به گزارش همشهری‌آنلاین، آمارها نشان می‌دهد زیان انباشته شرکت‌های خودروسازی بدون شرکت‌های زیرمجموعه‌شان از مرز ۱۷۴هزار میلیارد تومان عبور کرده و زیان انباشته شرکت ایران‌خودرو به‌تنهایی از مرز ۱۰۰هزار میلیارد تومان عبور کرده است.
کارشناسان می‌گویند راه‌حل صنعت خودروسازی رقابتی شدن بازار است. به گزارش همشهری، مشکلات صنعت خودروسازی تمامی ندارد؛ از یک طرف خودروهای تولیدی از نظر کیفیت مورد قبول مشتریان نبوده و از طرف دیگر قیمت‌ها هم واقعی نیستند. در چنین شرایطی اما صنعت خودروسازی هم با مشکلات بزرگی مواجه و زیان انباشته صنعت خودروسازان روزبه‌روز در حال افزایش است. تازه‌ترین آمارها نشان می‌دهد رکورد تازه‌ای در تولید زیان در شرکت‌های خودروسازی ثبت شده است.
ثبت زیان با وجود افزایش تیراژ تولید
آنطور که آمارها نشان می‌دهد جمع کل زیان انباشته ۳شرکت ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو بدون احتساب شرکت‌های زیرمجموعه‌شان از مرز ۱۷۴هزار میلیارد تومان گذشته است. چنانچه میزان زیان شرکت‌های زیرمجموعه آنها را هم به این میزان اضافه کنیم احتمالا حجم کل زیان از مرز ۲۰۰هزار میلیارد تومان هم عبور خواهد کرد. آنطور که گزارش مالی ۹ماهه شرکت ایران‌خودرو که روز گذشته در سامانه جامع اطلاعات ناشران (کدال) منتشر شد، نشان می‌دهد با وجود افزایش تیراژ تولید، این شرکت در ۹ماهه امسال ۳۰هزار میلیارد تومان زیان کرده است که نسبت به‌مدت مشابه سال قبل ۵۲درصد افزایش را نشان می‌دهد.
این افزایش شدید زیان به این منجر شده که جمع کل زیان انباشته شرکت ایران‌خودرو برای نخستین‌بار از مرز ۱۰۰هزار میلیارد تومان عبور کند و به ۱۰۴هزار میلیارد تومان برسد. وضعیت در شرکت سایپا نشان می‌دهد میزان زیان شرکت سایپا در ۹ماهه امسال با ۱۶۴درصد افزایش به ۹.۸هزار میلیارد تومان رسیده و با این میزان زیان جمع کل زیان انباشته سایپا به ۴۸.۲هزار میلیارد تومان رسیده است. شرکت پارس‌خودرو هم وضعیت مشابهی دارد؛ به‌طوری که میزان زیان این شرکت در ۹ماهه امسال به ۵.۷همت و جمع کل زیان انباشته این شرکت به مرز ۲۲هزار میلیارد تومان رسیده است.
رئیس‌جمهور، خواستار واگذاری سهام خودروسازان
برخی تحلیلگران بر این باورند که برای بهبود عملکرد شرکت‌های خودروسازی باید قیمت‌گذاری دستوری در این صنعت حذف شود تا این شرکت‌ها بتوانند خودروهای خود را به قیمت واقعی روانه بازار کنند و زیان انباشته این صنعت کاهش یابد، اما برخی کارشناسان با این رویه موافق نیستند و بر این باورند که برای حل مشکل صنعت خودروسازی باید بازار رقابتی شود تا بهره‌وری شرکت‌های خودروسازی افزایش یابد.
با وجود این اختلاف نظرها آنچه اغلب کارشناسان بر آن اتفاق نظر دارند این است که دولت باید شرکت‌های خودروسازی را واگذار کند و مدیریت شرکت‌های خودروسازی را به‌دست بخش خصوصی بسپارد تا از این طریق بخش خصوصی بتواند بهره‌وری را در این صنعت افزایش دهد و منجر به افزایش سودآوری در شرکت‌های خودروسازی شود؛ این موضوعی است که رئیس‌جمهور نیز اسفندماه سال ۱۴۰۰به آن اشاره کرد و طی یک فرمان ۸ماده‌ای خواستار واگذاری سهام خودروسازان به بخش خصوصی شد، اما از زمان ابلاغ این فرمان تاکنون اقدامی از سوی سازمان خصوصی‌سازی صورت نگرفته است.
راه‌حل نجات، ایجاد بازار رقابتی است
لطف‌الله سیاهکلی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره اینکه چرا به‌رغم تقاضای بالایی که برای خرید خودرو وجود دارد، باز هم شرکت‌های خودروسازی با زیان انباشته سنگین مواجه می‌شوند، به همشهری گفت: واقعیت این است که عامل اصلی مربوط به پایین بودن قیمت خودروهای داخلی نیست؛ بنابراین باید به نحوه اداره این شرکت‌ها و فرایندهای مدیریتی در شرکت‌های خودروسازی بازگردیم و ببینیم شیوه کار ما چه ایراداتی دارد که روزبه‌روز زیان انباشته شرکت‌های خودروسازی افزایش می‌یابد.
وی ادامه داد: بخشی از دلایل زیان سنگین شرکت‌های خودروسازی به تکنولوژی و ماشین‌آلات ساخت خودرو بازمی‌گردد که مربوط به نیم‌قرن پیش است. این ماشین‌آلات قادر به تولید خودروی باکیفیت نیستند و تولید با استفاده از تکنولوژی ۵۰سال پیش در عین حال هزینه‌بر و زمان‌بر نیز هست.
سیاهکلی افزود: موضوع دیگر این است که پلتفرم‌هایی که خودروسازان استفاده می‌کنند نیز به‌روز نیستند، اما عامل اصلی تولید زیان‌های سنگین در صنعت خودروسازی به موضوع دیگری بازمی‌گردد. درواقع عامل اصلی اینکه شرکت‌های خودروسازی زیان‌ده هستند، این است که بازار خودرو در ایران رقابتی نیست و یک بازار انحصاری است.
وی با اشاره به اینکه، در بازار انحصاری هیچ‌گاه تولیدکننده طرف مشتری را نمی‌گیرد و بعد از مدتی خودش هم دچار خسارت می‌شود؛ به این دلیل که در یک بازار انحصاری قادر به افزایش کیفیت و ارتقای سطح فعالیت‌هایش نیست، ادامه داد: انحصاری بودن بازار خودرو در عین حال به این منجر شده که قیمت خودرو به‌صورت دستوری تعیین شود و باعث شده مشتری، تولیدکننده و دولت هر۳ ناراضی باشند.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس تصریح کرد: اصلاح سیستم معیوب در صنعت خودروسازی یک فرمول بیشتر ندارد و آن هم رقابتی کردن بازار خودروست. تا زمانی که بازار انحصاری است و تولید در اختیار ۲شرکت است و بقیه هم به نوعی وابسته به آنها هستند مردم هم ناچارند فقط از بین همین خودروها انتخاب کنند و این سیستم هرگز درست نخواهد شد.
به گفته وی، برای اینکه بازار هم رقابتی شود دولت باید دست از سر خودروسازان بردارد چرا که اداره شرکت‌های خودروسازی از سوی دولت اشتباه بزرگی است.
سیاهکلی با مطرح کردن این سوال که چرا باید مدیران عامل شرکت‌های خودروسازی از سوی وزارت صنعت تعیین شوند،تاکید کرد: دولت باید خودروسازان را رها کند و به‌دست بخش خصوصی بسپارد.
وی گفت: اینکه بگوییم چون این شرکت‌ها زیان‌ده هستند، پس قیمت خودرو باید افزایش یابد آدرس غلط دادن است. محصولات این شرکت‌ها همین حالا هم گران است و متناسب با کیفیت آنها نیست. من به‌عنوان کسی که چند سال است به‌صورت حرفه‌ای در این صنعت مشغول به مطالعه و بررسی هستم با صدای بلند می‌گویم افزایش قیمت خودرو مسئله زیان انباشته شرکت‌های خودروسازی را حل نخواهد کرد. افزایش قیمت خودرو بدون رعایت الزامات آن هیچ‌گاه نمی‌تواند زیان انباشته شرکت‌های خودروسازی را جبران کند. راه‌حل اصلی این است که صنعت خودرو باید از انحصار خارج شود و دولت باید دست از سر خودروسازان بردارد.