همشهری‌آنلاین - گروه سیاسی: اگرچه سیدابراهیم رئیسی و عبدالفتاح السیسی درباره طیف متنوعی از موضوع‌ها، به‌ویژه پیرامون تحولات جاری در سرزمین‌های اشغالی گفت‌وگو کردند، اما کارشناسان معتقدند توافق روسای‌جمهور دو کشور برای برداشتن گام‌های ملموس به‌منظور حل‌وفصل نهایی مسائل مطرح میان طرفین، نشان‌دهنده نزدیک شدن بیش‌از پیش تهران و قاهره به ایجاد فصل نوینی در روابط دوجانبه است.
این دومین تحول مهم در روابط ایران و مصر به‌حساب می‌آید. پیش‌از این و در جریان برگزاری کنفرانس سران سازمان همکاری‌اسلامی در ریاض، روسای‌جمهور دو کشور دیدار و گفت‌وگو کردند؛ موضوعی که بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های منطقه‌ای داشت و تحلیلگران آن را نمودی از گشایش‌های تازه در مناسبات منطقه‌ای به‌دنبال ازسرگیری روابط ایران و عربستان ارزیابی کردند.
نقطه اوج مراودات دیپلماتیک تهران و قاهره
یک کارشناس ارشد مسائل مصر در گفت‌وگو با همشهری‌آنلاین با اشاره به رایزنی تلفنی روز شنبه روسای‌جمهور دو کشور اظهارکرد: این گفت‌وگوی تلفنی را می‌توان گامی روبه‌جلو ازسوی تهران و قاهره باهدف ارتقای سطح مناسبات دیپلماتیک ارزیابی کرد.
عبدالامیر نبوی با بیان اینکه روابط ایران و مصر طی ماه‌های گذشته و پس از بهبود روابط تهران – ریاض در اسفندماه ۱۴۰۱ وارد مرحله جدیدی شده‌است، گفت: در چارچوب اتخاذ رویکرد ارتقای روابط توسط مسئولان ایرانی و مصری، شاهد چند مرحله «مذاکره»، «ملاقات» و «تماس» میان مقام‌های رسمی دوطرف بوده‌ایم.
وی افزود: نقطه اوج مراودات دیپلماتیک ماه‌های اخیر میان تهران و قاهره، دیدار و گفت‌وگوی سیدابراهیم رئیسی و عبدالفتاح السیسی در ریاض و درحاشیه برگزاری کنفرانس سران کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی بود. این‌درحالی‌است که تاکنون چندبار اعلام شده مقام‌های ارشد دو کشور، مسئولیت بررسی مسائل موجود میان طرفین و رفع موانع مطرح برای ارتقای مناسبات دوجانبه را برعهده دارند.
گام‌های محتاطانه به سوی ارتقای روابط
این کارشناس ارشد مسائل مصر با تاکید بر اینکه در شرایط کنونی تماس تلفنی روسای‌جمهور دو کشور می‌تواند گام دیگری درمسیر ارتقای روابط به‌حساب آید، عنوان‌کرد: البته باید درنظر داشت ایران و مصر ضمن اینکه پرونده‌های مشترک مورد علاقه زیادی دارند و در برخی مواقع میان منافع و مواضع دوطرف همسویی مشاهده می‌شود، درباره برخی پرونده‌های منطقه‌ای نیز اختلاف‌نظر دارند.
نبوی ادامه‌داد: این دست اختلاف‌نظرها سبب می‌شود تهران و مصر درمسیر ارتقای مناسبات دوجانبه، گام‌های محتاطانه‌تری بردارند؛ موضوعی که اتفاقا کمک می‌کند طرفین درک واقع‌بینانه‌تری از حساسیت‌ها و دیدگاه‌های یکدیگر درباره موضوع‌ها و مسائل مطرح در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی داشته باشند.
وی تصریح کرد: با وجود گام‌های محتاطانه ایران و مصر برای توسعه روابط و همکاری‌ها در سطوح گوناگون، در مجموع به نظر می‌رسد دوطرف از عزم لازم برای ارتقای مناسبات دوجانبه برخوردارند.
دو اختلاف‌نظر ایران و مصر
این کارشناس ارشد مسائل مصر با اشاره به برخی اختلاف‌نظرها میان ایران و مصر اظهارکرد: یکی از نقاط اختلاف‌نظر دوطرف را می‌توان در موضع‌گیری‌ها درباره تحولات جاری در سرزمین‌های اشغالی جست‌وجو کرد. اگرچه تهران و قاهره در نوع نگاه به بحران غزه در برخی موارد دیدگاه‌های مشترکی دارند، اما با افتراق‌هایی نیز مواجه هستند.
نبوی ادامه‌داد: باید درنظر داشت که مصر براساس قرارداد ۱۹۷۸ کمپ دیوید، با تل‌آویو روابط دارد؛ روابطی که آن را مهم و راهبردی می‌داند و حاضر به مخدوش کردن آن نیست. این‌درحالی‌است که جمهوری‌اسلامی ایران درباره موجودیت و عملکرد رژیم اسرائیل مواضع صریح و روشنی دارد.
وی با بیان اینکه موضوع یمن را می‌توان از دیگر اختلاف‌نظرها میان ایران و مصر دانست، گفت: پس‌از وقوع تحولات اخیر در دریای‌سرخ و اتفاق‌هایی که برای برخی کشتی‌ها رخ داد، به‌نظر می‌رسد ایران و مصر دراین زمینه دارای اختلاف‌نظرهایی هستند که باید مورد توجه قرار گیرد.
نبوی ادامه‌داد: مصری‌ها خواهان آزادی کشتی‌رانی دراین منطقه هستند، چراکه تحولات اخیر کاهش درآمدهای آنان از کانال سوئز را به‌دنبال دارد. این‌درحالی‌است که جمهوری‌اسلامی ایران عملکرد انصارالله دراین زمینه را مرحله دیگری از مقاومت دربرابر تجاوزگری‌های رژیم‌صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی ارزیابی می‌کند.
چشم‌انداز بازگشایی سفارت‌خانه‌ها
این کارشناس ارشد مسائل مصر با اشاره به چشم‌انداز بازگشایی سفارت‌خانه‌های دوطرف در تهران و قاهره، تصریح‌کرد: به‌نظر می‌رسد اگر تحولات درمسیر کنونی به حرکت خود ادامه دهد و اتفاق خاصی رخ ندهد، افتتاح سفارت‌خانه‌های ایران و مصر در دوکشور در آینده نزدیک، چندان دور از دسترس نیست.
نبوی اضافه‌کرد: البته باید یادآوری کرد دفاتر حفاظت از منافع ایران و مصر، که در دو کشور فعالند، در شرایط کنونی وظایفی فراتر از دستورالعمل‌های مرسوم برای دفاتر حفاظت از منافع را برعهده دارند. آنها در واقع در سطحی بالاتر از دفتر حافظ منافع و پایین‌تر از سفارت‌خانه درحال فعالیت هستند.