به گزارش همشهری آنلاین، در آستانه چهل و پنجمین سالگرد پیروزی شکوهمند اسلامی، پرتابگر سیمرغ برای نخستین بار توانست یک ماهواره تحقیقاتی به نام مهدا را به همراه ۲ نانوماهواره دیگر به نام های کیهان۲ و هاتف۱ در مدار ۴۵۰ کیلومتری قرار دهد.
ماهواره‌بر سیمرغ که به وسیله وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ساخته شده در بهمن سال ۱۳۸۸ رونمایی شد. اما چند سال طول کشید تا این ماهواره‌بر وارد فاز عملیاتی شود. سیمرغ که یک پرتابگر چندمرحله ای محسوب می شود، در فروردین ۱۳۹۵ برای اولین بار از پایگاه فضایی سمنان برای یک پرواز تحقیقاتی زیرمداری پرتاب شد. به این ترتیب ایران توانست در شمار معدود کشورهایی قرار بگیرد که از فناوری ماهواره‌برخوردار هستند. حالا این پرتابگر برای اولین بار توانسته ۳ ماهواره تحقیقاتی را به طور همزمان در مدار قرار دهد.
کارکرد ماهواره های پرتاب شده
۳ ماهواره ایرانی با نام های مهدا، کیهان ۲ و هاتف ۱ برای نخستین بار به طور همزمان با ماهواره‌بر سیمرغ از پایگاه فضایی امام خمینی در مدار قرار گرفتند.
بیشتر بخوانید:
هر سه ماهواره تحقیقاتی هستند، اما «مهدا» که مراحل طراحی، ساخت، تجمیع و آزمون آن در پژوهشگاه فضایی ایران انجام شده، قرار است بر صحت عملکرد ماهواره‌بر سیمرغ در تزریق چندگانه محموله‌های فضایی در مدار پایین زمین و ارزیابی عملکرد برخی از طراحی‌های جدید و قابلیت اطمینان فناوری‌های بومی در فضا نظارت کند. «مهدا» یک ماهواره ۳۲ کیلوگرمی از مجموعه ماهواره‌های سبک وزن پژوهشگاه فضایی ایران است که به منظور آزمایش زیرسامانه‌های توسعه‌یافته ماهواره‌ای طراحی و ساخته شده‌اند.
نانوماهواره «کیهان۲» هم که به وسیله شرکت صنایع الکترونیک ایران(صاایران) طراحی و ساخته شده برای اثبات فناوری موقعیت‌یابی فضاپایه طراحی شده است. این نانوماهواره امکان تعیین موقعیت را به‌صورت بومی و مستقل از سامانه‌های موقعیت‌یابی جهانی، برای گیرنده‌های زمینی فراهم می‌کند.
این درحالی است که نانوماهواره «هاتف۱» هم به وسیله شرکت صنایع الکترونیک ایران(صاایران) طراحی و ساخته شده است. با این حال، «هاتف۱» که از ماهواره‌های مکعبی این شرکت است برای اثبات فناوری مخابرات باند باریک با کاربرد اینترنت اشیاء ساخته شده است.
کارکرد کیهان۲
سامانه های موقعیت یابی از اهمیت بالایی برخوردارند. به همین خاطر چین با هدف برخورداری از یک سامانه مستقل، سیستم موقعیت یابی بایدو را راه اندازی کرده است. جی‌پی‌اس یا سیستم موقعیت یابی جهانی هم به وسیله آمریکا و اروپا و کشورهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرند.
حالا به نظر می رسد با در مدار قرار گرفتن نانوماهواره کیهان۲ ایران می خواهد سامانه موقعیت یابی بومی خود را داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
اهمیت داده های مربوط به موقعیت مکانی باعث می شود که کشورها به فکر راه اندازی سامانه های اختصاصی موقعیت یابی باشند.
کارکرد هاتف۱
اینترنت اشیا که مجموعه ای از دیوایس های متصل به یکدیگر است. این دیوایس ها یا از اینترنت زمینی استفاده می کنند یا از یک شبکه اینترنتی ماهواره ای بهره می برند. به همین خاطر، در مدار قرار گرفتن ماهواره هاتف۱ به عنوان اولین قدم تحقیقاتی در راستای منظومه اینترنت اشیا در برنامه ۱۰ ساله فضایی کشور تعریف شده است.
بیشتر بخوانید:
سید احمد حسینی، سخنگوی فضایی وزارت دفاع در این باره می گوید: قراردادی در این زمینه با سازمان فضایی منعقد شده است که در آینده تعدادی ماهواره در قالب یک منظومه در فضا قرار بگیرد و ماهواره هاتف۱ اولین گام به عنوان گام تحقیقاتی برای شروع منظومه اینترنت اشیا و مخابرات باریک باند تعریف شد.
اینترنت اشیاء ماهواره‌ای را می‌توان در بخش‌های مختلف صنعت از جمله در حمل و نقل، کشاورزی، نفت و گاز، آب و برق و ساخت و ساز و بسیاری موارد دیگر کاربرد دارد.
شاهکاری به نام سیمرغ
ماهواره‌بر «سیمرغ » با سوخت مایع دو مرحله‌ای در وزارت دفاع ساخته شده و در هفتمین پرتاب تحقیقاتی خود توانست با تزریق چندگانه ماهواره‌ها، دریچه‌ای جدید در پرتاب‌های فضایی کشور باز کند.
این برای نخستین بار است که متخصصان فضایی ۳ ماهواره داخلی را همزمان با یک ماهواره‌بر بومی در مدار قرار می‌دهند.
بیشتر بخوانید:
سیمرغ توانسته ۳ ماهواره تحقیقاتی را با موفقیت در مدار بیضوی با ارتفاع کمینه ۴۵۰ کیلومتر و ارتفاع بیشینه ۱۱۰۰ کیلومتری زمین تزریق کند.
سابقه سیمرغ
اولین پرواز سیمرغ که در سال ۱۳۹۵ انجام شد، یک پرواز تحقیقاتی زیرمداری موفق بود. با این حال ۳ پرواز بعدی که در سال های ۱۳۹۶، ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ انجام شد، ناموفق بود. پرواز دوم که آن هم از نوع تحقیقاتی زیرمداری بود محموله ای نداشت، اما پرواز سوم و چهارم ماهواره های پیام و ظفر را حمل می کردند. پرواز پنجم هم نیمه موفق ارزیابی شد؛ چراکه ماهواره به مدار تزریق نشد. بنابراین پرتاب موفق روز گذشته(۸ بهمن ۱۴۰۲) پس از ۴ ماموریت ناموفق، می تواند بسیار مهم ارزیابی شود. طبق اخبار رسیده، اولین سیگنال ها از ماهواره «مهدا» دریافت شده است.
گزارش: عمادالدین قاسمی پناه