف شخصیت ترسو و محافظه‌کار خودش بود بدل می‌شد.
خنگ و خنگ‌تر (۱۹۹۴)
کارگردان: پیتر فارلی
بازیگران: جیم کری و جف دنیلز
دو دوست خوش‌قلب اما عمیقا ساده‌لوح و احمق که مثل بلاهایی متحرک‌اند که کافی است توجه‌شان به چیزی یا کسی جلب شود تا فاجعه اتفاق بیفتد. در دهه ۱۹۹۰، برخی‌ها شوخی‌های فیلم را زننده می‌دانستند، اما حالا بامزگی شوخی‌ها و زمان‌بندی درستشان و ترکیب کری و دنیلز به یاد مانده است.
لبوفسکی بزرگ (۱۹۹۸)
کارگردان: برادران کوئن
بازیگران: جف بریجز، جان گودمن، جولیان مور، استیو بوشمی و جان تورتورو
اگر فیلمی درباره تعدادی آدم کلبی‌مسلک می‌خواهید که متخصص دست به سیاه‌وسفید نزدن هستند حتما این فیلم را ببینید. فیلم از زمان اکرانش تا کنون جایگاه خاصی در فرهنگ عامه پیدا کرده و طرفداران پروپاقرصی دارد. هنر برادران کوئن در کنار شوخی‌های بامزه و بازی‌های عالی، فیلم را جاودانه کرد.
ملاقات با والدین (۲۰۰۰)
کارگردان: جی روچ
بازیگران: رابرت دنیرو و بن استیلر
موضوع کلیشه‌ای دیدار داماد با خانواده عروس و پدر سختگیرش در این فیلم به لطف بازی‌های خوب و اثرگذار رابرت دنیرو و بن استیلر از نو تعریف می‌شود. دنیرو اولین بارش نبود که در فیلمی کمدی بازی می‌کرد اما توانایی‌هایش کمدی‌اش از این فیلم برای تماشاگر عام هم شناخته شد.
شان می‌میرد (۲۰۰۴)
کارگردان: ادگار رایت
بازیگران: سایمون پگ، نیک فراست و مارتین فریمن
ترکیب ژانر کمدی و ژانر وحشت که نتیجه مفرح و رضایت‌بخشی دارد. هجویه‌ای بر فیلم‌های زامبی و کلیشه‌های این فیلم‌ها با بازیگرانی که همذات‌پنداری مخاطب را کاملا جلب می‌کنند. در اینجا چیزی که بیش از همه اهمیت دارد درک ضرباهنگ است که ادگار رایت در این کار بسیار ماهر است.
بورات (۲۰۰۶)
کارگردان: لری چارلز
بازیگران: ساشا بارا کوهن و کن داویتیان
اگر صرفا به لوده‌بازی‌ها و ادا و اطوارهای لوس و پاستوریزه می‌خندید، اکیدا از تماشای این فیلم خودداری کنید. آن‌قدر جنس شوخی‌ها و کمدی فیلم تندوتیز است که شاید به مذاق خیلی‌ها خوش نیاید. با این حال با یک نقد فرهنگی اساسی به فرهنگ امریکایی روبه‌رویم که از شوخی با هیچ‌چیزی صرف‌نظر نکرده است.
خماری (۲۰۰۹)
کارگردان: تاد فلیپس
بازیگران: بردلی کوپر، اد هلمز و زک گالیفیاناکیس
کمدی بامزه‌ای که مولفه‌های ژانرهای اکشن و معمایی را برای خلق موقعیت‌های کمیک به کار می‌گیرد و در این کار کاملا هم موفق است. بازی‌های سه بازیگر اصلی فیلم تماشاگر را کاملا با شخصیت‌ها همدل و همراه می‌کند و تضادهای رفتاری بین این سه شخصیت به یکی از جذابیت‌های فیلم بدل می‌شود. موفقیت تجاری فیلم جای شک نگذاشت که باید دنباله ی هم بر آن ساخته شود و قسمت‌های دوم (۲۰۱۱) و سوم (۲۰۱۳) هم همچنان مثل قسمت نخست بامزه و سرگرم‌کننده بودند.