به گزارش همشهری آنلاین، سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان و دولت او در دو سال اخیر از بسیاری از پروژه های عمرانی دیدن کردند و آنها را افتتاح نمودند. حال سوال مهمی که در این باره وجود دارد این است که پیگیری این پروژههای مختلف و افتتاح و بهرهبرداری از آنها چه تاثیراتی بر معیشت و اقتصاد کشور داشته است. برای رسیدن به پاسخ این سؤالات با احسان قمری کارشناس مسائل اقتصادی گفتوگویی داشتیم که در ادامه میخوانید.
بایستههای یک پروژه موفق چیست؟
احسان قمری در ابتدا گفت: قبل از بررسی اثر بهرهبرداری و افتتاح پروژههای عمرانی بر اقتصاد و معیشت مردم کشور که توسط شخص رئیسجمهور، وزرا یا سایر مسئولین در استانهای مختلف صورت میگیرد، لازم است دولتها را به عنوان یک بدنه واحد و نظام خدمتگزار در نظر بگیریم. در ادامه باید گفت پروژههایی که توسط مسئولین کشور کلنگزنی میشوند باید 4 مرحله را از سر بگذرانند تا به قسمت اجرایی برسند. اولین مرحله تأمین و تخصیص بودجه است که اگر این مرحله به درستی اجرا نشود، مثل بسیاری از پروژههایی خواهد شد که کلنگزنی میشوند، اما همچنان به دنبال حامی مالی میگردند. مرحله بعدی اجرای پروژه است و مرحله سوم هم افتتاح آن، که این سه مرحله اگر کنار هم قرار بگیرند نتیجهاش بهرهبرداری خواهد بود.
اگر هزینه پروژهها بالا باشد امکان اجرا و بهرهبرداری وجود نخواهد داشت
وی افزود: اگر بین این مراحل فاصله بیفتد هم خود پروژه در حاشیه قرار خواهد گرفت و هم اینکه هزینههای آن افزایش پیدا خواهد کرد. لذا دقت در تأمین پروژه از اهمیت زیادی برخوردار است و تمهیدات آن باید با تجه بالا بررسی شود، اساساً باید دقت شود مسأله چیست که با تأسیس و اقتتاح پروژه مد نظر آن نقص یا مشکل برطرف خواهد شد. اگر فاصله مراحل پروژهها زیاد باشد هزینه افزایش پیدا میکند و اساساً اثرگذاری پروژه با چالش روبهرو خواهد شد. زمانی این اقدامات بر معیشت مردم اثرگذار خواهند بود که بحث «هزینه ـ فایده» صورت پذیرفته باشد. اگر هزینه پروژهها بالا باشد امکان اجرا و بهرهبرداری وجود نخواهد داشت و کام مردم در قبال این پروژه تلخ خواهد شد.
پروژههایی که افتتاح میشوند را باید با در نظر گرفتن وضعیت عموم جامعه سنجید
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: بسیاری از پروژههای عمرانی که در کشور به بهرهبرداری رسیده جنبه زیرساختی داشته است، از این حیث نباید انتظار داشت که به شکل مستقیم و سریع بر اقتصاد و معیشت کشور تأثیر داشته باشند. خیلی از پروژهها هستند که به صورت غیرمستقیم و در بلندمدت یا میانمدت معیشت ملت را تحت تأثیر خود قرار میدهند و خیلی از پروژههای پیگیری شده از سوی دولت هم از این قسم هستند. مثلاً در باب استقرار شبکه عصبی دیجیتال و فیبر نوری در استان گلستان یک بحث بسیار مهم وجود دارد که اگر ما بتوانیم مناسبات تجاری خود را در بستر الکترونیک و فضای مجازی پیگیری کنیم هم هزینههای ما کاهش پیدا میکند هم در مباحث گمرکی صادرکنندگان و واردکنندگان وضع بهتری خواهند داشت. یا در مثال دیگر بحث طرح ملی جمعآوری و تصفیه فاضلاب که در گنبد کاووس رخ داد، هم هزینهها را در آینده کاهش خواهد داد و هم از مواردی است که به شکل مستقیم بر زندگی مردم اثر دارد. مثال دیگر این پروژهها که جنبه دلگرمکننده و امیدوارکنندهای برای مردم دارد اما شاید بسیاری به دلیل عدم ارتباط مستقیم چندان به چشمشان این پروژه نیاید، بیمارستان شهید سلیمانی در فردیس کرج است. شاید بسیاری از مردم ما، چندان متوجه اهمیت این پروژه نشوند، ولی آنکه در روستایی یا شهر دورافتادهای زندگی میکند به خوبی اهمیت و ضرورت این بیمارستان را درک میکند، چراکه اولاً لازم نیست هزینه زیادی برای رفتن به پایتخت یا شهر دیگری صرف کند، و ثانیا در هدر رفت زمان هم که نتیجهاش میتواند خطر بیمار باشد؛ این بیمارستان اهمیت دارد. لذا باید پروژههایی که افتتاح میشوند را با در نظر گرفتن وضعیت عموم جامعه سنجید.
همکاری دولت و بخش خصوصی برای پیشبرد برنامهها
قمری بیان کرد: به عقیده من برای استمرار و ادامهدار بودن موفقیتهای پروژههای مختلف از جمله پروژههای عمرانی ضمن در نظر گرفته شدن بودجه باید بخشهای خصوصی در راستای انجام وظایف و تهعد اجتماعی خود وارد صحنه شوند. لذا همکاری دولت و بخشهای خصوصی را در ادامه این پروژهها لازم است. دولت باید بر پروژهها و روند و اجرای آن نظارت داشته باشد؛ اگراجرای پروژه به دست کسانی بیفتد که تخصص لازم را ندارند یا نگاهشان به این پروژهها کاسبکارانه بوده و منافع شخصی را بر منافع جمعی ترجیح میدهند باشد، طبیعتاً کام مردم تلخ شده و شیرینی این برنامهها به مردم نمیرسد.