همشهری آنلاین - مریم سرخوش: شاید تا همین چند سال پیش کسی فکر نمی‌کرد که در یکی مرزی‌ترین استان‌های کشور آمار نجات بیماران مبتلا به مرگبارترین سرطان سینه بیشتر از آمار جهانی شود.
صحبت از کردستان از است که در همان زمان‌ها مردمش از بسیاری از جراحی‌های تخصصی محروم بودند و سرگردان پایتخت و کلانشهرهای بزرگ کشور. اما حالا به لطف حضور فوق‌تخصصی که صمیمانه به جمع‌شان اضافه شده، امید به زندگی‌شان چندین برابر افزایش پیدا کرده است.
دکتر حسن معیری، فوق‌تخصص جراحی سرطان و مدیرگروه جراحی دانشگاه علوم پزشکی کردستان که زاده مشهد است اما حالا خودش را سنندجی هم می‌داند. آغاز اولین آشنایی‌اش با مردم کردستان هم به دورانی برمی‌گردد که پزشکی عمومی را در دانشگاه علوم پزشکی کردستان قبول شد و از شرقی‌ترین نقطه کشور، چمدانش را برای غربی‌ترین استان بست.
پس از فارغ‌التحصیلی برای دوره تخصصی به تبریز رفت و در نهایت هم فوق‌تخصص‌اش را در تهران تمام کرد. چند صباحی هم در تهران ماند اما دلش در کردستان مانده بود و دوباره راهی همان دیار شد تا در پوزیشن جراحی سرطان و بیماری‌های سینه به یاری مردم این منطقه برود. حالا ۷ سال است که پیاپی در سنندج حضور دارد و دستاوردهای این استان در حوزه پزشکی را به همراه تیمش در سطح جهانی ارتقا داده است.
او در پاسخ به همشهری از دلایل ماندگاری‌اش در این استان محروم و اقداماتی که تاکنون انجام داده می‌گوید هر چند که به تاکید خودش مردم اینجا محروم نیستند، بلکه امکانات موجود کم است و باید از واژه کم‌برخوردار استفاده کرد.
* دلیل علاقه شما به کردستان چیست؟
مردم کردستان انسان‌های شریف و مهربانی هستند که مهم‌ترین عامل پایبندی من به این شهر شده‌اند. ما اینجا مشکلات زیادی داریم، اما آنها لایق بهترین‌ها هستند. من در شهرهای بزرگ هم طبابت کردم این فسلفه من بود که طبابتم را در اینجا ادامه دهم. دوستانی دارم که دائم من را شماتت می‌کنند که اینجا چه می‌کنم. حتی این فرصت فراهم است که با درآمد بسیار بیشتر و زحمت کمتر در بیمارستان‌های تهران فعالیت کنم، اما هر کسی طرحی در زندگی دارد و طرح من ادامه هدفی است که در اینجا آغاز کرده‌ام.
ارزیابی میانگین دو ساله از نتایج پایان‌نامه یکی از پزشکان ما نشان می‌دهد که در تمام دنیا میزان نجات بیماران مبتلا به یکی از مرگبارترین انواع سرطان سینه ۶۰ درصد است اما در کردستان این عدد ۲۰ درصد بیشتر است
* آیا مردم شما را به عنوان جزئی از اهالی منطقه پذیرفته‌اند؟
قدرشناسی مردم این منطقه را نمی‌توان با هیچ بهایی تخمین زد. اواسط همین هفته یکی از بیمارانم که چندی پیش جراحی شده بود، ۶ عدد انار برای من آورده بود که همان را هم تحویل منشی داده بود. من حتی این فرد را ندیدم و نمی‌دانم کیست، اما محبتی که از این کارش به من القا کرد، فراموش نشدنی است. در این دنیا چه چیزی زیباتر از این است که آدم‌ها تو را دوست داشته باشند. بیشترین سروکار من با بیماران سرطانی است و زمانی که بهبودی و برگشت آنها به زندگی را می‌بینم، چیزی ارزشمندتر وجود ندارد که طالب آن باشم.
* شما تنها جراحی سرطان در استان هستید؟
بله و نه تنها از شهرهای استان که بیماران زیادی هم از استان‌های همجوار داریم که محبت دارند و برای درمان به من مراجعه می‌کنند. من بیمارانی دارم که از ارومیه، زنجان، قزوین و کرمانشاه می‌آیند.
* این مساله شرایط کاری شما را سخت یا صف انتظار لیست جراحی‌های شما را طولانی‌تر نکرده؟
در برخی موارد غیراورژانسی این انتظارها طولانی‌تر می‌شود اما تلاش می‌کنیم تمام موارد اورژانسی را به موقع انجام دهیم که جان بیماران به خطر نیفتد. مساله اینجاست که من ۲۵ روز در ماه علاوه بر فعالیت روزانه در بیمارستان، در ساعات شب On Call هستم و باید هر لحظه مشاوره تلفنی بدهم یا در صورت نیاز به صورت حضوری به بیمارستان بروم.
زمانی که برای فوق تخصص جراحی سرطان آزمون دادم، ۱۴ نفر برای ورود رقابت کردیم، اما کنون کسی نیست که به این حوزه ورود کند و اگر تدبیری در این باره نباشد، این رشته از بین خواهد رفت
* آیا تجهیزات مورد نیازتان را به راحتی در دسترس دارید؟
در زمینه سرطان سینه تمامی تجهیزات را در اختیار داریم اما در برخی زمینه‌ها محدودیت‌های زیادی وجود دارد، به عنوان مثال درباره سرطان دستگاه گوارش، این کمبودها زیاد است. این در حالی است که سرطان دستگاه گوارش، دومین سرطان شایع در کردستان است. در برخی موارد به دلیل این که لوازم آن گران است و ممکن است تامین نشود، نمی‌توانیم به مردم کمک‌های لازم را ارائه کنیم. در این شرایط مجبور می‌شویم که آنها را به مراکز مجهزتر در سایر شهرها ارجاع کنیم. به نوعی این باور وجود ندارد که می‌توان در همین منطقه هم کارهای بزرگی انجام داد.
* جراحی سرطان هم جزو هم رشته‌های بسیار سخت است؟
برخی عمل‌ها سخت و پیچیده و برخی دیگر راحت‌تر هستند. چند روز پیش بیماری داشتیم که سرطان پوست خطرناک داشت، زمان عمل طولانی نبود اما بسیار پچیده بود و باید غدد لنفاوی بیمار برداشته می‌شد. برخی جراحی‌ها هم تا ۱۲ ساعت به طول می‌انجامد و باید بگویم که در این ساعت‌ها ما حتی فرصت خوردن هم نداریم و گاهی احتیاجات ضروری خودمان را هم فراموش می‌کنیم. رشته ما ادامه جراحی عمومی است و عمل‌های جراحی برای اعضای که مربوط به جراحی عمومی می‌شود را ما انجام می‌دهیم، مثل گوارش، پستان، تیروئید، سروگردن، پوست و...
* چه تعداد بیمار را روزانه ویزیت می‌کنید ؟
روزهایی جراحی، بیماران سرپایی را ویزیت نمی‌کنم، اما زمانی که در درمانگاه هستم، در طول روز ممکن است تعداد بیماران به ۱۰۰ نفر هم برسند.
بیشتر بخوانید
نرخ کوتاه کردن مو گران‌تر از ویزیت پزشک متخصص شد!
دستمزد جراحی قلب کمتر از تعویض روغنی‌هاست
* بسیاری از پزشکان معتقدند با وجود خدمات ارزنده در این بخش اما نسبت به جامعه پزشکی یک ناسپاسی شکل گرفته، با این مساله موافق هستید؟
گفتن برخی مسائل در جامعه خوب نیست و شاید مردم ناراحت شوند. اما بی‌مهری‌هایی که اخیرا نسبت به جامعه پزشکی صورت گرفته دردناک است و باعث می‌شود که امید آنها از دست برود. در این باره فقط بحث مالی و تعرفه‌های پزشکی مطرح نیست. قوانین هر روز تغییر می‌کند و این مساله باعث می‌شود که برنامه‌ریزی‌های پزشکان برای آینده خودشان و خانواده‌هایشان محقق نشود. این مساله نگران کننده است چون ناامیدی بدترین چیزی است که برای یک فرد رخ می‌دهد. بسیاری از همکاران پزشک ما اکنون در حرفه اصلی خودشان فعال نیستند و زیر بار مسئولیت نمی‌روند و این هم آسیب بزرگی به شمار می‌رود. کرامتی که یک پزشک به آن نیاز دارد، اگر تامین نشود، در کارکرد او تاثیرگذار است. وضعیت مالی بسیاری از همکاران ما در جامعه پزشکی اسفبار است. نکته مهم این است که اگر بهای یک کار کم در نظر گرفته و بی‌ارزش شود، کیفیت لازم را نخواهد داشت.
* چند روز پیش با یکی از جراحان قلب نوزاد مصاحبه کردیم و عنوان کرد برای هر جراحی پیوند نوزاد دستمزد کمتر از تعویض روغن ماشین دریافت می‌کند، درباره جراحی سرطان هم وضعیت همین است؟
ارقامی که درباره جراحی‌های سنگین و پرعارضه برای فوق‌تخصص‌ها در نظر می‌گیرند آنقدر ناچیز است که نمی‌توان بیان کرد. این جراحی‌ها حتی برای خود پزشکان هم آسیب‌های جسمی به همراه دارد یا منجر به انتقال بیماری می‌شود. شاید در باور کسی نگنجد که دستمزدهای چنین جراحی‌هایی در کشور کمی بیشتر از ۱۰۰ هزار تومان و به ۴۰۰ هزار تومان هم نمی‌رسد که همان هم ۶ تا ۷ ماه بعد پرداخت می‌شود. اینها را به عنوان دغدغه یا گلایه مطرح نمی‌کنم، اما چالش بزرگی است که برای جامعه پزشکی وجود دارد.
وضعیت مالی بسیاری از همکاران ما در جامعه پزشکی اسفبار است. نکته مهم این است که اگر بهای یک کار کم در نظر گرفته و بی‌ارزش شود، کیفیت لازم را نخواهد داشت
* دستاورد حضور ۷ ساله شما در کردستان به عنوان یکی از مناطق کم‌برخوردار چه بوده است؟
در کردستان یک مساله ویژه داریم، شیوع سرطان سینه. یک نوع از این سرطان بسیار کشنده است و در کردستان ما بیماران زیادی داریم که به این سرطان کشنده مبتلا می‌شوند. نزدیک به ۵ سال است که روی این موضوع در حال تحقیق و بررسی هستیم و همزمان اتفاق خوبی هم رخ داده، میزان نجات بیماران در این زمینه ۲۰درصد بهتر از میانگین درمان این سرطان در کل دنیا شده است. ارزیابی میانگین دو ساله از نتایج پایان‌نامه یکی از پزشکان ما نشان می‌دهد که در تمام دنیا میزان نجات بیماران مبتلا به این سرطان ۶۰ درصد است و ما عدد ۸۰درصد را برای نجات جان بیماران کسب کرده‌ایم که باعث افتخار است. آیا چیزی ارزشمندتر از این که ۲۰ درصد بیشتر مردم زنده بمانند و امیدوارتر باشند وجود دارد. طی این مدت درمان‌های استاندارد در اختیار مردم قرار گرفته و در این باره اساتید مختلف در تهران به ما کمک کردند که دستگاه‌های مدرن و جدید روز دنیا را در استان در اختیار داشته باشیم. یک روش جدید هم برای جراحی سرطان سینه در استان آغاز کردیم به نام جراحی آندوسکوپی. این روش در سایر نقاط کشور هنوز آغاز نشده اما ما چندین عمل را انجام دادیم که نتایج آن بسیار موفقیت‌آمیز بوده. این روش تنها در چند کشور دنیا انجام می‌شود. از سوی دیگر تلاش کردیم که جراحی‌های فوق‌تخصصی از جمله سوختگی و عروق، لاپاراسکوپی و آموزش رشته جراحی هم طی چند سال اخیر در استان راه‌اندازی شده است. یکی دیگر از مهم‌ترین دستاوردها حفظ عضو سرطان سینه در زنان است که برای این گروه بسیار ارزشمند است و یکی از مهم‌ترین افتخارات ما به شمار می‌رود.
* به اعتقاد شما آینده جراحی سرطان در ایران چیست؟
تاکنون این وضعیت خوب بوده اما احساس می‌کنم که در آینده مشکلاتی را خواهیم داشت و این روند ضعیف خواهد شد. رزیدنت‌هایی که اکنون وارد این حوزه می‌شوند، عشق و علاقه کار را ندارند و تغییر فرهنگی در جامعه و مشکلاتی که وجود دارد و بخشی از آن مالی است، باعث شده دستیاران ما دیگر چشم‌انداز گذشته را متصور نباشند. زمانی که من برای فوق تخصص آزمون دادم، ۱۴ نفر برای ورود رقابت کردیم، اما کنون کسی نیست که به این حوزه ورود کند و اگر تدبیری در این باره نباشد، این رشته هم از بین خواهد رفت. کسانی که سیاستگذار هستند در زمینه سلامت باید برای آینده تدابیر مناسب داشته و نگران این وضعیت باشند.