به گزارش همشهری، فرش «دویدوخ» در صفرترین نقطه مرزی میان خراسان شمالی و کشور ترکمنستان بافته میشود؛ فرشی تمام ابریشم که نام و آوازه آن در آسیا و اروپا پیچیده و هنر دست زنان این خطه را به وسیله یک فرش تنیده در بطن قاب چوبی به منازل آن سوی مرزها میکشاند. مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی خبر داد که این فرش برای ثبت در فهرست میراث ناملموس جهانی یونسکو به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیشنهاد شده است.
علی مستوفیان با بیان اینکه فرش دو روی ترکمن استان برای ثبت در فهرست میراث ناملموس جهانی یونسکو به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیشنهاد شده است، گفت که پیش از این اقدامات لازم همچون مستندسازی و استفاده از ظرفیت نمایشگاههای ملی و بینالمللی برای این هنر دست بانوان ترکمن انجام و آمادگی خراسان شمالی برای ثبت جهانی آن اعلام شده بود.
به گفته او، مذاکراتی با استاندار خراسان شمالی، نمایندگان مردم استان در مجلسی شورای اسلامی برای ثبت جهانی این شاهکار هنری در جهان انجام شده است.
درباره فرش
این فرش دستباف همانطور که از نام آن میتوان حدس زد یک فرش دستباف باکیفیت است که برخلاف سایر فرشهای دستبافت، دو طرف آن بافته میشود. الیاف استفاده شده برای بافت این قالی از ابریشم طبیعی است. دار قالی که برای بافت این فرش استفاده میشود به صورت عمودی و پایهدار است تا دو بافنده بتوانند به طور همزمان کار بافت را انجام دهند. کار بافت اینطور است که که بافندهای که روی فرش را میبافد پس از اینکه یک رج (یک لایه افقی) را کامل بافت یک پود نازک روی رج خود میزند تا رج را محکم کند. سپس بافنده دوم شروع به بافت پشت قالی میکند و پس از اتمام علاوه بر پود نازک یک پود کلفت نیز استفاده میکند تا فرش استحکام خود را حفظ کند.
در بافت فرش دورو ابریشم دویدوخ از چلهکشی و گره ترکی استفاده میشود و یکی از طرحهای رایج بافت این قالی به این شکل است که طرحی که بر روی بافت قرار دارد گل و پشت آن درخت باشد.
کارگاههای خانگی
شهرستان مرزی رازوجرگلان خاستگاه فرش دوروی ترکمن در کشور است. امروزه پنج هزار بافنده فرش ترکمن در خراسان شمالی و اغلب در منطقه جرگلان فعالیت دارند که بیشتر آنها را زنان و دختران تشکیل میدهند و ۵۰۰ نفر از این بافندگان به بافت قالیچه دورو مشغول هستند و سالانه تا ۳ هزار متر قالیچه نیز تولید میکنند.
از میان آنها اما «آبادان گزل چچیزاده» به نوعی مبدع و گسترش دهنده اصلی این نوع فرش است که از کودکی کار بافت قالی را در روستای «دویدوخ» آغاز کرد و توانست پس از آموزش بافت این قالی به فرزندان، نوهها و عروسهایش این فرش دستباف خاص را به شهرت برساند.
در روستای دویدوخ حدود ۵۰۰ خانوار و در حدود ۲۶۰۰ نفر زندگی میکنند که هر خانواده حداقل دارای یک دار قالی است و در واقع هر خانه یک کارگاه خانگی برای بافت فرش است.
همه چیز اینجا انجام میشود
درخت توت از اصلیترین درختهای این منطقه است و به همینه دلیل مردم روستا از برگهای درخت توت و کرم ابریشم برای تولید پیله اقدام کنند و حتی نخ ابریشم را نیز خودشان برای بافت قالی آماده کنند. آنها بعد از تهیه نخ، رنگرزی را هم خودشان و با استفاده از رنگهای طبیعی چون پوست گردو، گیاه روناس، پوست انار، آب زرشک و برگ توت انجام میدهند.