همشهری آنلاین: تصور کنید دوستی یک کد تخفیف خرید شگفت‌انگیز یا امکان استفاده رایگان از یک مرکز رفاهی به شما داده باشد چقدر خوشحال می‌شوید؟ حالا افضل‌تر از این بسته‌های شگفت‌انگیز، خداوند الرحم‌الراحمین در نیمه‌ماه پر فضیلت رجب به بندگان خودش بسته‌ای ویژه عرضه کرده و 3 روز طلایی پیش روی ماست. خوش به سعادت آنهایی که ایام‌البیض(سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه رجب) را درک کرده و آماده رفتن به این سفر معنوی و خودسازی‌اند. در آستانه این ایام مبارک خواندن این مطلب خالی از لطف نیست.
* *
شاید با خودتان بگویید وسط این همه دغدغه‌های روزمره، 3 روز گوشه‌نشینی و دوری از خانواده و زندگی و جامعه چه فایده‌ای دارد؟ جواب این سؤال را باید از کسانی که تجربه اعتکاف داشتند پرسید. کسانی که در این فرصت بندگی روح و جسم خودشان را از گناه‌های عادی شده دور کردند، امسال مشتاق‌تر از همیشه برای رفتن به اعتکاف لحظه‌شماری می‌کننند. البته در این میان نگرش حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان به موضوع اعتکاف ارزنده است. او می‌گوید: «فقط جان‌های تشنه شما نیست که محتاج اعتکاف است بلکه جامعه نیز محتاج عبادت شما در اعتکاف است. آدمی وقتی حال انسانی را که عاشقانه عبادت می‌کند می‌بیند هوس می‌کند. گفت‌وگو با پروردگار لذت بخش‌ترین لذت‌هاست که در عالم داریم. ما اصلاً طعم نماز را نچشیده‌ایم. وقتی یک اراذل و اوباش پس از عمری گناهکاری و آلودگی به نماز می‌ایستد و الله و اکبر می‌گوید نمی‌دانید خداوند چقدر خوشحال می‌شود و چه کار برای این بنده خود می‌کند. می‌فرماید من مانند کسی هستم که آن لحظه گمشده خودم را پیدا کردم. چون خدا توبه‌کنندگان را دوست دارد.»
اعتکاف نیاز جامعه امروز ماست
این استاد حوزه و دانشگاه معتقد است اعتکاف نیاز جامعه است و می‌افزاید: «وقتی جامعه به حدی از گناه رسید باید گروهی در اوج خدا را عبادت کرده و تظاهرات عبادت راه بیندازیم. مصداق عالی تجمع عبادت همین اعتکاف است. در شرایطی که برنامه‌های مخرب ماهواره‌ای خانه‌ها را فاسد می‌کند اعتکاف‌ها را رونق دهید. راه حل کاهش بی‌حجابی و هرزگی در جامعه همین اعتکاف و عبادت جمعی است. باقی راه‌حل‌ها مثل تعلیم و تربیت، موعظه، امر به معروف و نهی از منکر، تبلیغ و… فرع این ماجراست. اعتکاف یک تظاهرات معنوی است در شهری که تظاهرات بی‌دینی به چشم می‌خورد. چرا مقام معظم رهبری به اعتکاف تأکید دادند زیرا می‌دانند چه میزان این اعتکاف، استراتژیک و راهبرد کلیدی و بهترین راه برای جلوگیری از کجروی‌هاست. گروهی از خوبان در خوب بودن جلو بروند. از آنجا که ریشه بی‌نمازی با اعتکاف کنده می‌شود، ستاد اقامه نماز باید اعتکاف راه می‌انداخت. جامعه بی‌دین شده و ما با اعتکاف دیندارتر می‌شویم.»
اعتکاف چیزی از جنس کربلا
حجت‌الاسلام پناهیان می‌افزاید: «اعتکاف چیزی از جنس کربلاست. چون یک تظاهرات معنوی، یک از خودگذشتگی وسط میدان و یک به خدا پیوستن وسط شهر است. حضرت اباعبدالله حسین(ع) یک به خدا پیوستنی وسط میدان به نمایش گذاشت و موجب بقای دین شد. وقتی همه خدا را فراموش می‌کنند تو در اوج در یاد خدا باش. وقتی همه دنیاپرستی می‌کنند تو در اوج خداپرستی کن. وقتی همه بی‌دینی را به نمایش می‌گذارند تو دینداری خودت را در اوج به نمایش بگذار. این راه اصلاح جامعه است. نیت و نذر کنید که همیشه به اعتکاف بروید نه برای نیاز شخصی بلکه برای اصلاح جامعه. به این نیت اعتکاف کنید که خدا را به یاد مردم شهرم بیاورم. مردم شهر ما مردم خوبی هستند. نیاز به گروهی معتکف دارند که خدا را برای‌شان یادآوری کنند.»
حجت‌الاسلام مهدی یادگاری
جاماندگان از اعتکاف بخوانند
برای برخی سؤال پیش می‌آید که آیا می‌توان بدون رفتن به مسجد و در خانه معتکف شد؟ یا اینکه اگر از اعتکاف جا ماندیم چه کنیم؟ حجت‌الاسلام مهدی یادگاری استاد حوزه علمیه و دانشگاه در این‌باره می‌گوید: «اعتکاف یک وجه شرعی داشته و مناسک آن باید طبق چارچوب شرع برگزار شود. ۳ روز ماندن در مسجد هم از مناسک واجب اعتکاف است. البته استثنا برای موارد خروج اجباری معین شده اما در کل اگر کسی می‌خواهد در مراسم اعتکاف شرکت کند حتما باید ۳ روز در مسجد باشد. اما گاهی فردی بنا بر هر دلیلی کاری دارد یا شخصی شرایط حضور در مسجد را ندارد ولی می‌خواهد از برکت این ۳ رو مستفیض شود. این فرد می‌تواند اعمال این ۳ روز را در خانه ولو برای چند ساعت خلوت و گوشه‌نشینی انجام دهد. گاهی خلوت و خودسازی یک مادری که به‌خاطر کودکش امکان حضور ۳ روزه در مسجد ندارد می‌تواند ثوابش از یک فردی که ۳ روز در اعتکاف بوده بیشتر شود. زیرا ما یک خلوت برون داریم و یک خلوت درون. امیدوارم در این روزهای منتهی به ایام‌البیض توفیق خلوت از برون و درون برای همه ما فراهم شود تا مشمول خودسازی و وپاکسازی روح و جان از گناهان در این دنیای وانفسا شویم. اعمال این ۳ روز در کتاب‌ها و فضای مجازی بسیار تکرار شده و علاقه‌مندان می‌توانند این اعمال را در خانه انجام دهند.»