همشهری‌آنلاین- گروه سیاسی: اگرچه مقام‌های آمریکایی هیچ‌گونه سندی برای ادعای خود ارائه نکرده‌اند، اما این موضوع سبب شد توجه رسانه‌های جهان بار دیگر به پهپادهای ایرانی جلب شود. براین اساس کارشناسان بین‌المللی معتقدند پهپادهای ایرانی از توان تغییر ماهیت جنگ در منطقه برخوردارند.
درچنین شرایطی روزنامه انگلیسی «گاردین» در گزارشی به بررسی ویژگی‌های راهبردی پهپادهای ایرانی پرداخت و تاکید کرد پهپادهای ایرانی به‌عنوان تسلیحاتی «مرگبار»، «ارزان» و «فراوان»، ماهیت جنگ را تغییر می‌دهند. این ادعا در شرایطی مطرح می‌شود که محور واشنگتن – تل‌آویو با همراهی برخی دولت‌های اروپایی درحال تشدید فزاینده تنش‌ها در سراسر منطقه هستند.
پهپادهای ارزان ایرانی
گاردین در گزارش خود با اشاره به انجام حدود ۱۶۵ حمله به پایگاه‌های آمریکایی پس‌از ۷ اکتبر تاکنون، تاکید می‌کند که به‌نظر می‌رسد نخستین کشته‌های آمریکا دراین حملات، ازسوی پهپادها مورد هدف قرار گرفته‌اند؛ «براساس اعلام پنتاگون، دراین حمله ردپای «کتائب حزب‌الله»، از گروه‌های همسو با ایران در عراق دیده می‌شود. ازسوی دیگر بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا نیز تهران را به‌عنوان تامین‌کننده سلاح این گروه‌ها، مسئول حملات می‌داند».
درایران گزارش با طرح این ادعا که «پهپادهای نسبتا ارزان‌قیمت ایرانی، که به سرعت درحال تکثیر هستند، ماهیت جنگ را تغییر می‌دهند»، از قول فابیان هاینز، یک کارشناس نظامی حوزه خاورمیانه عنوان شده‌است: «تصور کنید دهه ۱۹۹۰ است؛ کاری که گروه‌های شبه‌نظامی مانند کتائب حزب‌الله می‌توانستند انجام دهند، هدف قرار دادن یک پایگاه آمریکایی با چند موشک است. اکنون اما، آنها می‌توانند با دسترسی بیشتر، آسیب‌های بیشتری وارد کنند؛ حتی کوچک‌ترین پهپادها نیز می‌توانند برد بسیار طولانی داشته باشند و بسیار دقیق عمل کنند.»
سابقه پهپادی ایران
گاردین با اشاره به اینکه «مدل دقیق پهپادی که به پایگاه برج ۲۲ اصابت کرد، مشخص نیست»، تصریح می‌کند: «اگرچه مقام‌های آمریکایی اعلام کرده‌اند این پهپاد نوعی از پهپادهای «شاهد» است؛ «هاینز معتقد است اگر این احتمال صحیح باشد، پهپاد مورد نظر به احتمال زیاد «شاهد ۱۰۱» یا «شاهد ۱۳۱» است، چراکه که هر دوی آنها در زرادخانه کتائب حزب‌الله وجود دارد و برد آنها حداقل ۷۰۰ کیلومتر (۴۳۴ مایل) تخمین زده و قیمت‌شان نیز چیزی در حدود ۲۰ هزار دلار برآورد می‌شود».
این گزارش همچنین ادعا می‌کند: «به‌گفته برخی مقام‌های آمریکایی، طراح و سازنده احتمالی این پهپادها، مرکز تحقیقات صنایع هوایی شاهد از شرکت‌های زیرمجموعه سپاه پاسداران ایران است. تلاش‌ها برای تولید این‌گونه پهپادها طی ۵ سال گذشته آغاز شده‌است». گاردین در ادامه اضافه کرده‌است که ایران سابقه‌ای طولانی در آزمایش و استفاده از پهپادها دارد که به جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰ برمی‌گردد؛ تلاشی که تاحدی ناشی از تحریم‌های غربی علیه این کشور بود.
ویژگی‌های منحصربه‌فرد پهپادهای شاهد
گاردین در ادامه اتهام‌زنی‌ها به ایران درباره نقش پهپادهای شاهد در جنگ اوکراین، به مشخصات و ویژگی‌های این نوع پهپادها اشاره می‌کند و می‌نویسد: «پهپاد «شاهد ۱۳۶» دارای بدنه‌ای از فیبرکربن سبک و با برد بیش‌از ۱۵۰۰ مایل است که به روسیه امکان می‌دهد آنها را از بلاروس در شمال و مناطق اشغالی در جنوب به پرواز درآورد تا شهرهای اوکراین را هدف قرار دهد. به‌گفته جاستین برانک، تحلیلگر هوانوردی، این پهپادها می‌توانند ۲۰ تا ۴۰ کیلوگرم موادمنفجره حمل کنند که تقریباً دوبرابر توانایی پهپاد «شاهد ۱۳۱» است».
گاردین در ادامه به‌نقل از برانک، تحلیلگر حوزه هوانوردی ادامه می‌دهد: «پهپادها بهترین جایگزین‌های ارزان‌قیمت برای موشک‌های کروز هدایت‌شونده هستند. مسیر پرواز این پهپادها معمولا ازپیش برنامه‌ریزی شده‌اند و می‌توانند بسیار پیچیده باشند. پهپادهای شاهد اغلب از ترکیب پیچیده‌ای از سامانه‌های ناوبری روز جهان استفاده می‌کنند؛ قابلیتی که شناسایی آنها را سخت‌تر می‌کند».