کاهش صادرات میوه
در حالی که مسئولان وزارت بازرگانی از افزایش صادرات میوه با وجود واردات بی‌رویه خبر می‌دهند، چندی پیش رئیس اتحادیه صادرکنندگان میوه و تره‌بار در نامه‌ای به مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی نسبت به اخذ عوارض 3درصدی و 5 سنت به ازای هر کیلوگرم صادرات میوه از سوی این شرکت اعتراض کرده و از کاهش 40درصدی صادرات محصولات کشاورزی در سال‌جاری نسبت به سال گذشته خبر داده است.
مسعود درویش در این نامه خطاب به سعید حسامی، مدیرعامل هما آورده بود: «بنا بر شکوائیه و اعتراض کرده صادرکنندگان میوه و سبزی و گل و نهال این اتحادیه، مدیریت فروش آن هواپیمایی براساس بخشنامه شماره ک‌ب/421 مورخ 26/8/87 به آژانس‌های هوایی ابلاغ کرده که برای حمل بار محصولات صادراتی خصوصا محصولات صادراتی میوه و سبزی و صیفی و گل و نهال، به بهانه مالیات بر ارزش افزوده، 3 درصد از صادرکنندگان دریافت و به حساب هواپیمایی کشوری واریز کند.»
در این نامه با اشاره به کاهش صادرات محصولات کشاورزی در سال‌جاری آمده بود: « از آنجا که طی سال‌های گذشته نه‌تنها صادرکنندگان محصولات کشاورزی از پرداخت هر گونه مالیات معاف بوده‌اند بلکه جهت حمایت و تشویق صادرات غیرنفتی به ویژه صادرات محصولات کشاورزی، دولت 3درصد جایزه صادراتی در نظرگرفته و به صادر‌کننده پرداخت می‌کند اما به‌دلیل مشکلات و موانع عدیده‌ای که فرا راه صادرات محصولات کشاورزی وجود دارد، امسال نسبت به سال گذشته صادرات محصولات کشاورزی 40درصد کاهش نشان می‌دهد.
بنابراین هرگونه دریافت وجه اضافی نسبت به سال گذشته به بهانه افزایش کرایه حمل یا مالیات بر ارزش افزوده و یا دریافت 5 سنت برای بازبینی هر کیلو محصولات کشاورزی به بهانه امنیت X.R و بازبینی توسط آن سازمان از یک سو با اهداف قانون برنامه پنج‌ساله و چشم‌انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران در رابطه با افزایش صادرات غیرنفتی مغایرت داشته و مانعی بر سر راه آن محسوب می‌شود و از سوی دیگر با دیدگاه رئیس‌جمهوری در حمایت از صادرات محصولات کشاورزی که در روز ملی صادرات عنوان شد، مغایرت تام دارد.»
وی اعلام کرده بود: «با این شرایط به هر ترتیبی که صلاح می‌دانید، نسبت به توقیف دریافت 3درصد ارزش افزوده و 5 سنت برای هر کیلو بار بابت X.R و بازبینی که از وظایف آن شرکت هواپیمایی است، اقدام شود و در غیر این صورت مسئولیت هرگونه کاهش صادرات محصولات کشاورزی متوجه آن سازمان خواهد بود.»
ارزانترین نرخ در بازار
با انتشار این نامه سازمان حمایت تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در پاسخ به پیگیری خبرنگار ما، پاسخ شرکت هما به این دیدگاه را ارسال کرده است: «طبق رویه جاری هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گونه مبلغی از صادرکنندگان حوزه خلیج فارس مبنی بر هزینه‌های امنیت و غیره دریافت نشده و مبلغی که از صادرکنندگان کالا به کشورهای اروپایی در زمینه هزینه حراستی و امنیتی دریافت می‌شود 2هزار ریال بابت هر کیلو بوده که بخشی از آن هزینه امنیتی مبدا و بخش دیگر هزینه بازرسی و امنیتی کشور مقصد اروپایی است.»
این شرکت می‌‌افزاید: «هما برای کمک و حمایت از صادرات کالا از حدود 20سال پیش هیچ تغییری در نرخ‌های حمل بار اعمال نکرده و حتی نرخ‌های مصوب خود را نیز با تخفیف‌های قابل توجهی عرضه کرده است. ضمن اینکه نرخ‌های صادراتی بین‌المللی با توجه به بعد مسافت و هزینه‌های مختلف در مقایسه با نرخ‌های دخلی ارزان‌تر است. مثلا نرخ تهران- دبی برای محصولات کشاورزی هزار به اضافه کیلوگرم، هر کیلو 2هزار ریال بوده اما نرخ مسیر تهران- بندرعباس 6 هزار ریال، تهران – شیراز 4 هزار ریال و تهران- کیش 5 هزار و 700ریال است.»
در پاسخ ایران ایر آمده است: «همچنین نرخ مسیر تهران- فرانکفورت 6 هزار ریال اما در مسیر تهران – چابهار 7هزار و 400 ریال است که با توجه نرخ‌های مذکور هزینه ارسال کالا توسط هما با احتساب تمام هزینه‌ها به همه نقاط پروازی، در مقایسه با سایر خطوط همچنان ارزانترین نرخ در بازار است.
با وجود هزینه‌های بالای قیمت تمام شده در پروازها برای حمل محموله‌ها، هواپیمایی هما مبادرت به پیشنهاد قیمت مناسب و کمتر از سایر شرکت‌های هواپیمایی با محوریت تسهیل صادرات غیرنفتی و در پاسخ به درخواست یکی از صادرکنندگان میوه و تره‌بار(شرکت سیب سرخ) به مقاصد فرانکفورت و آمستردام کرده است.
سازمان حمایت در حال بررسی
همچنین سازمان حمایت مصرف‌کنندگان در پاسخ به خواست خبرنگار ما برای اعلام موضع این سازمان در این زمینه با بیان اینکه این سازمان در حال بررسی موضوع مذکور بوده آورده است: «شکایت مطرح‌شده از طرف اتحادیه صادرکنندگان میوه و تره‌بار، در مراحل انجام تحقیقات تکمیلی، جمع‌آوری و بررسی مستندات متقن بوده که نتیجه نهایی متعاقبا اعلام خواهد شد.»
با وجود این دیدگاه سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان متولیان بخش صادرات همچنان از افزایش هزینه صادرات میوه و تره‌بار با وجود کاهش هزینه‌های جهانی حمل و نقل گلایه‌مندند. با این روند باید منتظر نتایج بررسی‌‌های این سا زمان و صحت و سقم ادعای صادرکنندگان میوه و تره‌بار ماند.