همشهری آنلاین - زهرا رفیعی: از میان گونه‌هایی که در اسارت تکثیر شده و به طبیعت معرفی شده‌اند، معرفی مجدد چهار گونه آهو برای دشت مغان، جبیر برای پارک ملی نایبند، گور ایرانی برای پارک ملی کویر و گوزن زرد ایرانی به پارک ملی دز تاکنون موفق بوده است. روش‌های معرفی حیات وحش به طبیعت بسته به گونه با هم متفاوت است. برخی مانند علفخواران راحت‌تر و برخی مانند گربه‌سانان، اگر نگوییم نشدنی، بسیار دشوار است. برخی گونه‌ها بارها به مرز احیا و بازگرداندن به زیستگاه اصلی رسیده‌اند ولی به دلیل تخریب زیستگاه و شکار و ... دوباره به مرز انقراض رسیده‌اند.
دلایل از بین رفتن حیات وحش در کشور
-
شکار بی‌رویه
-
تعقیب و شکار
-
برخورد با وسایل نقلیه
-
خشکسالی
-
تبدیل زیستگاه ها به باغات و اراضی کشاورزی
-
ناامنی زیستگاه
-
چرای بی‌رویه
-
ترددهای غیر مسئولانه گردشگران
-
آتش‌سوزی
آهوی دشت مغان
۴۲ سال پیش، اینگونه در دشت مغان اردبیل و حاشیه رودخانه ارس منقرض شد. در آخرین سرشماری که در دشت مغان در سال ۱۳۵۱ انجام شد حدود ۲۵۰ راس آهو شمارش شد ولی این رقم تا سال ۱۳۵۹ به کلی از بین رفت.
۱۳۸۹ شروع تکثیر در اسارت
۶ راس : از دشت سهرین استان زنجان و ۲۰ راس آهو از سایت پرورش آهوی شهرستان بیجار
۱۹ راس: رها سازی در سال ۱۴۰۱
۲۰ راس: رها سازی در سال ۱۴۰۲
۲۵۰ راس: آخرین سرشماری پیش از انقراض
جبیر عسلویه
سه گونه آهو شنی، ایرانی و جبیر در استان بوشهر وجود دارد که در میان آنها جبیر وضعیت شکننده‌ای دارند. تلاش برای احیای جمعیت جبیر با حمایت مالی برخی شرکت‌های پتروشیمی منطقه انجام می‌شود.
۱۳۸۸: شروع تکثیر در اسارت
۵ راس جبیر از منطقه حفاظت شده گنو بندرعباس، ۱۲ راس از سیستان و بلوچستان و کرمان، ۲ راس از متخلفان
۱۵ راس: رها سازی در سال ۱۴۰۱
۵۱ راس جبیر در مرکز تکثیر وجود دارد
۱۳۸۶ : انقراض کامل در نایبند و چهارگاه‌دشتی
گوزن زرد ایرانی
گوزن زرد بومی سواحل شرق مدیترانه تا غرب ایران است. آخرین جمعیت این گونه در اطراف رودخانه‌های دز و کرخه زندگی می‌کردند. حدود ۵۰ سال است که این گونه در زیستگاه‌های مختلف مثل جزیره اشک دریاچه ارومیه، دشت ناز ساری، منطقه حفاظت شده پریشان تکثیر و به زیستگاه اصلی بازگردانده ولی جمعیت پایداری در منطقه ایجاد نمی‌شود.
۱۵ مرکز تکثیر در اسارت (۹ مرکز زیر نظر سازمان حفاظت میحط زیست ۵ مرکز خصوصی باغ وحشی ۱ مرکز مشارکتی)
۲۶۰ راس: جمعیت تا سال ۱۴۰۰
۶ استان مازندران، آذربایجان غربی، یزد، فارس، خوزستان، ایلام مرکز تکثیر دارد
۱۳ راس: رها سازی در پارک ملی کرخه
۱۸ راس: رها سازی در پارک ملی دز
گور ایرانی
گور ایرانی یکی از گونه‌های شاخص در مناطق کویری کشور است که سال‌هاست در آستانه انقراض قرار دارد. با اجرای موفق برنامه تکثیر در اسارت حالا شاهد چندین گله در یزد و سمنان و فارس هستیم ولی این گونه همچنان جمعیت متزلزلی دارد مهمترین جمعیت این گونه در توران و بهرام‌گور استان فارس باقیمانده است.
۱۳۸۶: شروع پروژه تکثیر در اسارت
۳ راس گور از منطقه حفاظت شده توران به سایت گوراب یزد، ۳ راس از یزد و توران به پارک ملی کویر، ۱۲ راس از پارک ملی خَبر کرمان به پارک ملی کویر سمنان و ...
۱۸۰ راس : در پارک ملی توران
۲۸ راس : پارک ملی کویر
۶۹ راس: منطقه حفاظت شده کالمند بهادران یزد
۱۰۸۳ راس: منطقه حفاظت شده بهرام گور و پارک ملی قطرویه
۴۲ راس گور ایرانی تکثیر شده در مراکز پرورش کشور وجود دارد
مراکز تکثیر: استان‌های یزد، البرز، سمنان، فارس، کرمان و تهران
بیشتر بخوانید:
آهو های خراسان را برای شکار به عرب ها می دهند؟ | گرسنگی دادن به یوز ها به یک دلیل عجیب !
تکثیر در اسارت چگونه یکی از بزرگترین خزندگان جهان را از خطر انقراض نجات داد
عرب ها برای شاهین ایرانی چقدر پول می دهند؟
گونه‌های در حال انقراض تهران را بشناسید
سهمیه شکار در قرق های خصوصی بیشتر است یا در مناطق حفاظت شده؟
رضایت محیط زیست از قرق‌های اختصاصی چقدر است؟
واکنش انجمن حامی یوز ایرانی به اتهام زنده‌گیری یوزپلنگ‌های ماده