همشهری آنلاین- الناز عباسیان: کسی چه می‌دانست که از دی سال ۱۳۵۹ خون سرخ سیدحسین علم‌الهدی و نیروهایش به بیابان‌های هویزه اعتبار بخشیده و نامدارش می‌کند؛ اعتباری که شروعش با عملیات موفقیت‌آمیز نصر بود و اوجش رسید به شهادت حدود ۶۰ تن از جوانان داوطلب انقلابی که در کارزار جنگ در روز دوم عملیات بی‌اسلحه و مهمات تنها گذاشته شدند. تا پای جان جنگیدند و یک به یک خون پاک‌شان روی خاک هویزه جاری شد. دست آخر هم تانک‌های دشمن از روی پیکرهای‌شان رد شدند. حالا بعد از گذشت ۴۳ سال از این حادثه مستندی با عنوان «یک قبضه آرپی‌جی» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی محمدرضا عبدالحمیدی ساخته شده است. به بهانه رونمایی و پخش این مستند توسط شبکه افق در سالروز این حماسه که به‌عنوان روز شهدای دانشجو نامگذاری شده، گفت‌وگویی کوتاه با کارگردان این مستند انجام دادیم.
جرقه ساخت مستند در هویزه خورد
عبدالحمیدی، حضور در هویزه و صحبت با همرزمان شهدای این عملیات را جرقه‌ای برای ساخت مستند می‌داند و می‌گوید: «سال گذشته به درخواست خانواده شهید سیدحسین علم‌الهدی در سالگرد این عملیات به هویزه رفته و توفیق داشتیم همرزمان شهیدان هویزه را، که سالی یک‌بار در این منطقه دور هم جمع می‌شوند از نزدیک ببینیم، چون این عزیزان از اقصی‌نقاط کشور در این منطقه حضور بهم می‌رسانند و جای دیگری نمی‌شود همه آنها را یک‌جا کنار هم داشته باشیم. همان‌جا فرصتی دست داد تا مصاحبه‌هایی از آنها که اکنون پا به سن گذاشتند به‌عنوان خاطرات عملیات نصر ثبت و ضبط کنیم. البته در ابتدا قرار نبود این مستند به این شکل منسجم باشد اما با کمک همکاران شبکه افق مسیر هموار و مستند برای پخش آماده شد.»
نصر، نخستین عملیات کلاسیک
این مستند روایتی از عملیات نصر است که از آن به‌عنوان نخستین عملیات کلاسیک ایران علیه نیروهای بعث عراق یاد می‌شود. سازنده این مستند در این‌باره توضیح بیشتری می‌دهد: «قبل از این عملیات ۴ خرده‌عملیات علیه نیروهای بعثی با محوریت بنی‌صدر در صد روز ابتدایی جنگ انجام شده بود اما با برنامه‌ریزی و منسجم نبودند. نخستین باری که ارتش ایران و نیروهای زره‌پوش منسجم در عملیات‌ها حضور پیدا می‌کند عملیات نصر است. ویژگی دیگر این عملیات حضور نیروهای داوطلب مردمی به عنوان سپاه هویزه و دانشجویان پیرو خط امام(ره) در کنار ارتش است. به این ترتیب به فرماندهی شهید علم‌الهدی حضور سپاه در عملیات‌ها از این مقطع آغاز می‌شود. البته که سپاه به‌معنای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هنوز در این مقطع رسما کارش را آغاز نکرده بود و مردم به‌عنوان نیروهای داوطلب در جنوب کشور مشغول دفاع بودند و درگیری‌ها کوچه به کوچه بود.»
روایت یک عملیات پرمناقشه
نصر یک پیروزی شگفت‌انگیز و یک شکست بسیار تلخ دارد. روز اول عملیات بسیار پیروزمندانه است ولی روز دوم با شکست همراه بود که بسیاری هویزه را از حیث شهادت مظلومانه جوانان به کربلا تشبیه کردند. عبدالحمیدی به این نکته اشاره کرده و می‌افزاید: «به خاطر شهادت نیروهای ایرانی در روز دوم عملیات نصر، آنچه در اذهان بیشتر به یاد مانده شکست تلخ است و باعث شد خیلی از مستندسازها به همین‌خاطر رغبتی به ساخت مستند این عملیات نداشته باشند. عمده محصولات رسانه‌ای که هستند حول شخصیت شهید علم‌الهدی روایت می‌شود نه خود عملیات. ولی من دنبال این بودم که چرایی این شکست را پیدا کنم و سؤال‌های زیادی را که درباره این عملیات وجود دارد پاسخ دهم که برخی از سؤال‌ها پاسخی ندارند و بعضی از سؤال‌ها نیاز به یک درک عمیق درباره وضعیت و موقعیت دارند که از قضا با توجه به ناهماهنگی‌ها بین سپاه و ارتش در میدان نبرد، بسیار پرمناقشه است. زیرا ارتباط نیروهای مردمی و تانک‌های ارتش با یکدیگر قطع شده و تانک‌ها مجبور به عقب‌نشینی می‌شوند. نیروهای داوطلب مردمی خبر از این عقب‌نشینی ندارند و در تله عراقی‌ها افتاده و مظلومانه به شهادت رسیده یا اسیر می‌شوند. به همین دلیل کمتر به حواشی پرمناقشه روز دوم عملیات پرداخته شده است. در این مستند تا جایی‌که اطلاعات کسب شده به ما اجازه می‌داد سعی کردیم به عمق حادثه برویم.»
نسل جدید مخاطب اصلی این مستند
یکی از اهداف سازنده این مستند در این مدل روایت جذب مخاطبانی از نسل جدید است. عبدالحمیدی در این‌باره می‌گوید: «دوست دارم اگر روزی این مستند برای دانش‌آموزان پخش می‌شود بتوانند ظرف مدت ۴۵ دقیقه به حقیقت عملیات نصر پی برده و رشادت‌های جوانان این مرز و بوم را درک کنند تا وقتی صحبت که از رشادت و نترس بودن دانشجویان ایرانی در میدان نبرد می‌کنیم بدانند دقیقا از چه چیزی می‌گوییم. جوان‌هایی که در هویزه پرپر شدند هر یک از دانشجویان نخبه از شهرهای مختلف کشور بودند که به وقت بزنگاه این سرزمین برای دفاع از کشور، دین و ناموس‌شان از کلاس‌های دانشگاه به میدان نبرد آمدند و حماسه آفریدند.»
ناگفته نماند این مستند با حضور محسن نوذریان(همرزم شهید)، سردار محمد علی آسودی(مسئول تبلیغات جبهه و جنگ قرارگاه کربلا / مسئول کانون علمی فرهنگی پاسداران اهل قلم / فرمانده دوران دفاع مقدس)، سیدحمید علم‌الهدی(برادر شهید)، سیده صدیقه علم‌الهدی(خواهر شهید) و صادق یزدانی(رئیس شبکه افق) روز سه‌شنبه هفته گذشته رونمایی شده است.
یاد
اعتبار هویزه شمایید
شهید سیدحسین علم‌الهدی در عملیات نصر در منطقه هویزه به همراه ۶۰ پاسدار دیگر، به‌عنوان گروه پیشتاز و پیاده مقابل دشمن می‌ایستند که در محاصره ۴۰ تانک دشمن قرار می‌گیرند. آنها پس از ساعاتی مبارزه بر اثر اتمام مهمات و تشنگی و گرسنگی یکی یکی به شهادت می‌رسند که آخرین این رزمندگان شهید حسین علم‌الهدی بود. او با آر پی‌جی خود ۳ تانک را منهدم کرده و سپس با فریاد «الله و اکبر» درحالی‌که قرآن در دست داشت، در سن ۲۲ سالگی به شهادت رسید. ۱۶ماه بعد و طی عملیات بیت‌المقدس با تلاش گروه‌های تفحص، پیکرهای مطهر شهدا و شهید علم‌الهدی شناسایی و به تأکید مادر شهید علم‌الهدی در همان‌جا روی خاک هویزه به خاک سپرده می‌شوند.