همشهری آنلاین-لیلا شریف: ۷سال پیش که تهران در میان خواب و بیداری صبحگاهی دی‌ماه غوطه‌ور بود، در حوالی چهارراه استانبول، آتشی به جان ساختمان قدیمی پلاسکو افتاد که زبانه‌های آن هنوز در دل تهرانی‌ها شعله‌ور است و کمتر کسی می‌تواند تصویر ریزش ساختمان ۱۷ طبقه پلاسکو و التهاب تهران در آخرین روز دی سال۹۵ را از یاد ببرد. این حادثه تلخ در کنار تمام مسائل و مصائبی که از خود به جای گذاشت، جان ۲۲نفر را گرفت که ۱۶نفر آنها، آتش‌نشان بودند.
طبق مصوبه سال ۹۰ مجلس شورای اسلامی، آتش‌نشانی جزو مشاغل «سخت و زیان‌آور» محسوب می‌شود و بر این اساس آتش‌نشان‌هایی که تحت پوشش صندوق تأمین اجتماعی هستند، می‌توانند با ۲۰سال خدمت بازنشسته شوند؛ موضوعی که شامل حال آتش‌نشان‌های تهرانی نمی‌شود. قدرت‌الله محمدی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران در خصوص مستثنا بودن تهران از این مصوبه اینطور پاسخ داده است: «عمده آتش‌نشان‌های شهرداری تهران تحت خدمات بیمه‌ای شرکت شهر سالم هستند و با ۲۵سال سابقه بازنشسته می‌شوند. رایزنی‌هایی با مجلس شورای اسلامی برای بازنشستگی نیروهای آتش‌نشانی تهران که تحت پوشش تأمین اجتماعی نیستند، داشته‌ایم و امیدواریم این موضوع با مساعدت مجلس عملیاتی شود. به هر حال این کار در حیطه اختیارات شورا و شهرداری نیست و با توجه به اینکه باید مجلس آن را تعیین‌تکلیف کند، زمانبر خواهد بود، اما همچنان پیگیری آن هستیم.»
ثبت‌نام شهدای آتش‌نشان در بنیاد شهید
از همان روزهای ابتدایی بحث درخصوص «شهید» شناخته شدن ۱۶آتش‌نشان پلاسکو داغ شد و با وجود شهید نامیدن آنها، چند سال طول کشید تا به‌صورت رسمی بنیاد شهید نام شهدای پلاسکو را در لیست خود ثبت کند؛ تا جایی که در پنجمین سالگرد پلاسکو، جعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران به این موضوع اشاره کرد و گفت که با گذشت حدود ۵سال از حادثه غم‌انگیز آتش‌سوزی و ویرانی ساختمان پلاسکو در قلب تهران، هنوز برخی از وعده‌هایی که به خانواده شهدای آتش‌نشان داده شده، محقق نشده است که از جمله می‌توان به اطلاق نشدن عنوان «شهید خدمت» به آتش‌نشانان این حادثه اشاره کرد. در همان روزها، مقام معظم رهبری با اطلاق عنوان شهید خدمت به شهدای آتش‌نشان حادثه پلاسکو موافقت کردند و نام این ۱۶ آتش‌نشان به‌عنوان شهدای خدمت ثبت شد.
نیم‌نگاهی به لیست شهدای آتش‌نشان، روشنگر این واقعیت است که با وجود فوت شدن آتش‌نشان‌های بسیاری در عملیات اطفای حریق، تنها نام فریدون علی‌تبار، محمد آقایی، محسن قدیانی، حسین حسین‌زاده، علیرضا صفی‌زاده، حسین سلطانی، رضا شفیعی، امیرحسین داداشی، مجتبی کوهی، علی مستوفی، ناصر مهرورز، بهنام میرزاخانی، حامد هوایی، علی امینی، محسن روحانی و رضا نظری، ۱۶آتش‌نشان جان باخته در حادثه پلاسکو در لیست شهدای خدمت جای گرفته است. آنطور که جلال ملکی، سخنگوی آتش‌نشانی تهران در گفت‌وگو با همشهری عنوان کرده: «یکی از مسائل آتش‌نشان‌ها و خانواده‌هایشان، موضوع ثبت شدن نام آنها در لیست شهداست. به جز آتش‌نشان‌هایی که در حادثه پلاسکو شهید شناخته شدند و بنیاد شهید آنها را به‌عنوان شهید قبول کرد، سایر نیروهای آتش‌نشانی که در سخت‌ترین شرایط از جان خود گذشتند تا جان دیگران را نجات دهند، شهید محسوب نمی‌شوند.»
آتش‌نشانان در انتظار خانه
نداشتن خانه به یک چالش بزرگ در تهران تبدیل شده است که بخش زیادی از پایتخت‌نشینان با آن دست به گریبان هستند. در این میان آتش‌نشانان نیز مستثنا نیستند و اکثر آتش‌نشانان به‌دلیل گرانی مسکن در تهران برای یافتن خانه‌های اجاره‌ای ارزان‌قیمت به شهرهای اطراف و حاشیه شهر رفته‌اند. دوری مسافت برای کسانی که وظیفه‌شان نجات مال و جان مردم است و حضورشان ثانیه به ثانیه اهمیت دارد، قطعا آزاردهنده است و حتما مشکلاتی را ایجاد می‌کند. شهرداری تهران برای حل این مشکل، ساخت مسکن برای آتش‌نشانان را در این دوره کلید زد و مصوبه کمیسیون ماده۵ را گرفت. اکنون عملیات ساخت این مسکن‌ها در تهرانسر و عبدل‌آباد شروع شده است و پیش‌بینی می‌شود حدود ۹۰درصد آتش‌نشانان خانه‌دار شوند.