همشهری آنلاین – لیلا شریف: زیر پوست کلانشهری مانند تهران اتفاقات کوچک و بزرگی همیشه درحال وقوع است و برای مهار هر آسیب و پیشگیری از حوادث، قوانین درهم‌تنیده‌ای درنظر گرفته شده است تا تهران نیز مانند هر شهر بزرگ دیگری از مشکلات و تشویش در امان باشد. در کنار تمام نظارت‌ها برای اجرای درست قوانین، گاهی این قوانین در شهرهای بزرگ از سوی مسافران و مهمان‌های دائمی شکسته می‌شود؛ اتفاقی که در برخی موارد گریبان تهران را نیز می‌گیرد چراکه در رابطه با قوانین ورود به طرح ترافیک، هرچند جریمه‌های سفت و سختی برای رانندگان تهرانی نوشته شده است، اما رانندگان با پلاک شهرهای دیگر به‌راحتی می‌توانند به عبور و مرور در محدوده طرح بپردازند.
ورود رایگان به طرح ترافیک
در مصوبه شورای شهر در سال۱۴۰۱، اعلام شده که ورودهای غیرمجاز به محدوده طرح ترافیک مشمول عوارض نشوند، بلکه توسط پلیس جریمه شوند؛ موضوعی که حمید برادران، مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک تهران در گفت‌وگو با همشهری در این رابطه توضیح داد: 10درصد از خودروهایی که روزانه وارد محدوده طرح ترافیک می‌شوند، در سامانه «تهران من» ثبت‌نام نکرده‌اند. این آمار به‌طور میانگین 26هزار خودروی روزانه است که عدم‌ثبت‌نام آنها نشان می‌دهد به‌احتمال زیاد شهرستانی هستند. البته ما در شرکت کنترل ترافیک تهران، عوارض را به‌صورت آرشیو در سامانه به نام پلاک این افراد نگه می‌داریم که به محض ثبت‌نام و قبل از استفاده از هرنوع خدماتی در تهران، نخست بدهی خود را پرداخت کنند تا بتوانند از امکانات شهری تهران برخوردار شوند.» نکته مهم برای اعمال قانون در رابطه با ورود خودروهای شهرستانی به محدوده طرح ترافیک این است که در سیستم عوارض شهرستان‌ها مشخص نمی‌شود که خودرو(پلاک شهرستان) چندبار در محدوده مرکزی پایتخت تردد کرده است و چنین خلئی موجب می‌شود تا رانندگان بعد از تردد راحت در محدوده طرح ترافیک، به شهر خود بازگردند.
برخورد قانونی با مسافربرهای شهرستانی در تهران
حضور مسافرکش‌ها در سال‌های گذشته چنان مشکلاتی برای شهر رقم زد که در سال1395 نخستین اقدام جدی پلیس برای مقابله با این پدیده رقم خورد و رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ در آن زمان اعلام کرده بود که مسافربری خودروها به جز پلاک تهران ممنوع است و با اعمال قانون همراه خواهد شد: «درصورت مسافرکشی خودروهای شهرستانی در معابر پایتخت همکارانم مجبور می‌شوند خودروی آنها را 400هزار ریال جریمه کنند. البته درصورتی که مأموران ما با خودروهای پلاک شهرستان مواجه شده و پس از استعلام متوجه شوند که این خودرو پیش‌تر نیز به همین دلیل جریمه شده است، خودروی مذکور را به پارکینگ انتقال می‌دهند و خودرو حداقل تا 3روز در پارکینگ خواهد ماند.»
پدیده‌ای که از تهران رخت نبست
کافی است هنگام عبور از خیابان‌های شلوغ تهران، نیم نگاهی به پلاک‌های عبوری بیندازیم تا مشخص شود که این پدیده نه تنها از تهران رخت نبسته و بلکه حضور مردان شهرهای دیگر، پشت خودروها مدل پایین در تهران، شدت نیز گرفته است.
مهدی چمران که این روزهای بر صندلی ریاست شورای شهر تکیه زده است، در روزهای اخیر همانند سال 95 زبان به تذکر گسترش این پدیده در شهر گشود. او در حاشیه جلسه شورای شهر گفت: بسیاری از خودروها متعلق به تهران نیستند و برای مسافرکشی به پایتخت می‌آیند و باید ساماندهی شوند که ما درخواست کردیم بررسی‌ها در این زمینه صورت بگیرد. نظر بر این بود که به دلیل آلودگی هوا طرح جدید ترافیک سخت‌گیرانه‌تر باشد.
چمران در جلسه روز گذشته شورای شهر در این رابطه توضیح داد: تعدادی راننده از شهرستان‌ها وارد شهر می شوند و در شرکت‌های تاکسی اینترنتی کار می کنند و ترافیک را افزایش می‌دهند که باید این رانندگان مشخص شوند.
او در سال 95 نیز به این موضوع پرداخته و نسبت به افزایش این پدیده در شهر هشدار داده بود:« آن ها شب ها در خودروی خود می خوابند و برای خود نیز پاتوق‌هایی در سطح شهر ایجاد کرده‌اند. آنها شبیه دستفروشان هستند و باید تا دیر نشده هم اکنون با این معضل برخورد شود.»
با وجود تمام تذکرها و هشدارها این پدیده همچنان در تهران وجود دارد و حضور این مسافرکش‌ها به معضلی تکراری تبدیل شده است.
گلایه تهرانی‌ها
حضور خودروهایی با پلاک شهرستان برای جا به جایی تهرانی‌ها، موافقان و مخالفان خاص خود را دارد، همانقدر که برخی از اهالی شهر نسبت به حضور این دسته از مسافربرها در تهران گلایه دارند، کمی نیستند افرادی که از این اتفاق استقبال می‌کنند.
محمد یکی از افرادی است که مسیر منزل تا محل کارش بدون خودروی شخصی طی می‌کند. او در رابطه با حضور رانندگان پلاک شهرستان در تهران و مسافرکشی آنها معتقد است:« رانندگان پلاک شهرستان فقط جلوی مترو و جاهای شلوغ تهران نیستند، متأسفانه تاکسی‌های اینترنتی هم با پلاک شهرستان نیرو جذب می‌کند و اصلا به نظر من بیشتر این راننده‌ها از یه شهر دیگه اومدن. نمی‌خوام خدایی نکرده یه چیزی بگم که به بچه‌های شهرهای دیگه بربخوره اما واقعیت اینه که این ماشینا هم ترافیک شهر رو زیاد می‌کنن، هم آلودگی هوا بیشتر میشه.»
یک راننده اسنپ نیز به شکلی دیگر صحبت‌های محمد را تأیید می‌کند، به گفته او«بخش زیادی از ماشین های داخل طرح در زمان طرح ترافیک، شهرستانی‌های عزیز هستن، همین دود این همه ماشینه که تهران را نابود کرده.»
حضور راننده‌های پلاک شهرهای دیگر در تهران برای مسافرکشی، پدیده‌ای است که با نا به سامان شدن وضعیت اقتصادی، ارتباط تنگاتنگی دارد، با این وجود نمی‌توان از کنار مسائلی همچون ترافیک، آلودگی هوا و آسیب‌های اجتماعی که به واسطه این پدیده بر دوش تهران گذاشته می‌شود، چشم پوشی کرد.