به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از روزنامه گاردین، این موفقیت باعث شد توری برونو، مدیرعامل اتحاد پرتاب متحد که موشک را ساخته بود، فریاد هورا سر دهد؛ این در نهایت نخستین پرواز والکان بود، اما خیلی طول نکشید که حال و هوا تغییر کرد. استروباتیک، شرکت پشت سر پرگرین، متوجه شد که فضاپیما دارای نشت سوخت است و بدون سوخت کافی، شانس فرود نرم روی‌ماه به سرعت به صفر رسید.
پسرفت کرده‌ایم؟
بیش از نیم‌قرن از زمانی که ناسا فضانوردان را روی ماه فرود آورد و همه آنها را به سلامت به خانه برگرداند، می‌گذرد. آیا فرود بر سطح‌ماه امروزه نباید، اگر نه کاملاً ساده، ولی دست‌کم روان‌تر باشد؟ آیا علم موشکی میانه قرن بیستم به دانش پایه قرن بیست و یکم تبدیل نشده است؟ اما پرگرین تنها شکست اخیر نیست.
درحالی‌که چین و هند هر دو فرودگرهای روباتیک را روی‌ماه قرار داده‌اند، فرودگر لونا ۲۵ روسیه، سال گذشته سقوط کرد؛ آن‌هم تقریباً ۶۰ سال پس از اینکه اتحاد جماهیر شوروی با لونا ۹، نخستین فرود آرام را در ماه به انجام رساند. فرودگرهای ساخت شرکت‌های خصوصی رکورد شکست صد در صدی درماه دارند!
فرودگر برشیت رژیم اشغالگر قدس در سال ۲۰۱۹ سقوط کرد؛ فرودگر ژاپنی ساخته‌شده توسط آیسپیس سال گذشته به این سرنوشت دچار شد. دست آخر هم پرگرین هت‌تریک کرد و سومین شکست را هم به ثبت رساند.
بُعد متفاوت
به‌گفته یان وورنر، مدیرعامل سابق آژانس فضایی اروپا (ایسا) یک چالش اساسی در این راه، وزن است. او می‌گوید: «شما همیشه در آستانه شکست هستید، زیرا باید سبک باشید وگرنه فضاپیما پرواز نخواهد کرد. شما نمی‌توانید حاشیه امنیتی زیادی داشته باشید.»
علاوه بر این، تقریباً هر فضاپیما یک نمونه اولیه است. به جز موارد نادر، مانند ماهواره‌های ارتباطی گالیله، فضاپیماها، ماشین‌های سفارشی هستند. آنها به‌صورت انبوه با سیستم‌ها و طرح‌های آزموده و آزمایش شده تولید نمی‌شوند و وقتی که در فضا مستقر می‌شوند، تنها هستند. وورنر می‌افزاید: «اگر با ماشین خود مشکلی داشته باشید، می‌توانید آن را تعمیر کنید، اما در فضا چنین فرصتی نیست، فضا یک بُعد متفاوت است.»
پیچیدگی فرود
ماه نیز مشکلات خودش را دارد. جاذبه‌ای به اندازه یک‌ششم قدرت جاذبه زمین وجود دارد، اما هیچ جوی آنجا نیست. برخلاف مریخ که فضاپیماها می‌توانند به مقصد خود پرواز کرده و با چتر نجات سرعت را کم کنند، فرودهای ماه کاملاً به موتورها وابسته است. اگر یک موتور تکی داشته باشید، همانطور که معمولاً در ماهواره‌های کوچک‌تر اتفاق می‌افتد، باید قابل کنترل باشد، زیرا هیچ راه دیگری برای کنترل فرود وجود ندارد.
برای پیچیده‌ترکردن مسائل، موتور باید دارای تراتل بوده و اصطلاحا توربو باشد که اجازه می‌دهد نیروی پیشرانه بالا و پایین شود. نیکو دتمان، مدیر گروه اکتشاف ماه ایسا می‌گوید: معمولاً آنها را روشن می‌کنید تا یک نیروی پیشرانه ثابت ارائه دهند. تغییر نیروی پیشرانه حین عملیات، پیچیدگی بسیار بیشتری اضافه می‌کند.» با این حال، با فرودهای اولیه ماه در دهه۶۰، خیلی سخت است که درک کنیم، چرا ماه هنوز یک مقصد سخت به‌حساب می‌آید.
تعویق برنامه سفر انسان
سوابق ماموریت ماه نشانه‌هایی را ارائه می‌دهد. پس از برنامه آپولو، فرودگرهای ماه از محبوبیت افتادند. وقتی که فضاپیمای چانگ ای۳ چین در سال ۲۰۱۳ روی سطح قمر زمین فرود آمد، نخستین فرود نرم را روی‌ماه از زمان لونا ۲۴ شوروی در سال ۱۹۷۶ ثبت کرد. دتمان می‌گوید: «دهه‌ها بود که هیچ‌کس درحال توسعه فرودگرها نبود. فناوری به اندازه‌ای رایج نیست که بتوانید به‌راحتی از دیگران یاد بگیرید.» بنابراین، آزمایش بسیار حیاتی است. اما درحالی‌که موشک‌ها می‌توانند آزمایش شوند، گزینه‌ها برای فضاپیماها محدودتر است.
آزمایش‌ها می‌توانند بررسی کنند که آیا قدرت و پیشرانه، ناوبری، ارتباطات و ابزارها کار می‌کنند و فضاپیماها به حرکت درمی‌آیند تا اطمینان حاصل شود که می‌توانند ارتعاشات شدید پرتاب را تحمل کنند، اما هیچ راه خوبی برای شبیه‌سازی یک فرود روی‌ماه وجود ندارد. دتمان می‌افزاید: «تأیید و تصدیق یک فرودگرماه بسیار سخت‌تر از بسیاری از سیستم‌های فضایی دیگر است.» در مسابقه فضایی، ناسا ۲۵میلیارد دلار برای آپولو هزینه کرد.
با این حال، پیش از رسیدن به ماه، شکست‌های متعددی را تجربه کرد. اکنون دارای ۷۰سال دانش نهادی و فرهنگی است که به سمت طراحی، ساخت و آزمایش فضاپیماها گرایش دارد. با این حال، تحت برنامه جدید خدمات باربری تجاری‌ماه خود، آژانس درتلاش است تا هزینه‌ها را کاهش دهد و صنعت فضایی ایالات متحده را با پرداخت به شرکت‌های خصوصی، مانند آستروباتیک و ماشین‌های بدیهی مستقر در هیوستون، برای ارسال ابزارهای خود به‌ماه تحریک کند.
بیشتر بخوانید:
تعویض به‌معنای ریسک بیشتر شکست است، بنابراین باید انتظار داشت که ماموریت‌های بیشتری از دست بروند. دکتر جاشوا راسرا، محقق همکار در دانشگاه امپریال کالج لندن می‌گوید: «این شرکت‌ها همگی نسبتاً جدید هستند و در مقایسه، آنها این ماموریت‌ها را با پول خرد انجام می‌دهند.» اما او می‌گوید این استراتژی باید پرداخت شود، زیرا شرکت‌ها از شکست‌های خود یاد می‌گیرند. او افزود: «در نهایت هزینه کل تعداد ماموریت‌ها ارزان‌تر می‌شود. حتی اگر چند مورد اول سقوط کنند.»
در زیر تصاویر ارسالی فضاپیمای هندی از ماه را ملاحظه بفرمایید.
فرود روی ماه اما ...
فرودگر SLIM ژاپن شنبه توانست بدون کوچک‌ترین مشکلی روی سطح ماه فرودی نرم داشته باشد. با این حال گزارش‌ها حاکی از آن است که ایرادی در صفحه های خورشیدی این فرودگر به وجود آمده که ادامه کار آن را با مشکل مواجه ساخته است.
سازمان فضایی ژاپن (JAXA) در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد: با توجه به عملکرد سایر قطعات این فضاپیما، پرواضح است که فرود نرم با موفقیت صورت گرفته است.