همشهری‌آنلاین - گروه سیاسی: اگرچه مناسبات ایران و مصر در دهه‌های اخیر فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت‌سر گذاشته‌است، اما اسفندماه ۱۴۰۱ را باید مقطع ویژه‌ای در روابط دوطرف دانست. به‌دنبال توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط دوجانبه درآن تاریخ، مسیر بیش از گذشته برای بهبود مناسبات تهران و قاهره گشوده شد.
اگرچه تا پیش از این نیز تلاش‌هایی برای ارتقای سطح روابط دیپلماتیک ایران و مصر انجام شده بود، اما دیپلماسی عمل‌گرایانه دولت‌سیزدهم در حوزه منطقه‌ای، فصل نوینی در گسترش روابط جمهوری‌اسلامی با دولت‌های عربی گشود و طی ماه‌های اخیر شاهد گشایش‌های تازه‌ای در روابط دوجانبه بوده‌ایم و همه‌چیز از عزم راسخ مقام‌های دوطرف دراین زمینه حکایت دارد. در ادامه به بررسی مهم‌ترین مقاطع در مناسبات ایران و مصر پس‌از پیروزی انقلاب اسلامی می‌پردازیم.
۱۰ اردیبهشت‌ماه ۱۳۵۸
۵ هفته پس‌از امضای قرارداد کمپ دیوید ازسوی انورسادات، رئیس‌جمهور وقت مصر و مناخم بگین، نخست‌وزیر وقت رژیم‌صهیونیستی، امام‌خمینی (ره) در اعتراض به انعقاد این معاهده، فرمان قطع رابطه با مصر را صادر کردند. بنیانگذار جمهوری‌اسلامی در نامه‌ای به ابراهیم یزدی، وزیر وقت امورخارجه ایران تاکید کردند: «با درنظرگرفتن پیمان خائنانه مصر و اسرائیل و اطاعت بی‌چون و چرای دولت مصر از آمریکا و صهیونیسم، دولت موقت جمهوری‌اسلامی ایران قطع روابط دیپلماتیک خود را با دولت مصر بنماید».
۱۴ مهرماه ۱۳۶۰
ششم اکتبر ۱۹۸۱ (۱۴ مهرماه ۱۳۶۰) بود که انور سادات، رئیس‌جمهور وقت مصر ازسوی خالد بن‌احمد شوقی اسلامبولی، از اعضای گروه جهاد اسلامی این کشور، ترور انقلابی شد؛ اقدامی که سبب شد به‌دنبال آن، خیابان وزرا در تهران به عنوان «شهید خالد اسلامبولی» نامگذاری شود.
۸ اردیبهشت‌ماه ۱۳۷۰
اجرایی نشدن توافق‌های مصر و رژیم‌صهیونیستی از یک‌سو و اتخاذ سیاست‌های ضدعربی و ضداسلامی ازسوی آمریکا، سبب شد تهران و قاهره برای نزدیک شدن به یکدیگر، گام‌های محتاطانه‌ای بردارند. برهمین اساس هم بود که در هشتم اردیبهشت‌ماه ۱۳۷۰ دفتر حافظ منافع ایران و مصر در پایتخت‌های دو کشور گشوده شد و برخی مقام‌های دو کشور در حاشیه اجلاس‌های منطقه‌ای نیز با یکدیگر گفت‌وگو کردند تا تحول تازه‌ای در روابط دوجانبه شکل بگیرد.
خردادماه ۱۳۷۶
با پیروزی دولت اصلاحات در ایران، تحرکات تازه‌ای برای بهبود مناسبات ایران و مصر آغاز شد؛ تحرکاتی که با ارسال پیام تبریک حسنی مبارک به رئیس‌جمهور منتخب ایران کلید خورد و در ادامه در چند مورد دیگر، ازجمله ارسال پیام تبریک به‌مناسبت عضویت ایران در «گروه ۱۵» (یک تیرماه ۱۳۷۹) تکرار شد.
۱۳ مهرماه ۱۳۷۸
عمر موسی و کمال خرازی، وزرای امورخارجه وقت ایران و مصر در حاشیه اجلاس وزرای خارجه کشورهای سازمان کنفرانس اسلامی در کوالالامپور با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند تا گام مهم دیگری درمسیر ارتقای مناسبات دوجانبه برداشته و یخ روابط بیش‌از پیش آب شود.
۱۴ دی‌ماه ۱۳۷۸
تاسیس انجمن دوستی ایران و مصر گام مهم دیگری بود که تهران و قاهره را بیش‌از گذشته به ازسرگیری کامل روابط دیپلماتیک نزدیک کرد.
۱۴ دی‌ماه ۱۳۸۲
به‌دنبال دیدار روسای‌جمهور وقت ایران و مصر در حاشیه نشست جهانی جامعه اطلاعاتی در ژنو، با تصویب شورای‌اسلامی شهر تهران خیابان «خالد اسلامبولی» به خیابان «انتفاضه» تغییر نام یافت. همزمان مصر هم نام خیابان پهلوی را در قاهره به «مصدق» تغییر داد، اما این مصوبه‌ها به‌دلیل اعتراض‌های مردمی در تهران مسکوت ماند.
اردیبهشت ماه ۱۳۸۶
تلاش‌ها و رایزنی‌ها به‌منظور بهبود مناسبات تهران – قاهره در دولت نهم نیز ادامه یافت تا جایی که محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور وقت درجریان یک کنفرانس خبری در اردیبهشت‌ماه ۱۳۸۶ اعلام کرد درصورت همکاری مصر، حاضر است در عرض ۲۴ ساعت سفارت ایران در مصر را بازگشایی و حتی درصورت دعوت رسمی، به این کشور سفر کند.
۲ بهمن‌ماه ۱۳۸۶
احمدی‌نژاد و حسنی‌مبارک، روسای‌جمهور ایران و مصر در جریان یک گفت‌وگوی تلفنی، درباره موضوع‌های مختلف، ازجمله تحولات سرزمین‌های اشغالی بحث و تبادل‌نظر کردند که نخستین گفت‌وگوی تلفنی مقام‌های ارشد دو کشور پس‌از مدت‌ها به‌حساب می‌آمد.
۴ دی‌ماه ۱۳۸۶
علی لاریجانی، نماینده وقت مقام معظم رهبری در شورای‌عالی امنیت ملی ایران درجریان سفری نیمه رسمی، به‌منظور بازدید از مراکز فرهنگی و دانشگاهی مصر، وارد قاهره شد.
۲۹ آذرماه ۱۳۸۸
علی لاریجانی این‌بار در قامت رئیس وقت مجلس شورای‌اسلامی، به‌منظور شرکت در نشست پنجمین اجلاس بین‌المجالس کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی راهی قاهره شد و با حسنی‌مبارک، رئیس‌جمهور این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. این سفر ۴ روز به‌طول انجامید و با رایزنی هایی درباره مناسبات دوجانبه همراه بود.
۲۲ بهمن‌ماه ۱۳۸۹
رسیدن موج بیداری اسلامی به مصر و سرنگونی حسنی‌مبارک فصل تازه‌ای در روابط ایران و مصر به‌حساب می‌آید. به‌دنبال این تحول، مقام‌های مصری اعلام کردند آماده گشودن فصل تازه‌ای در روابط قاره با همه کشورها، ازجمله ایران هستند.
۹ شهریورماه ۱۳۹۱
محمد مرسی، رئیس‌جمهور مصر برای شرکت در اجلاس سران جنبش عدم‌تعهد و تحویل ریاست آن به ایران، وارد تهران شد تا تحول تازه‌ای در روابط دوجانبه شکل بگیرد.
۱۷ بهمن‌ماه ۱۳۹۱
محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور وقت ایران، به‌دعوت محمد مرسی، همتای مصری خود و به‌منظور شرکت در اجلاس سران سازمان همکاری‌های اسلامی، به قاهره سفر کرد؛ سفری که نخستین حضور رئیس‌جمهور ایران در مصر پس‌از پیروزی انقلاب اسلامی به‌حساب می‌آمد و تحول مهمی در روابط فی‌مابین ارزیابی شد.
اسفندماه ۱۴۰۱
پس‌از یک دوره رکود در روابط ایران و مصر، با آغاز به‌کار دولت‌سیزدهم و به‌دنبال آن، توافق تهران و ریاض برای ازسرگیری روابط، رایزنی‌ها برای بهبود مناسبات تهران و قاهره نیز آغاز شد و رسانه‌های منطقه‌ای از رایزنی‌های دوطرف در سطوح مختلف خبر دادند.
۸ خبردادماه ۱۴۰۲
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبرمعظم انقلاب در دیدار هیثم بن‌طارق آل‌سعید، با اشاره به اظهارات سلطان عمان مبنی بر تمایل مصر برای ازسرگیری روابط با جمهوری‌اسلامی ایران، تاکید کردند: «ما از این موضع استقبال می‌کنیم و مشکلی دراین زمینه نداریم». این سخنان بازتاب گسترده‌ای در محافل رسانه‌ای و سیاسی منطقه‌ای و بین‌المللی داشت و مناسبات تهران – قاهره را در آستانه تحولی نوین قرار داد.
۲۰ آبان‌ماه ۱۴۰۲
سید ابراهیم رئیسی و عبدالفتاح السیسی، روسای‌جمهور ایران و مصر در حاشیه نشست مشترک سازمان همکاری‌اسلامی و اتحادیه عرب در ریاض، گفت‌وگو کرد؛ دیداری که از آغاز فصل نوینی در مناسبات دوجانبه و عزم دوطرف برای ارتقای سطح روابط دیپلماتیک حکایت داشت.
۲ دی‌ماه ۱۴۰۲
رئیسی و السیسی، روسای‌جمهور ایران و مصر در جریان یک گفت‌وگوی تلفنی، توافق کردند برای حل‌وفصل نهایی مسائل مطرح میان دو کشور، گام‌های ملموس بردارند.