به گزارش همشهری آنلاین، گداخت هسته ای به زبان ساده به معنی جوش دادن ۲ اتم سبک و تبدیل آن به یک اتم سنگین تر است که بتواند انرژی بسیار زیادی تولید کند. گداخت هسته‌ای از آنجا که یک فناوری تحول ساز و تعیین کننده برتری بین المللی محسوب می شود، اکنون تنها در اختیار چند کشور از جمله آمریکا و چین است. اما دانشمندان جوان ایرانی با ورود به این حوزه در حال تلاش برای دستیابی به این ابر فناوری هستند. گداخت هسته ای یا همجوشی هسته ای یا اصطلاحا Fusion که اکنون به عنوان «لبه تکنولوژی» از آن یاد می شود، همان فرایندی است که به خورشید و ستارگان دیگر نیرو می بخشد.
تلاش ایران
با سابقه ترین مرکز علمی کشور در زمینه همجوشی هسته ای، پژوهشکده ای با عنوان «پژوهشکده پلاسما و گداخت هسته‌ای» است.
اگرچه از حدود ۵۰ سال پیش با شکل گیری سازمان انرژی اتمی ایران ورود به حوزه فناوری هسته ای کلید خورد اما حوزه پژوهش از ملزومات آن بود.
بیشتر بخوانید:
بنابراین «پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای» راه اندازی شد تا به عنوان بازوی تحقیقاتی این سازمان نقش آفرینی کند. در داخل این پژوهشگاه، پژوهشکده های مختلفی شکل گرفت که «پژوهشکده پلاسما و گداخت هسته‌ای» یکی از آنهاست. همین پژوهشگاه اکنون در حال تلاش برای دستیابی به راکتورهای گداخت هسته ای است. به طور خاص، طرح ملی «طراحی و ساخت راکتور آزمایشی گداخت هسته‌ای» در فاز امکان سنجی قرار دارد.
ماموریت پژوهشگران
برای «پژوهشکده پلاسما و گداخت هسته‌ای» که از ۴ گروه پژوهشی تشکیل شده، ماموریت هایی تعریف شده است. از ماموریت های این پژوهشکده، می توان به پژوهش در زمینه پلاسمای محصور شده در میدان‌های الکترومغناطیسی و میدان‌های مغناطیسی و فناوری‌های وابسته به منظور دستیابی به گداخت هسته‌ای کنترل شده اشاره کرد.
همچنین دستیابی به دانش و فناوری ساخت راکتورهای گداخت هسته‌ای، ماموریت دیگر این پژوهشکده است.
لزوم همکاری های مشترک
عموما پروژه های ابرفناور با مشارکت دانشمندان کشورهای مختلف در قالب تیم های تحقیقاتی و عملیاتی، کلید می خورد. کما اینکه یکی از محققان سازمان انرژی اتمی که به دلایل امنیتی نامش محفوظ مانده با اشاره به تلاش کشورهای پیشرفته برای دستیابی به این فناوری، از نوعی راکتور سخن به نام توکامک سخن می گوید که حاصل همکاری چند کشور است.
به گفته او، راکتوری بین‌المللی در جنوب فرانسه به نام «توکامک ایتر» در حال ساخت است که یک پروژه مشترک با همکاری اتحادیه اروپا، آمریکا، روسیه، چین، کره، ژاپن و هند است.
بیشتر بخوانید:
به درد مردم می خورد؟
مهم ترین سوالی که در ذهن عموم شکل می گیرد این است که این فناوری چه تاثیری در زندگی مردم می گذارد. آیا هزینه کردن و توسعه این فناوری در سفره مردم ملموس خواهد بود؟
تامین انرژی همیشه از دغدغه های بشر بوده است. منابع تامین انرژی را انسان به شکل تجربی شناخت و طی سال ها متوجه شد که از آب، باد، نور خورشید، آتش و عناصر دیگر می تواند انرژی مورد نیاز خود را تامین کند. پس از آن سوخت های فسیلی مانند نفت و گاز و سپس مواد هسته ای به عنوان تامین کننده انرژی مورد توجه قرار گرفتند.
با این حال، منابع فعلی به دلایل مخلتف در حال از دست دادن جایگاه اصلی خود هستند. اکنون دانشمندان و حاکمان دریافته اند که بهترین گزینه برای تامین انرژی، فناوری همجوشی هسته ای است. این فناوری ارزان تمام می شود، آلایندگی آن تقریبا صفر است، کم خطر است و انرژی تامین شده از آن بسیار قابل توجه و زیاد است.
بیشتر بخوانید:
بنابراین، اگر نفت و گاز به عنوان انرژی، ثروت آفرینی می کند، قطعا فناوری گداخت هسته ای هم ارزآور و ثروت آفرین است. با این تفاوت که کم خطرتر، پاک تر و باارزش تر است.
گزارش: عمادالدین قاسمی‌پناه