همشهری آنلاین - نیلوفر ذوالفقاری: برخی از بناهایی که معماران مسیحی ساخته‌اند، بعد از دهه‌های طولانی همچنان به شکل گذشته حفظ شده‌اند و برخی دیگر تغییر کاربری داده‌اند. بعضی مثل فرودگاه مهرآباد، مدرسه باغچه‌بان، کاخ دادگستری و بیمارستان فیروزگر مراکز ارائه خدمات هستند و برخی دیگر مثل نام‌هایی که در این گزارش آمده‌اند، مراکز تفریحی و گردشگری به‌شمار می‌روند.
نام مقصد: تالار رودکی (وحدت)
نام معمار: اوژن آفتاندلیانس
نشانی: خیابان حافظ، تقاطع خیابان شهریار
سال ساخت: ۱۳۴۶
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: چهارراه کالج
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: تئاترشهر
هزینه ورودی: بسته به برنامه در حال برگزاری
امکانات: پارکینگ، کافی‌شاپ
معرفی: تالار رودکی یکی از مجهزترین و بزرگ‌ترین تالارهای اُپرا، موسیقی و تئاتر ایران است که براساس مدل نمونه تالار اپرای وین ساخته شده است.
دوقلوهای تالار
این مجموعه ۲سالن اجرا به‌نام‌های تالار رودکی و سالن کوچک دارد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی تالار بزرگ‌تر را به وحدت و سالن کوچک را به تالار رودکی تغییر نام دادند. زیربنای این تالار نزدیک به ۱۵هزار و ۷۰۰مترمربع است و شامل یک سالن همکف و ۳ طبقه بالکن به‌صورت نعل‌اسبی می‌شود که در مجموع گنجایش ۷۴۰تماشاگر را دارد.
پرکاربردترین محل تاریخ معاصر
رودکی تنها تالار فاخر شهر برای اجرای برنامه‌های صحنه‌ای، موسیقی، تئاتر و اپرا بود و می‌توان به معمار آن لقب پرکارترین معمار معاصر را اعطا کرد. چون اوژن آفتاندلیانس، این تالار را براساس نمونه اپرای هالِ وین طراحی کرد و در آن زمان محلی برای اجرای اپراها و کنسرت‌هایی بود که از اروپا می‌آمدند. ساخت این بنا در زمان خود ۱۰سال زمان برده است.
نام مقصد: کاخ‌موزه سفید سعدآباد
نام معمار: لئون تادوسیان
نشانی: میدان تجریش، خیابان سعدآباد
سال ساخت: ۱۳۱۵
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: میدان تجریش
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: میدان تجریش
هزینه ورودی: ۱۵هزار تومان
امکانات: پارکینگ، بوفه، سرویس بهداشتی
معرفی: کاخ موزه ملت یا کاخ سفید، بزرگ‌ترین کاخ مجموعه ۱۱۰هکتاری سعدآباد است که به‌علت رنگ سفید نمای آن به این نام شهرت یافته است.
کاخ سفید در تهران
در دوران پهلوی این کاخ علاوه بر کاربرد اداری و تشریفاتی‌اش، به‌عنوان اقامتگاه تابستانی استفاده می‌شد. نقشه کاخ موزه ملت (کاخ سفید) توسط مهندس خرسندی، لئون تادوسیان و بوریس روسی تهیه شد. نمای بیرونی کاخ به سبک ایرانی –رومی است و از ۴ستون بزرگ در چهارسوی سرسرا و ۴نورگیر در اطراف سقف‌های مرکزی تشکیل شده است. تالارهای داخل کار نیز به سبک فرانسوی طراحی و چیده شده است.
سبک فرانسوی با فرش‌های ایرانی
تادوسیان دانش‌آموخته رشته مهندسی ساختمان از فرانسه بود. به همین دلیل تالارهای بزرگ تشریفاتی کاخ به سبک اشرافی فرانسه تزیین شده‌اند. سنگ‌های مرمر سرسراها، از معادن شهرهای یزد و تربت حیدریه تهیه و سنگفرش کف‌ها را استاد لرزاده انجام داد. پرده‌های بزرگ نقاشی رنگ روغن، با موضوع داستان‌های شاهنامه هم در اطراف نورگیر سرسرای طبقه اول را استاد حسین بهزاد و شاگردانش، در سال ۱۳۲۰ خورشیدی به پایان رساند. از باارزش‌ترین آثار این گنجینه، فرش‌های نفیسی ایرانی است که بزرگ‌ترینش با ۱۴۵ مترمربع ۱۴۰ رج دارد.
نام مقصد: موزه ایران باستان
نام معمار: آندره گدار
نشانی: خیابان امام خمینی(ره)، ابتدای خیابان سی‌تیر
سال ساخت: ۱۳۱۲
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: پایانه مسافربری خیابان سی‌تیر
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: ایستگاه امام خمینی(ره)
هزینه ورودی: ۱۰هزار تومان
امکانات: رستوران، پارکینگ عمومی
معرفی: موزه ملی ایران که با نام موزه ایران باستان هم شناخته می‌شود، قدیمی‌ترین، مهم‌ترین، بزرگ‌ترین و از غنی‌ترین موزه‌های ایران است.
بزرگ‌ترین موزه ایران
موزه ایران باستان با زیربنای بیش از ۲۰هزار مترمربع، شامل ۲ بخش موزه ایران باستان و موزه باستان‌شناسی و هنر اسلامی است. بیش از ۳۰۰هزار شی‌ء از ادوار مختلف فرهنگی ایران یعنی از دوران پیش از تاریخ تا دوران اسلامی در این موزه نگهداری و به نمایش گذاشته شده و بیشترین یافته‌های باستان‌شناسی حاصل از کاوش‌های علمی از دوران پارینه‌سنگی تا اسلامی در قالب ۲ موزه «ایران باستان» و «باستان‌شناسی و هنر اسلامی ایران» است.
همراهی ۲ ایرانی با معمار فرانسوی
در سال ۱۳۰۶آندره گدار معمار معروف فرانسوی به ایران آمد و ساخت موزه ملی ایران را در قسمت غربی میدان مشق به کمک ۲ معمار ایران به‌نام‌های حاج عباسعلی معمارباشی و مراد تبریزی در سال ۱۳۱۲شروع کرد. گدار در طراحی ورودی موزه ایران باستان از کاخ ساسانی تیسفون و طاق معروف کسری الهام گرفته حتی نحوه چیدمان آجرها در سطوح داخلی ایوان و بدنه‌های اطراف آن از معماری ایرانی وام گرفته شده است.
نام مقصد: میدان حسن‌آباد
نام معمار: لئون تادوسیان
نشانی: تقاطع خیابان امام‌خمینی(ره) و خیابان وحدت اسلامی
سال ساخت: ۱۳۰۹
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: میدان حسن‌آباد
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: ایستگاه حسن‌آباد
هزینه ورودی: رایگان
امکانات: مراکز خرید، رستوران، سرویس بهداشتی
معرفی: میدان حسن‌آباد با معماری منحصربه‌فرد و چشم‌نواز، یکی از زیبایی‌های تاریخی تهران است.
میدانی با ۸گنبد
تورهای گردشگری که اماکن تاریخی مرکز پایتخت را به گردشگران نشان می‌دهند، حتما میدان حسن‌آباد و جاذبه‌های اطراف آن را در فهرست برنامه‌های گشت وگذار می‌گذارند. میدان حسن‌آباد که بعدها یک ضلعش را برای احـداث بانک ملی خراب کردند، با همان۳ ضلع باقی‌مانده‌اش، یادآور معماری اروپایی است و به همت قلیچ باقلیان(سازنده عمارت شهربانی) ساخته شده است. اما مهندس محاسب آن، معمار برجسته ایران لئون تادوسیان بود. نشانی از معماری سنتی ایرانی در ساختمان‌های دور تا دور میدان به‌چشم نمی‌خورد و سبک رنسانس دارند.
زیبایی بنای تاریخی در شب
رنگی‌ترین و زنده‌ترین گوشه حسن‌آباد، ضلع جنوب غربی میدان محسوب می‌شود که پر از فروشگاه‌های کاموافروشی است. از سال‌ها پیش تمام محدوده دور میدان سنگفرش شده و رفت‌وآمد ماشین‌ها ممنوع است. گرچه اثری هم از میدان وجود ندارد. ماشین‌ها از خیابان یک طرفه امام خمینی(ره) در جهت شرق به غرب حرکت می‌کنند. از زیر میدان، زیرگذر حسن‌آباد می‌گذرد و خیابان حافظ را به محدوده سنگلج و پارک‌شهر در ابتدای وحدت اسلامی وصل می‌کند. البته زیبایی بناهای دور تا دور میدان و محوطه تاریخی آن در شب بیشتر می‌شود.
نام مقصد: مجموعه ورزشی آرارات
نام معمار: رُستُم وسکانیان
نشانی: انتهای بزرگراه کردستان، خیابان خدامی، خیابان آرارات
سال ساخت: ۱۳۴۹
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: ایستگاه سوم خرداد
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: ایستگاه شهید حقانی
هزینه ورودی: بسته به خدمات
امکانات: پارکینگ، بوفه، سرویس بهداشتی
معرفی: مجموعه ورزشی آرارات با مساحتی حدود ۵/۷هکتار، یکی از قدیمی‌ترین مجموعه‌های ورزشی پایتخت با معماری ویژه است.
باشگاه ارمنی‌های قدیمی
ایده اولیه تأسیس باشگاه آرارات توسط گروه‌ها و انجمن‌های مردمی ارامنه مطرح شد. این گروه‌های مردمی هریک به‌طور پراکنده به فعالیت‌های فرهنگی و ورزشی مشغول بودند. فعالیت‌های ورزشی و فرهنگی این مجموعه خیلی زود رونق گرفت. در کنار تشکیل تیم‌های ورزشی، اجرای موسیقی و نمایش نیز در این مجموعه صورت می‌گرفت. در سال ۱۳۳۰نخستین گروه پیشاهنگی باشگاه آرارات تهران با ۹نفر تشکیل شد. در سال‌های بعد مسابقات بین شعب باشگاه، برگزاری سالانه المپیک ارامنه، المپیک دانش‌آموزی مدارس ارامنه تهران و المپیاد علمی-ورزشی پیشاهنگان ازجمله مهم‌ترین اقدامات این مجموعه بود. در کنار این رویدادها، در این مجموعه کلاس‌های تقویتی رایگان و کلاس زبان و ادبیات ارمنی نیز برگزار می‌شد. علاوه بر اینها مسئولین باشگاه با اجرای برنامه‌های مختلف برای کسب درآمد توانستند هزینه تحصیل تعدادی از دانش‌آموزان کم‌بضاعت ارامنه را تقبل کنند.
مجموعه‌ای برای فرهنگ و ورزش
زمین ورزشگاه آرارات در زمان ساخت شامل بخشی از قبرستان قرن هفدهم محدوده ونک بود. وسکانیان ماموریت طراحی مجموعه فرهنگی آرارات را برعهده گرفت، یک استادیوم ورزشی ۱۰هزار نفری در شمال تهران. انتخاب وسکانیان برای ساخت این پروژه هوشمندانه بود چرا که او یکی از معماران پیشرو در زمان خود بود. ضمن اینکه مردی درستکار و معماری مردمی بود و ماهیت واقعی پروژه به چنین هنرمندی نیاز داشت. استادیوم‌های مختلف، سالن‌های چندمنظوره متعدد، استخرها و بخش‌های جانبی مثل کتابخانه، نمایشگاه و سالن اجتماعات وسیع در این ورزشگاه ساخته شده‌اند. معروف‌ترین تیم‌های این ورزشگاه، تیم فوتبال و بسکتبال آرارات است. ۲۰سال پس از تأسیس باشگاه، انجمن پیشکسوتان یا بزرگسالان در آن ایجاد شد. این انجمن با هدف بهره‌مندی از تجارب پیشکسوتان باشگاه ایجاد شد. برگزاری همایش‌های علمی، فرهنگی و آموزشی و جشن‌ها و مراسم دینی ارامنه از وظایف این انجمن است. در این ورزشگاه امکانات کافی برای رشته‌های ورزشی فوتبال، بسکتبال، والیبال، تنیس، دو و میدانی، بدنسازی، شنا، صخره‌نوردی و ورزش‌های رزمی وجود دارد. زمین فوتبال این باشگاه با چمن طبیعی در حد استانداردهای بین‌المللی است.