همشهری‌آنلاین - بهروز رسایلی
چشم به هم زدیم و رسیدیم به جام‌ملت‌های آسیا۲۰۲۳؛ جایی که تیم ملی ایران روز ۲۴دی نخستین بازی‌اش در مرحله گروهی را مقابل فلسطین برگزار خواهد کرد. سخن‌گفتن در مورد اهمیت این تورنمنت کار بیهوده‌ای است. همه می‌دانند داستان چیست. جام‌ملت‌ها بعد از جام‌جهانی، همواره دومین هدف فوتبال ملی ایران بوده و با به درازا کشیده‌شدن حسرت قهرمانی و حتی حضور در فینال، اهمیت این مسابقات دوچندان شده است. با وجود این، بازی‌های قطر از دیدگاه فردی هم برای امیر قلعه‌نویی کاملا حیاتی و حیثیتی است؛ سرمربی تیم ملی که شاید تا ابد کیفیت کلی کارنامه‌اش با نتایج این مسابقه ارزیابی شود و مورد قضاوت قرار بگیرد.
آغاز توفانی، غروب دلگیر
سال‌های آغازین سرمربیگری امیر قلعه‌نویی برای او مملو از افتخار و درخشش بود. حضور موفق در استقلال با آن برنامه ۳ساله مشهور که نهایتا با قهرمانی لیگ پنجم همراه شد، سپس حضور روی نیمکت تیم ملی و بعدتر کسب ۴قهرمانی دیگر در لیگ برتر با استقلال و سپاهان. آن سال‌های اول هواداران امیر یک بهانه دیگر هم برای مباهات به او داشتند؛ اینکه در دربی‌ها نمی‌بازد. ناگهان اما توفان آمد و از اوایل دهه۹۰ همه‌چیز زیرورو شد. قلعه‌نویی همچنان بنا به عادت دیرینه تیم‌های پولدار می‌گرفت اما دیگر هیچ‌جا موفق نبود؛ نه در استقلال و سپاهان و نه در تراکتور و گل‌گهر. بیشتر از ۱۰سال از آخرین جامی که او لمس کرده می‌گذرد و در این مدت جزئیات آزاردهنده دیگری هم در کارنامه قلعه‌نویی ثبت شد؛ ازجمله ۳تا و ۴تا و ۵تا خوردن از پرسپولیس به‌عنوان سرمربی تراکتور، ذوب‌آهن و گل‌گهر و حتی دبل‌شدن در دربی مقابل تیم بحران‌زده حمید درخشان و برانکو ایوانکوویچ در لیگ چهاردهم. زمانی که در لیگ نوزدهم او به‌عنوان سرمربی سپاهان حاضر نشد تیمش را از رختکن ورزشگاه نقش‌جهان بالا بفرستد و رودرروی پرسپولیس قرار بدهد، خیلی‌ها مهر «پایان» بر کارنامه‌اش کوبیدند اما بعدتر قلعه‌نویی به شکلی عجیب سرمربی تیم ملی شد و حالا یک فرصت جادویی برای اعاده حیثیت دارد؛ جایی که یا با تیم ملی در قطر نتیجه می‌گیرد و نشان می‌دهد هنوز چیزهایی برای عرضه داشته، یا نتیجه نمی‌گیرد که شاید حتی به قیمت پایان یافتن کل دوران مربیگری‌اش تمام شود.
وسوسه‌های ۶۰سالگی
جام ملت‌های آسیا را می‌توان «امتحان نهایی» قلعه‌نویی ۶۰ساله دانست. بار اولی که او پس از شکست در همین تورنمنت از تیم ملی کنار گذاشته شد، ۱۷سال یک نفس غر زد و آن برکناری را ناعادلانه توصیف کرد. حالا دوباره امیر برگشته سر خط. تیم نسبتا پرستاره‌ای در اختیار دارد، با ۲مهاجم کم‌نظیر در تاریخ فوتبال ایران. قرعه به شکل حیرت‌انگیزی به او لبخند زده و تا فینال غیر از کره‌جنوبی دست‌انداز دیگری ندارد. بعید است امیر در این شب‌ها، حتی یک‌بار بدون خیال حضور در بازی نهایی جام‌ملت‌ها سر بر بالین گذاشته باشد. در عین حال اما این خطر هم وجود دارد که تکرار ناکامی آن هم با این قرعه راحت‌الحلقوم، حقانیت ادعاهای او در ۱۷سال گذشته را نیز یکسره بر باد بدهد. کارنامه امیر را بهمن‌ماه می‌دهند دستش، چه نمره‌ای خواهد آورد؟