به گزارش همشهری آنلاین، صنعت مبلمان یکی از بزرگ‌ترین زنجیره‌های تولید در اقتصاد ایران به حساب می‌آید. گردش مالی این صنعت بیش از ۸ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. با این حال، این صنعت با چالش‌های زیادی از جمله مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه، بی‌ثباتی نرخ ارز و وضع قوانین دست و پاگیر جدید صادراتی، دست و پنجه نرم می‌کند که همین موضوع، جلوی پیشرفت آن را سد کرده و به گفته رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران، موجب شده تولیدکنندگان و فروشندگان فعال در بازار مبل نتوانند به موقع کار سفارش داده شده را تحویل دهند. با حسن احمدیان، درباره وضع تولید مبلمان در ایران، کیفیت تولیدات ایرانی، و همچنین روند واردات و صادرات گفت‌وگو کرده‌ایم.
در همین آغاز گفت‌وگو یک پرسش همیشگی را مطرح می‌کنیم؛ چرا مبل‌سازها به بدقولی معروفند؟
ببینید وقتی که در صنعت مبلمان تامین مواد اولیه دچار مشکل است، یعنی ثبت سفارش مواد اولیه ۵۰ روز طول می‌کشد و گاه انجام هم نمی‌شود، یا زمانی که با تغییر نرخ ارز یا افزایش هزینه‌های تمام شده مواجه‌ایم، یا وقتی که به دلیل وجود تورم بالا در زمینه تامین نیروی انسانی و پرداخت هزینه‌های نیروی انسانی مشکل داریم، همه برنامه‌ریزی‌های واحدهای تولیدی بر هم می‌خورد. در این شرایط طبیعتا در توافق بین خریدار و فروشنده و صادرات می‌بایست شاهد بی‌ثباتی و بدقولی فروشنده‌ها باشیم.
البته با وجود این نوع گلایه‌ها؛ صنعت مبلمان در اقتصاد ایران، جایگاه ویژه‌ای دارد، درست است؟
بله دقیقا، مبلمان از جمله صنایع کوچک و متوسطی است که از گردش مالی بالایی برخوردار است و در رأس هرم صنایع کوچک جای دارد. در اقتصاد ایران، صنعت مبلمان بعد از خودرو، از بالاترین گردش مالی، با رقمی بیش از ۸ میلیارد دلار، برخوردار است و جزو صنایع با ارزش محسوب می‌شود.
به لحاظ کیفیت تولید و دانش فنی، صنعت مبلمان در چه جایگاهی قرار دارد؟
در ۲۰ سال گذشته با انتقال دانش فنی و به روز شدن ماشین‌آلات و همچنین با به روز شدن مواد اولیه و یراق‌آلات، این صنعت، هم از لحاظ کیفیت و هم از لحاظ میزان تولیدات رشد خوبی داشته است. در شرایط کنونی می‌توان گفت که ما نه تنها از خیلی از کشورهای تولیدکننده مبلمان عقب‌تر نیستیم، بلکه با آن‌ها برابر هستیم. توجه داشته باشید که در صنعت مبلمان بخش‌های مختلفی از جمله مبلمان خانگی، اداری، فروشگاهی، نمایشگاهی، آموزشی و مبلمان فضاهای عمومی و شهری و هتل‌ها و بانک‌ها وجود دارد که صنعت مبلمان ایران در همه این بخش‌ها رشد کرده و از اشتغال‌زایی بسیار بالایی برخوردار است به گونه‌ای که طبق آمار وزارت صنعت، ۸ درصد کارگران صنعتی ایران در صنعت مبلمان و چوب مشغول به کار هستند.
آیا در ایران نوع خاصی از مبلمان را سراغ دارید که به نوعی برند مبلمان ایرانی محسوب شود؟
خیر. ما مبلمان خاصی با این مشخصات نداریم. اما همان‌طور که اشاره شد در حال حاضر در همه بخش‌های صنعت مبلمان‌سازی اعم از مبلمان منازل، اداری و شهری تولید انجام می‌شود. ولی این‌که بگوییم در ایران نوع خاصی از مبلمان ساخته می‌شود این‌طور نیست. هرچند تولیدکنندگان ما تقریبا می‌توانند همه نوع مبلی را تولید کنند.
آیا آماری از میزان واردات مبلمان خارجی به ایران در دست دارید؟
در طول دهه ۸۰ خورشیدی که واردات مبلمان به ایران آزاد شد، آمار واردات رسمی مبلمان، از طریق گمرک، به مرز ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار رسید. البته با این‌که در آن مقطع واردات آزاد بود در کنار واردات رسمی، واردات مبلمان به شکل غیرقانونی هم رونق داشت. حتی برخی مبلمان را با اسامی و کد-تعرفه‌های دیگر وارد ایران می‌کردند که طبیعتا اعداد آن در این آمار رسمی نمایش داده نشده است. اما از یک دهه پیش هم‌زمان با انتقال دانش فنی و به روز شدن صنعت مبلمان‌سازی در ایران و همچنین ممنوع شدن واردات و به صفر رسیدن آمار واردات رسمی مبلمان، این صنعت تقویت شد. با این اتفاق، زمینه برای صادرات مبلمان ایرانی فراهم شد.
آیا هنوز واردات مبلمان ممنوع است؟ میزان واردات قاچاق چقدر است؟
بله در حال حاضر، واردات مبلمان ممنوع است. ضمن این‌که چون مبلمان به لحاظ وزنی، کالایی سنگین است قاچاق آن هم نسبت به کل صنعت خیلی زیاد نیست.
در حوزه صادرات وضع چگونه است؟
تا سال گذشته، ما در زمینه‌های مختلف این صنعت ۹۰ میلیون دلار صادرات داشتیم که بخشی از آن شامل مواد اولیه بود و بخش دیگر هم مربوط به صادرات محصول نهایی بوده است.
بیشتر به کدام کشورها صادرات داریم؟
بر اساس تحقیقاتی که ما در اتحادیه برای یافتن کشورهای هدف انجام داده‌ایم، بر حسب یکسری شاخص‌هایی که تعیین شده بود، کشورهای قزاقستان، ترکمنستان، افغانستان، آذربایجان، ارمنستان، قطر، عمان، بحرین، دبی، عراق و تعدادی از کشورهای آفریقایی و حتی روسیه جزو کشورهای هدف صادراتی صنعت مبلمان ایرانی بوده‌اند که قاعدتا بر حسب همین شاخص‌ها در عمل هم بیشترین صادرات را به عراق و بخشی هم به افغانستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس داشته‌ایم.
نکته عجیب این است که چرا ارزش صادرات مبلمان ایرانی تا این حد پایین است؟
با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام شده، پیش‌بینی می‌کردیم رقم صادرات مبلمان ایرانی در سال‌های آینده حتی به ۵۰۰ میلیون دلار هم برسد اما متاسفانه مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه، بی‌ثباتی نرخ ارز، مشکلات مربوط به روابط بین کشورها و قوانین واردات و صادرات بین‌المللی و همچنین بی‌ثباتی بخشی از قوانین صادراتی در داخل، باعث شده میزان صادرات در صنعت مبل و چوب ثابت بماند یا نزول کند. اخیرا هم صادرکنندگان ما برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات دچار مشکل شده‌اند، همه این‌ها دست به دست هم داده تا صادرات مبلمان افت کند.
بیشتر بخوانید:
مثل این‌که گلایه‌های بسیاری دارید؛ آیا این مشکلات قابل رفع است؟
با توجه به اشتغال‌زایی بالای صنعت چوب و مبلمان و همچنین با درنظر گرفتن ارزش افزوده بالایی که این صنعت دارد باید به آن بیشتر توجه شود، اما متاسفانه این نگاه وجود ندارد. صادرات یک امر خلق الساعه نیست بلکه به برنامه‌ریزی و یک فرایند منظم نیاز دارد.
آینده صنعت مبلمان‌سازی در ایران را چطور ارزیابی می‌کنید؟
پتانسیل صنعت مبلمان‌سازی ایران بسیار بالاست، بر همین اساس، انتظار ما برای صادرات بیش از این بوده است . پیش‌بینی می‌کردیم با وجود این پتانسیل و ظرفیت، صادرات به ۵۰۰ میلیون دلار برسد اما به دلیل مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه و نرخ ارز، سرعت رشد صادرات کافی نبوده است. بر این اساس، چندان نمی‌شود آینده واضحی برای این صنعت متصور شد. البته ما با وزارت صنعت، معدن وتجارت در تماس هستیم و در وزارتخانه برنامه‌هایی برای رفع موانع تولید و صادرات در حال انجام است اما منتظریم که تاثیر این برنامه‌ها را در عمل مشاهده کنیم.