همشهری-نیلوفر ذوالفقاری: یکی از راه های یادآوری نام هنرمندان بزرگ کشور به نسل های تازه، ثبت نام آنها بر خیابان ها و کوچه‌هاست. بسیاری از خیابان ها و کوچه های تهران به نام هنرمندانی ثبت شده اند که حالا نامشان جز در یادگارهای هنری ارزشمند آنها، بر تن شهر هم ماندگار شده است.
نام خیابان: استاد ابوالحسن صبا
منطقه: ۱۲
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: بهارستان
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: ظهیرالاسلام
معرفی: در محله بهارستان، خیابانی به نام استاد ابوالحسن صبا نامگذاری شده است. دلیل این نامگذاری، قرار گرفتن خانه شخصی هنرمند در این محدوده بوده است.
هنرمند موسیقی و نقاشی
ابوالحسن صبا علاوه بر نوازندگی، دستی نیز بر آهنگسازی و همچنین آشنایی خوبی با ادبیات کلاسیک ایران داشت. هنرها و استعدادهای استاد صبا در موسیقی خلاصه نمی‌شدند و او در دوران جوانی در مدرسه کمال الملک هنر نقاشی را نیز آموخته بود و همچنین، با ادبیات کلاسیک و جدید ایران و زبان انگلیسی آشنایی کامل داشت.
خانه‌ای ساده و قدیمی
خانه‌ای که حالا در این خیابان به موزه تبدیل شده، ۵ سال پیش از به دنیا آمدن این هنرمند توسط پدرش خریداری شده بود. خیابان صبا در خیابان اصلی ظهیرالاسلام از سال‌ها پیش بورس چاپخانه‌ها و فروش انواع کارت دعوت و کارت عروسی است؛ بنابراین اگر مسیرتان به این خیابان افتاد، حتما سری به خانه‌موزه صبا بزنید. بنای این خانه ساده، باصفا و دلنشین و کاملا به سبک خانه‌های قدیمی ایرانی است.
نام خیابان: غلامحسین امیرخانی
منطقه: ۲
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: مدافعان سلامت
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: مسجد
معرفی: محله شهرآرا جایی است که مدیریت شهری یکی از خیابان‌های آن را به یاد هنرمند بزرگ هنر خوشنویسی کشور، به نام غلامحسین امیرخانی نامگذاری کرده است.
حوالی راسته خوراکی‌ها
در خیابان ستارخان، خیابانی موازی با خیابان باقرخان وجود دارد که روی تابلوی آبی‌رنگ آن نام غلامحسین امیرخانی دیده می‌شود. این خیابان پیش از سال ۱۳۹۸ به نام کوکب شناخته می‌شد. نزدیک‌ترین مکان گردشگری به این خیابان، بوستان ستارخان است. البته که راسته خیابان ستارخان با غذاخوری‌های خیابانی متعدد، به‌عنوان یک مسیر شکم‌گردی هم حسابی محبوب می‌شود.
استاد بزرگ خوشنویسی
غلامحسین امیرخانی، متولد بهمن سال ۱۳۱۸، خوشنویس معاصر ایرانی است. شیوه ویژه او در نستعلیق‌نویسی مورد اقبال بسیاری از استادان خوشنویسی قرار گرفته و معتقدند که او برترین نستعلیق نویس کشور به شمار می‌آید؛ زیرا در نگارش خط نستعلیق از ریز و درشت دستی قوی و مهارتی مثال زدنی و فوق‌العاده دارد. این هنرمند نشان درجه یک فرهنگ و هنر را دریافت کرده و به شاگردان زیادی آموزش داده است.
نام خیابان: حمید سمندریان
منطقه: ۶
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: هفتم‌تیر
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: ایرانشهر
معرفی: منطقه ۶ تهران با تماشاخانه‌ها، سینماها، سالن‌های تئاتر و گالری‌های متعدد، پاتوق اهالی هنر به‌خصوص تئاتری‌هاست. پس هیچ عجیب نیست که خیابانی در این منطقه، به نام حمید سمندریان، کارگردان نامی تئاتر نامگذاری شود.
پاتوق تئاتری‌ها
خیابانی که نام حمید سمندریان روی تابلوی آبی‌رنگ آن نقش بسته، در خیابان ایرانشهر واقع شده است. نزدیک‌ترین مراکز گردشگری به این خیابان، بوستان هنرمندان و البته تماشاخانه ایرانشهر است که بسیاری از نمایش‌های این استاد بزرگ تئاتر، در سالن‌هایش روی صحنه قرار گرفته‌اند.
زندگی در دنیای نمایش
حمید سمندریان، کارگردان و مترجم ایرانی، اردیبهشت ۱۳۱۰ در تهران چشم به جهان گشود. او حین تحصیل در مقطع دبیرستان فعالیتش را در زمینه تئاتر شروع کرد. او مدت ۶ سال تحت آموزش ادوارد مارکس، یکی از استادان برجسته تئاتر، اصول و مبانی کارگردانی و بازیگری را آموزش دید و در کنار آن در آلمان به‌صورت حرفه‌ای مشغول به‌کار شد. سمندریان بعد از اتمام این دوره به دعوت اداره هنرهای نمایشی دراماتیک به ایران برگشت.
نام خیابان: جلیل شهناز
منطقه: ۱
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: تجریش
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: باغ فردوس
معرفی: در کوچه پس‌کوچه‌های پردرخت و خوش آب و هوای محله تجریش، حوالی باغ فردوس به خیابانی می‌رسید که به نام جلیل شهناز، هنرمند بزرگ دنیای موسیقی نامگذاری شده است.
کوچه‌باغ‌های باغ فردوس
کمی بالاتر از میدان تختی در محله باغ فردوس، خیابان جلیل شهناز قرار گرفته است. برای رسیدن به این خیابان می‌توانید از میدان تجریش، سرازیری خیابان دربندی را به طرف جنوب قدم بزنید. در نزدیکی این خیابان، مراکز گردشگری مثل باغ فردوس با کافه‌ها و رستوران‌های متعدد و موزه سینما وجود دارد.
چهره ماندگار موسیقی
جلیل شهناز در سال ۱۳۰۰ در اصفهان به دنیا آمد. تقریباً همه اعضای خانواده وی با موسیقی آشنایی داشتند و در رشته‌های مختلف هنر ازجمله تار، سه‌تار، سنتور و کمانچه به مقام استادی رسیدند. پشتکار زیاد و استعداد شگرف جلیل به حدی بود که در سنین جوانی از نوازندگان خوب اصفهان شد. وی در سال ۱۳۸۳ به‌عنوان چهره ماندگار هنر و موسیقی برگزیده شد.
نام خیابان: کمال‌الملک
منطقه: ۱۲
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: بهارستان
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: ابن‌سینا
معرفی: محله‌های ایران و بهارستان جزو قدیمی‌ترین محله‌های پایتخت هستند؛ جایی که خیابانی در آن به نام یکی از نام‌آورترین نقاشان کشورمان یعنی کمال‌الملک نامگذاری شده است.
خیابانی در بافت تاریخی
خیابان کمال‌الملک در محله بهارستان، خیابان‌های صفی‌علیشاه و ابن‌سینا را به هم وصل می‌کند. در نزدیکی این خیابان، میدان بهارستان قرار دارد که جزو بافت تاریخی پایتخت با معماری ویژه ای است. ساختمان قدیم مجلس هم یکی از بناهای تاریخی و دیدنی اطراف این میدان به شمار می‌آید. مجسمه‌ای از کمال‌الملک در ابتدای خیابانی که به نام او ثبت شده نصب شده است.
پدر نقاشی ایران
کمال‌الملک را به نام پدر نقاشی ایران می‌شناسند. او نقاش نامدار ایرانی در دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی بود و از مشهورترین و پرنفوذترین شخصیت‌های تاریخ معاصر ایران به شمار می‌آید. او تحصیلات ابتدایی را در مکتب زادگاهش در کاشان گذراند. پس از آن، پدرش که حرفه‌اش همچون نیاکانش نقاشی بود، او را با برادر بزرگش به تهران فرستاد تا در دارالفنون در رشته نقاشی ادامه تحصیل دهند.
نام خیابان: خسرو شکیبایی
منطقه: ۶
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: طالقانی
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: روانمهر
معرفی: خیابانی در حد فاصل خیابان فلسطین جنوبی و برادران مظفر (صبا) وجود دارد که کافی است نامش را بخوانید تا صدای گرم یک هنرمند در گوشتان بپیچد: خسرو شکیبایی.
به نام چهره‌ای با صدای ماندگار
پیش از اینکه نام خیابان به خسرو شکیبایی تغییر کند، اهالی این خیابان را به نام ماه می‌شناختند. از آنجا که ساختمان شماره ۲ خانه تئاتر در این خیابان قرار دارد، در نگاه اول به‌نظر می‌رسد دلیل انتخاب این کوچه، این موضوع باشد. نزدیک‌ترین مراکز گردشگری به این خیابان، فروشگاه‌های خیابان ولیعصر(عج) تا چهارراه امیراکرم هستند و البته ساختمان تئاترشهر هم در فاصله‌ای نزدیک به این خیابان قرار دارد.
به یاد هامون
خسرو شکیبایی در سال ۱۳۲۳ به دنیا آمد. او تحصیلاتش را در رشته بازیگری در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به پایان برد. تا پیش از انقلاب اسلامی، او فقط در عرصه تئاتر و دوبله فعالیت داشت و فعالیت حرفه‌ای در سینما را با بازی در فیلم «خط قرمز» ساخته مسعود کیمیایی آغاز کرد. شکیبایی پس از آن در بیش از ۵۰ فیلم بازی کرد. بازی در نقش حمید هامون در فیلم هامون ساخته داریوش مهرجویی، یکی از برجسته‌ترین کارهای اوست.