به گزارش همشهری آنلاین، نظارت بر انتخابات آمریکا و فرایند آن از موضوعات قابل توجه تحلیلگران و مخاطبان بازی سیاست در سطح بین‌الملل است. امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا در این‌باره با همشهری گفت‌وگویی داشت که در ادامه حاصل کار را می‌خوانید.
تفاوت در فرایند انتخابات
ابوالفتح در ابتدا گفت: انتخابات ریاست‌جمهوری در ایالات متحده آمریکا به شکل واحد و یکدست برگزار نمی‌شود. به عبارتی این روند انتخاباتی در 50 ایالت آمریکا به علاوه شهر واشنگتن دی سی و 4 سرزمین فرامرزی که شامل پورتوریکو، ساموای غربی، گوام و جزایر ویرجین است، برگزار می‌شود، یعنی انتخابات در 55 ایالت برگزار شده که هر یک قانون انتخاباتی خودش را دارد و نظارت انتخاباتی نیز بنا به همین قوانین صورت می‌گیرد و احتمال دارد، قانون انتخاباتی یک ایالت با قانون ایالت کناری‌اش متفاوت باشد و این مقررات انتخاباتی را مجالس ایالتی روشن می‌سازند.
هرکس که بخواهد می‌آید، اما هرکسی رئیس‌جمهور نمی‌شود
وی افزود: البته در نظارت قانونی یک سری قوانین کلی در آمریکا وجود دارد. مثل حداقل سنی 30 سال، تولد در خاک آمریکا و اینکه قبل از انتخابات، نامزد ریاست‌جمهوری 7 سال شهروند مستعمرات باشد، که چون شرط آخر مربوط به دوران اولیه تأسیس ایالات متحده بود، امروزه دیگر شأنیت خاصی ندارد و بیشتر، آن دو قانون مورد توجه است. سایر قوانین و مقررات را ایالت‌های آمریکا مشخص می‌کنند. درکل هر شخصی در این کشور، هر موقع که اراده کند می‌تواند فرم‌های مخصوص به کاندیدا شدن در انتخابات را دریافت کند و با قرار دادن خود ذیل جریانات دموکرات، جمهوریخواه و مستقل در انتخابات این کشور شرکت کند.
این پژوهشگر مطالعات آمریکا اشاره کرد: در آمریکا نهاد متمرکزی که بخواهد بر صلاحیت نامزدها نظارت کند وجود ندارد، اما این بدان معنا نیست که هرکس که بخواهد در انتخابات پیروز شود. فرایند حضور در انتخابات، از نظرگاه احزاب، نخبگان و از همه مهم‌تر حامیان مالی می‌گذرد. یعنی اگر کسی اعلام کرد که می‌خواهد مثلا از حزب دموکرات در انتخابات شرکت کند باید بزرگان و نخبگان حزب را قانع کند و حامیان مالی را به خود جذب کند، در انتخابات مقدماتی حاضر شود و آرای لازم کنوانسیون ملی حزب را کسب نماید و از این طریق است که درباره این شخص اعمال نظر می‌شود.
بازیگران پشت پرده اصل کار هستند
ابوالفتح ادامه داد: لذا افرادی حاضر می‌شوند و این اعتماد را جلب می‌کنند و از سوی دیگر، افرادی در کسب سرمایه و حامی رسانه‌ای و سیاسی شکست می‌خورند. لذا نباید بپنداریم که درب به روی همه افراد برای رئیس‌جمهور شدن باز است، برای همین است که قریب به 150 سال می‌شود که رؤسای جمهور آمریکا یا دموکرات هستند یا جمهوریخواه. به عبارتی این احزاب هستند که در پشت پرده و به شکل غیر رسمی به وسیله مکانیسم‌هایی که در اختیار دارند بر روند انتخابات و صلاحیت افراد نظارت دارند.
او در انتها بیان کرد: باتوجه به همین موضوع، گاهی ستاره اقبال، فردی را در اوج قرار می‌دهد و در آن سو شخص دیگری در انتخابات بنا به دلایلی شکست خورده و از صحنه کنار می‌رود. در ایالات متحده نهادها، مؤسسات، رسانه‌ها و افراد هستند که اذهان و افکار عمومی را له یا علیه نامزدی هدایت می‌کنند. از این جهت این سیستم نظارتی با سایر کشورهایی که یک نهاد متمرکز و به خصوص بر موضوع صلاحیت‌ها نظر می‌کند متفاوت است. درمورد فرایند انتخابات، دادگاه‌ها می‌توانند اعمال نظر داشته باشند، مثلا در ماجرای ترامپ، دادگاه کلرادو اظهار نظری دارد که علی‌رغم اثرگذاری‌اش، چنین نباید تصور شود که این دادگاه‌ها چنین حکم می‌کنند که این شخص رئیس‌جمهوری بشود یا نشود. یکی از ارکان هویت سیاسی آمریکا فدرالیسم است، و انتخابات حق دولت ایالاتی بوده و در این روند دولت فدرال حق دخالت ندارد. البته امکان دارد که اگر در مجلس یک ایالت دموکرات‌ها سر کار آمدند، قوانین را به نفع خود هدایت کنند. اگر شکایتی صورت بگیرد دیوان عالی ایالتی ابتدای امر وارد می‌شود و اگر پس از آن حکم آن مورد چالش قرار بگیرد، در سلسله‌مراتبی در دیوان عالی فدرال بررسی می‌شود که حکم آن دیگر قابل تجدید نظر نیست.