همشهری آنلاین- زهرا رفیعی: در قانون بودجه سال ۱۳۹۹ مصوب شد که بخشی از مالیات بر ارزش افزوده در اختیار صندوق ملی محیط زیست قرار بگیرد. تا فروردین سال بعدش از این ردیف بودجه، ۹۰۰ میلیارد تومان به صندوق ملی محیط زیست واریز شد. اما ارزیابی مجلس نشان داد که این صندوق با وجود چنین مبلغ قابل توجه، فقط برای حدود ۲۶۵ میلیارد تومان آن توانست برنامه‌ریزی و به بانک‌های عامل معرفی کند. البته بخشی از پروژه‌های معرفی شده نیز به علت مسائل مختلف نتوانستند از تسهیلات استفاده کنند. توزیع پروژه‌ها هم در سطح کشور وضع مطلوبی نداشت. حالا بعد از گذشت سه سال، اندکی اوضاع بهتر شده است اما نه آنچنان که بتواند احتمال کنار گذاشته شدن و کم‌رنگ شدن نقش صندوق ملی محیط زیست در کاهش آلاینده‌های محیط زیستی را کم کند.
تاکنون صندوق ملی محیط زیست مجموعا ۱۵۶ پروژه به اعتبار ۱۵۴۷ میلیارد تومان برای دریافت تسهیلات به بانک عامل معرفی کرده است. اما بانک‌های عامل تا کنون فقط ۱۵ درصد از اعتبارات مربوطه را محقق کرده‌اند.
مرکز پژوهش‌های مجلس برای بهبود عملکرد صندوق، چند پیشنهاد ارائه کرده است:
- مهمترین نقیصه در ساختار فعلی صندوق ملی محیط زیست این است که با گذشت تقریبا یک دهه از ایجاد این صندوق، هنوز معلوم نیست که آبا اقدامات و تخصیص بودجه به انواع پروژه‌ها از این صندوق اصلا تاثیر مثبتی در وضعیت محیط زیست کشور داشته؟ بنابراین بهتر است که متولیان صندوق فارغ از نظر سازمان حفاظت محیط زیست، عملکرد پروژه‌ها را مستقلا ارزیابی کند.
- هر چه شفافیت بیشتر باشد بهتر می‌توان عملکردها را ارزیابی و نقص‌ها را برطرف کرد. صندوق در سالهای اولیه شفافیت کمی داشته است. شفافیتی که در یکسال اخیر در سایت این سازمان ایجاد شده هنوز ابهاماتی مثل این که «روند انتخاب یک پروژه چگونه است؟» را داراست.
- پیشنهادات بعدی مرکز پژوهش‌های مجلس، کمک گرفتن از شرکت‌های دانش بنیان برای ایجاد کلینیک رفع آلایندگی است و اینکه تسهیلات هر استان، از عوارض آلایندگی همان استان تامین شود و عوارض هر صنعت در کاهش آلایندگی در همان صنعت هزینه شود. علاوه بر این با کسانی که با وجود گذشت ۵ سال، آیین نامه قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالابها را اجرا نکرده‌اند به عنوان ترک فعل کننده برخورد ثانونی شود.
| اعتبارات تخصیص یافته از ابتدای ۱۴۰۲ تا کنون |
||
|---|---|---|
| طرح ها و پروژه‌های کاهش آلودگی و جلوگیری از تخریب محیط زیست |
۳۱ پروژه |
۳۷۰ میلیارد تومان |
| پروژه‌های محیط زیستی در حوزه آب، فاضلاب، هوا، پسماند و انرژی تجدید پذیر |
۲۹ پروژه |
۱۵۶.۵ میلیارد تومان |
| غرامت حیات وحش |
۶۴ پرونده (از ۳۱۰ پرونده) |
۷۸۲ میلیون تومان |
| حمایت مالی از طرح‌های محیط زیستی: |
۱۱ پروژه (حمایت از محیطبانان، حمایت از آذر و توران، تامین علوفه، خرید تجهیزات انفرادی و پزشکی برای محیطبانان، آبرسانی به حیات وحش، تهیه تصاویر حیات وحش برگزاری مراسم روز جهانی تالابها در خوزستان، ساخت مستند درنای سیبری، خرید خودرو با مشارکت مردمی) |
۳.۳ میلیارد تومان |
| سال |
بودجه ۱۳۹۹ |
مصارف ۱۳۹۹ |
بودجه ۱۴۰۰ |
مصارف ۱۴۰۰ |
بودجه ۱۴۰۱ |
مصارف ۱۴۰۱ |
| درآمد حاصل از مدیریت پسماند، قانون هوای پاک و بودجه سالانه |
۷۲۸ میلیارد تومان |
۳۹ میلیارد تومان |
۲۰۰ میلیارد تومان |
۱۳۳.۳ میلیارد تومان |
۷۵ میلیارد تومان |
۱۶۰ میلیارد تومان |
| کمک‌های اشخاص حقیقی و حقوقی داخل و خارج از کشور |
۱۵۰۰ میلیارد تومان |
۳۱۳ میلیارد تومان |
۱۶۲ میلیارد تومان |
|||
| جمع |
۲۲۲۲ میلیارد تومان |
۵۱۳ میلیارد تومان |
۲۳۸ میلیارد تومان |