همشهری آنلاین - گروه سیاسی: ایالات متحده روز جمعه حملات هوایی بزرگی را به ۸۵ هدف در هفت نقطه در عراق و سوریه انجام داد، که احتمالاً آغاز یک سری حملات گسترده‌تر ایالات متحده علیه شبه‌نظامیان به ادعای آنها مورد حمایت ایران است که به نیروهای آمریکایی در خاورمیانه حمله کرده‌اند.
این حملات تلافی‌جویانه - که به گفته کاخ سفید ۳۰ دقیقه به طول انجامید و موفقیت آمیز بود - در پاسخ به حمله پهپادی شبه نظامیان تحت حمایت ایران به یک پایگاه نظامی آمریکا در اردن در روز یکشنبه انجام شد که در آن سه نظامی آمریکایی کشته و بیش از ۴۰ نفر زخمی شدند.
رسانه‌های آمریکایی از جمله سی ان ان در گزارش‌های خود از این حملات چاره‌ای جز فاصله گرفتن از ادبیات جنگ‌محور غالب خود نداشتند و ادبیات خود را با ضرباهنگ محتاطانه آمریکا در عملیات نظامی اخیر خود در خاورمیانه تنظیم کردند.
جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در بیانیه‌ای در ارتباط با عملیات نظامی ایالات متحده در سوریه و عراق گفت که واکنش نظامی آمریکا «در زمان‌ها و مکان‌هایی که ما انتخاب می‌کنیم ادامه خواهد یافت. ایالات متحده به دنبال درگیری در خاورمیانه یا هیچ جای دیگر در جهان نیست. اما اجازه دهید همه کسانی که ممکن است به دنبال آسیب رساندن به ما باشند این را بدانند: اگر به یک آمریکایی آسیب بزنید، ما پاسخ خواهیم داد.»
سی ان ان در تحلیل خود از این صحبت‌ها نوشت: حملات روز جمعه به طور قابل توجهی مهمتر از حملات قبلی به شبه نظامیان تحت حمایت ایران در چند هفته گذشته بود که عمدتاً بر روی انبارهای تسلیحات یا تأسیسات آموزشی متمرکز شده بودند. اما دولت (ایالات متحده) (در این حملات) سوزن می‌زند – آنها می خواهند حملات بیشتر را بازدارند و متوقف کنند، اما از وقوع یک درگیری تمام عیار با ایران در منطقه ای که قبلاً به دلیل ادامه جنگ اسرائیل و حماس در غزه آسیب دیده است، اجتناب کنند.
در بخش‌های متعدد گزارش سی ان ان بدون اشاره به هیچ قرینه‌ای از نقش ایران در حمایت از حملات ضدآمریکایی در منطقه همچنان القا کردن چنین نقشی مدنظر قرار گرفت و ادعا شد این گروه‌ها ذیل حمایت و لجستیک جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران فعالیت می‌کنند.
در بخش‌هایی از گزارش سی ان ان از صورت‌بندی این حملات، مراحل و هدف‌های آن آمده است:
فرماندهی مرکزی آمریکا در بیانیه‌ای تایید کرد که حملات هوایی در عراق و سوریه «علیه نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و گروه‌های شبه‌نظامی وابسته به آن» انجام شده است.
نیروهای نظامی ایالات متحده بیش از ۸۵ هدف را با هواپیماهای متعدد از جمله بمب‌افکن‌های دوربرد که از ایالات متحده پرواز می‌کردند، مورد حمله قرار دادند. در این بیانیه آمده است که حملات هوایی بیش از ۱۲۵ مهمات دقیق را به کار گرفته است.
این بیانیه می‌افزود: تأسیساتی که مورد اصابت قرار گرفت شامل عملیات فرماندهی و کنترل، مراکز، مراکز اطلاعاتی، راکت‌ها و موشک‌ها و انبارهای هواپیماهای بدون سرنشین و تأسیسات زنجیره تأمین تدارکات و مهمات گروه‌های شبه‌نظامی و حامیان سپاه پاسداران آنها بود که حملات علیه نیروهای آمریکایی و ائتلاف را تسهیل کردند.»
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی گفت: «ما معتقدیم که حملات موفقیت آمیز بوده است.»
ارتش سوریه روز شنبه اعلام کرد که حملات آمریکا باعث کشته شدن غیرنظامیان و سربازان شده و خسارات قابل توجهی به زیرساخت ها وارد کرده است.
سی ان ان نمی تواند به طور مستقل تعداد یا ماهیت تلفات را تأیید کند.
خبرگزاری دولتی سوریه (سانا) اعلام کرد که حملات هوایی به مناطق دیرالزور، البوکمال، المیادین و اطراف آنها در مرز سوریه و عراق حمله کرده است.
عراق هم اعلام کرد که در حملات آمریکا دست کم ۱۶ نفر از جمله غیرنظامیان کشته و ۲۵ نفر دیگر زخمی شدند. مقامات عراقی گفتند که این حملات همچنین تأسیساتی را که الحشد الشعبی یا یگان‌های بسیج مردمی (PMU) مرتبط با ایران در شهر القائم عراق مورد استفاده قرار می‌دادند، هدف قرار دادند.
نقض آشکار آمریکا
عراق و سوریه حمله آمریکا را به عنوان تجاوز به حاکمیت خود محکوم کردند که خطر تشدید درگیری‌های منطقه‌ای را به همراه دارد. یحیی رسول، سخنگوی نیروهای مسلح عراق در بیانیه‌ای این حملات را «نقض حاکمیت عراق» توصیف کرد. رسول گفت: شهر القائم و مناطق مرزی عراق مورد حملات هوایی هواپیماهای آمریکایی قرار می گیرند، در حالی که عراق سخت تلاش می کند تا ثبات منطقه را تضمین کند. این حملات نقض حاکمیت عراق تلقی می شود و تلاش‌های دولت عراق را تضعیف می‌کند و تهدیدی است که می‌تواند عراق و منطقه را به عواقب نامطلوبی بکشاند و پیامدهای آن برای امنیت و ثبات عراق و منطقه وخیم باشد.»
شهردار القائم، ترکی المحلاوی، هم گفت که این حملات به سه خانه که به عنوان انبار سلاح توسط حشد الشعبی (PMU) استفاده می‌شد، اصابت کرد. ماه گذشته آمریکا به اهدافی در آنجا حمله کرد.
سوریه هشدار داد که حملات آمریکا «به شیوه‌ای بسیار خطرناک به درگیری در خاورمیانه دامن می‌زند» و نگرانی عمیق خود را در مورد وضعیت فلجی که شورای امنیت سازمان ملل از آن رنج می‌برد، ابراز کرد.
وزارت امور خارجه سوریه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «(سوریه) این نقض آشکار آمریکا را محکوم می‌کند (و) تمام بهانه‌ها و دروغ‌هایی را که دولت آمریکا برای توجیه این حمله تبلیغ می‌کند، قاطعانه رد می‌کند.
با تکرار هر دو، ایران هشدار داد که این حملات تنها باعث تشدید تنش خواهد شد.
وزارت امور خارجه ایران در بیانیه‌ای اعلام کرد: ایران این حملات را نقض حاکمیت و تمامیت ارضی عراق و سوریه، قوانین بین‌المللی و نقض آشکار منشور سازمان ملل می‌داند.
این بیانیه می‌افزود: این حمله یک عمل ماجراجویانه و اشتباه استراتژیک دیگری از سوی دولت آمریکا بود که هیچ نتیجه‌ای جز تشدید تنش و بی‌ثباتی در منطقه نخواهد داشت.
ما به دنبال جنگ با ایران نیستیم
سی ان ان پیش از این گزارش داده بود بایدن تحت فشار فزاینده‌ای قرار داشت تا به مرگ سربازان واکنش نشان دهد، به‌گونه‌ای که حملات شبه نظامیان را برای همیشه متوقف کند. شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران از اکتبر بیش از ۱۶۰ بار تأسیسات نظامی آمریکا در عراق و سوریه را هدف قرار داده‌اند و چندین قانون‌گذار جمهوری‌خواه از آمریکا خواسته بودند مستقیماً به داخل ایران ضربه بزند تا پیامی روشن ارسال کند. اما مقامات دولت به صراحت گفته‌اند که هرگونه واکنشی متناسب با تشدید بیشتر اوضاع در منطقه خواهد بود.
یک مقام ارشد دولت به سی ان ان تایید کرد که ایالات متحده به داخل ایران حمله نخواهد کرد و تنها بر اهدافی در خارج از این کشور تمرکز خواهد کرد. کربی روز دوشنبه به سی ان ان گفت: ما به دنبال جنگ با ایران نیستیم. ما به دنبال یک درگیری گسترده‌تر در خاورمیانه نیستیم.
کاخ سفید روز چهارشنبه اعلام کرد که بر این باور است که گروهی از شبه‌نظامیان به نام مقاومت اسلامی در عراق در پشت حمله هواپیمای بدون سرنشین در اردن بوده‌اند.
کربی گفت: «ما معتقدیم که حمله در اردن توسط یک گروه اصلی به نام مقاومت اسلامی در عراق که شامل چندین گروه از جمله کتائب حزب‌الله است، برنامه‌ریزی، تامین منابع و تسهیل شده بود.
او از مقصر دانستن دقیق کتائب حزب‌الله، قدرتمندترین شبه نظامی تحت حمایت ایران در عراق، خودداری کرد و گفت که این تنها گروهی نیست که مسئول حملات قبلی به پایگاه های ایالات متحده است.
وی گفت: «این قطعاً نشانه‌هایی از کارهایی است که کتائب حزب‌الله انجام می‌دهد» و افزود: «انتسابی که جامعه اطلاعاتی ما با آن راحت‌تر است این است که این کار توسط گروهی به نام مقاومت اسلامی در عراق انجام شده است.»
ارتش ایالات متحده از ماه اکتبر چندین حمله به انبارهای تسلیحاتی نیروهای نیابتی ایران در عراق و سوریه انجام داده است، اما هیچ یک از این حملات شبه نظامیان را که در ۱۶۵ حمله بیش از ۱۲۰ نظامی آمریکایی را در سراسر منطقه مجروح کردند، منصرف نکرد.
ایران سال‌ها صرف سرمایه‌گذاری روی گروه‌های نیابتی منطقه‌ای کرده که به‌طور غیررسمی به عنوان «محور مقاومت» شناخته می‌شوند و به آنها پول، سلاح و آموزش می‌فرستند، زیرا تهران به دنبال گسترش نفوذ خود در خاورمیانه و تحت فشار قرار دادن ایالات متحده برای کناره‌گیری از منطقه است.
با این حال، هیچ یک از حملات دیگر گروه های نیابتی از ماه اکتبر منجر به کشته شدن نیروهای آمریکایی نشده بود. حمله روز یکشنبه شدت عمل قابل توجهی را نشان داد که بایدن و تیم امنیت ملی او معتقد بودند که مجبور هستند به قاطعیت پاسخ دهند.
کربی روز جمعه گفت که اگرچه ایالات متحده دولت عراق را از قبل از برنامه‌های پیش روی خود مطلع کرد، اما کشته شدن سه سرباز آمریکایی هیچ ارتباطی با ایران - پشتیبانی یا غیر آن - وجود ندارد.
ایران بارها گفته است که به دنبال درگیری نیست. ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران روز جمعه گفت که کشورش آغازگر جنگ نخواهد بود، اما به زورگویان «به شدت پاسخ خواهد داد».
با این حال، پیام های متفاوتی از سوی شبه نظامیان وجود داشته است.
کتائب حزب الله روز سه‌شنبه به نشانه تلاش احتمالی برای فرونشاندن تنش‌ها از تعلیق عملیات نظامی خود علیه نیروهای آمریکایی در منطقه خبر داد.
روز جمعه اما اکرم الکعبی، رهبر گروه شبه نظامی النجبا گفت که به حملات خود به اهداف آمریکایی ادامه خواهد داد.