گروه دیپلماتیک - همشهری آنلاین: رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، که نامش چند سال پیش به خاطر جنگ لفظیاش با شیمون پرز نخستوزیر وقت رژیم صهیونیستی بر سر جنایات جنگی صهیونیست ها در غزه بر سر زبان ها افتاده بود این بار به مقامهای ترکیهای دستور داده که مجمع جهانی اقتصادی سال جاری را در اعتراض به نسلکشی اسرائیل در غزه تحریم کنند.
هر کسی که از زمان شروع حملات صهیونیست ها به غزه در ۳ ماه گذشته به اظهارات اردوغان دقت کند ممکن است تصور کند که ترکیه در صف اول دولتهایی قرار دارد که با تلآویو مخالف است و در این قائله از ملت فلسطین دفاع میکند اما واقعیت چیز دیگری است.
بیشتر بخوانید:
نقش ترکیه در ارسال تسلیحات آمریکایی برای اسرائیل
این معترضان مرکز استانبول را تسخیر کردند | ببینید
تروریست خواندن دولت اسرائیل
اردوغان جزو نخستین رهبران سیاسی جهان بود که پس از هفتم اکتبر و حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی به نوار غزه، تل آویو را دولتی تروریستی خواند. او حتی از این هم فراتر رفت و شرکای نظامی ترکیه در پیمان ناتو از جمله آمریکا و دیگر متحدان غربی رژیم صهیونیستی را نیز هدف قرار داد و گفت: «در حالی که ما دولت اسرائیل را لعن میکنیم کسانی هستند که آشکارا از قتلعام فلسطینی ها حمایت میکنند و کسانی هم هستند که تلاش می کنند تا به اقدامات تل آویو مشروعیت ببخشند. ما هرگز آنها را فراموش نمیکنیم.»
رئیسجمهور ترکیه در ابتدا با وجود تاکید بر اهمیت حفظ جان غیرنظامیان تلاش کرد تا این موضعگیری روابط آنکارا با تل آویو و غرب را چندان هم تحت تاثیر قرار ندهد اما انتشار تصاویر تکاندهنده از جنایات اسرائیل در غزه در شبکههای اجتماعی آنهم بهطور گسترده، خشم افکار عمومی در ترکیه را علیه تل آویو برانگیخت. در این میان آنچه کار را برای اردوغان سختتر کرد حمایت غیرمنتظره مخالفان سکولار ترکیه از فلسطینیها بود، امری که باعث شد تا رئیسجمهوری ترکیه مجبور شود لحن سنجیده قبلی خود را رها کرده و خطابههای آتشینی علیه رژیم صهیونیستی قرائت کند. او نه تنها خواستار پایان کشتارهای دولت اشغالگر در غزه شد که در جمع حامیان فلسطین در تظاهرات خیابانی ترکیهایها نیز حاضر شد.
با این حال، درست به سبک اردوغان، این موضعگیریهای آتشین نتیجه ملموسی در پی نداشت چرا که به نظر میرسد هدف اصلی چنین اقداماتی مدیریت افکار عمومی ترکیه است.
وبسایت خبری تحلیلی کرادل مینویسد: اردوغان با علم به اینکه تحولات داخلی در سرزمینهای اشغالی و احتمال پایان یافتن حیات سیاسی بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل، حملات خود را به طور استراتژیک بر روی او متمرکز کرده و حتی نتانیاهو را با آدولف هیتلر مقایسه کرده است در حالی که روابط تجاری عادی ترکیه با دولت اسرائیل را حفظ کرده است.
لفاظیهای دپیلماتیک و توسعه روابط تجاری
در بحبوحه حملات اسرائیل به غزه، اردوغان در اقدامی جسورانه با فراخواندن سفیر ترکیه از سرزمینهای اشغالی گفت نتانیاهو دیگر کسی نیست که آنکارا بتواند با او صحبت کند. با وجود توقف ظاهری روابط دیپلماتیک، آمارها حاکی از آن است که تجارت بین ترکیه و رژیم صهیونیستی همچنان نه تنها ادامه داشته که رشد هم کرده است. بر اساس آمارهای اعلام شده، صادرات ترکیه به سرزمینهای اشغالی در بحبوحه جنگ غزه ۳۴.۸ درصد افزایش یافته است از ۳۱۹.۵ میلیون دلار در ماه نوامبر به ۴۳۰.۶ میلیون دلار در ماه دسامبر رسیده است.
مهمتر از همه، ترکیه همچنان یک بازیگر کلیدی در زنجیره تامین نفت اسرائیل است که حدود ۴ درصد از آن از طریق ترکیه از جمهوری آذربایجان وارد میشود. با وجود درخواست های ایران برای توقف صادرات نفت و مواد غذایی به سرزمینهای اشغالی در همبستگی با فلسطینیها، آنکارا در حفظ منافع استراتژیک خود با تل آویو اصرار دارد.