به گزارش همشهری آنلاین، در نخستین سمینار و نمایشگاه فناوری‌های نوین پیشگیری و کاهش آلودگی هوا که امروز (۱۶ بهمن‌ماه) در منطقه ویژه اقتصادی بندر ماهشهر برگزار شد، اظهار کرد: طبق اصل پنجاهم قانون اساسی، حفظ محیط زیست به عنوان یک وظیفه عمومی تلقی می‌شود تا نسل امروز و نسل‌های بعدی، حیات رو به رشد داده باشند.
وی افزود: فعالیت‌های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیرقابل جبران آن ملازمه پیدا کند، ممنوع است و در دیگر موارد با پرداخت عوارض و مسئولیت‌های اجتماعی، به نوعی جبران می‌شود.
گل‌علیزاده گفت: سازمان حفاظت محیط زیست نه تنها در تقابل با صنعت و توسعه نیست بلکه در تعامل است اما اگر تخریب غیر قابل جبران اتفاق بیفتد، حتما مقابله خواهد کرد.
وی با بیان اینکه هدف، حرکت به سمت توسعه پایدار است، عنوان کرد: توسعه پایدار، سه مولفه اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی دارد که برآیند این مولفه‌ها باید در ارزیابی، مثبت و به سمت توسعه پایدار باشد. ما میراث‌دار محیط زیست نیستیم بلکه امانت‌دار آن هستیم و علاوه بر تامین نیازهای کنونی، باید به نحو احسن آن را به آیندگان تحویل بدهیم.
مدیرکل هوا و تغییرات اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت: محیط زیست پیچیدگی‌های خاصی دارد و هیچ دولتی نمی‌تواند بدون مشارکت بخش خصوصی در این حوزه موفق باشد. بخش خصوص در راستای ایفای تکالیف قانونی و مسئولیت‌های اجتماعی خود می‌تواند در خصوص محیط زیست بسیار کمک‌کننده باشد. بر اساس ماده ۱۶ قانون هوای پاک، واحدهای صنعتی مکلف به ایجاد HSE هستند که این موضوع پررنگ‌تر شده است. بسیار خوب است که امروز صنعت به اصل کمیابی منابع واقف شده است.
وی تصریح کرد: امروز ایران از نظر شدت مصرف انرژی رتبه اول دنیا را دارد. شدت مصرف انرژی در ایران دو برابر میانگین دنیا، ۱۵ برابر کشور ژاپن و دو و نیم برابر کشور چین است. همچنین ششمین کشور تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای هستیم؛ روزانه ۴۲ میلیارد مترمکعب هدررفت گازها از طریق فلرها با ارزش حدود ۵ میلیارد دلار در سال در ایران رخ می‌دهد.
گل‌علیزاده با بیان اینکه وزارت نفت در برنامه هفتم مکلف شده است استحصال گاز فلر را اجرایی کند، گفت: روزانه حدود ۸۷۰ میلیون مترمکعب مصرف گاز طبیعی داریم و در نیمه دوم سال، ناترازی گاز حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون مترمکعب است.
وی عنوان کرد: در نیمه دوم سال که ناترازی در گاز داریم، بسیاری از صنایع مجبور به استفاده از سوخت‌های دوم می‌شوند که این سوخت‌ها، آلاینده هستند و انتشار گازهای گلخانه‌ای را هم داریم. علاوه بر این، خسارت‌های اقتصادی نیز به تجهیزات صنایع وارد می‌شود.
مدیرکل هوا و تغییرات اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست بیان کرد: در نیمه اول سال نیز ناترازی برق را به میزان حدود ۱۰ هزار مگاوات داریم و اولین قربانی آن صنعت است. در آیین‌نامه اجرایی ماده ۴ قانون مانع‌زدایی از برق، صنایع انرژی برق مکلف شده‌اند ۹ هزار مگاوات از محل نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و یک هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر تولید کنند. وزارت نیرو نیز در راستای افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر، ۳۰ درصد توسعه سالانه برق را باید از محل انرژی‌های تجدیدپذیر تامین کند و در این خصوص، برنامه تولید ۱۰ هزار و ۵۰۰ مگاواتی تا سال ۱۴۰۴ را ارائه داده است و در غیر این صورت، ناترازی شدید در حوزه برق خواهیم داشت.
وی افزود: در حال حاضر سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران ۸۷ مگاوات یعنی کمتر از یک درصد است در حالی که ایران رتبه اول ظرفیت انرژی خورشیدی را دارد اما به دلیل سیاست‌گذاری غلط در بازار انرژی، هیچ سرمایه‌گذاری حاضر نیست در این زمینه سرمایه‌گذاری کند.
گل‌علیزاده بیان کرد: امروز از آلودگی هوا به عنوان یک چالش در کشور صحبت می‌شود اما آلودگی هوا چالش نیست بلکه یک مسأله جدی است؛ چالش اصلی کشور تغییر اقلیم است و پیامدهای اصلی آن شامل فرسایش خاک و فرونشست زمین است.
وی با بیان اینکه کشور ایران در زمینه آثار تغییر اقلیم بسیار آسیب‌پذیر است، تصریح کرد: در حال حاضر ایران شش تا هفت برابر میانگین جهانی، فرسایش خاک دارد. این در حالی است که ۹۰ درصد منبع تولید غذا خاک است اما به راحتی خاک را از دست می‌دهیم. مثلا سیلاب‌های خوزستان موجب می‌شود خاک زیادی که منبع اصلی تولید است از بین برود.
مدیرکل هوا و تغییرات اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست عنوان کرد: در سال حدود ۱۲ سانتی‌متر فرونشست زمین داریم. فرونشست زمین از همه پیامدهای محیط زیستی خطرناک‌تر است و آثار آن به اندازه یک زلزله ۸ ریشتری است اما متاسفانه هنوز باور نکرده‌ایم که کشور کم‌آبی هستیم و در پهنه خشک و نیمه خشک قرار داریم.
وی افزود: از خشکسالی به عنوان "پدیده" نام می‌بریم در حالی که خشکسالی پدیده نیست و یک واقعیت است و در واقع در کشور ما، ترسالی یک پدیده است.
گل‌علیزاده با بیان اینکه به هیچ وجه مدیریت مصرف ما با شرایط کشور سازگار نیست، افزود: میزان مصرف روزانه بنزین در کشور ۱۱۶ میلیون لیتر است و سرانه مصرف روزانه ۱.۳ لیتر است. همیشه سیاست‌های کشور در راستای تامین تقاضا بوده و در راستای بهینه‌سازی مصرف سوخت حرکت نکرده‌ایم زیرا جسارت مواجهه با حقایق تلخ را نداریم. وقتی جسارت مواجهه با حقایق تلخ را نداریم، به سمت برون‌رفت از وضعیت امروز هم نمی‌رویم.
مدیرکل هوا و تغییرات اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت: محیط زیست مربوط به مردم است. اگر صنعتی در جایی کار می‌کند، ضمن اینکه تکالیف قانونی خود را در کنترل آلودگی‌ها انجام می‌دهد باید تلاش کند در راستای مسئولیت‌های اجتماعی حرکت کند. باید تلاش شود اعتماد مردم که در حال کمرنگ شدن است، تقویت شود.
وی با تاکید بر لزوم ارتباط دانشگاه، صنعت و دستگاه‌های اجرایی گفت: اکنون نیازمندی‌های صنعت، دانشگاه و دستگاه‌های اجرایی مشخص نیست و به موازات در حال حرکت هستند و داریم بسیاری از منابع کشور را هدر می‌دهیم.
گل‌علیزاده افزود: یکی دیگر از مشکلات ما، خساست در ارائه داده‌ها است و انحصاری در این زمینه ایجاد کرده است در حالی که ندادن داده‌ها، موجب از بین رفتن اثر داده‌ها می‌شود.
وی تصریح کرد: به دلیل این که تصمیم‌گیری‌ها بر اساس داده‌های غلط است، این مساله کشور را در مسیر اشتباه در حوزه محیط زیست می‌برد.
مدیرکل هوا و تغییرات اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بر اساس سند چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور که افق ۱۴۰۴ است، بهره‌مندی از محیط زیست مطلوب یکی از چشم‌اندازها بوده است اما امروز رتبه ۱۵۹ شاخص عملکردی محیط زیستی در دنیا را داریم یعنی دقیقا برخلاف سیاست‌ها و این سند، حرکت شده است.
وی بیان کرد: برنامه هفتم، آخرین فرصت چشم‌انداز این سند است. در این سال‌ها هیچ تلاشی در حوزه تغییرات اقلیم انجام نشد. در زمینه توسعه اقتصاد سبز نیز رویکردهای مبتنی بر بازار تبادل انتشار یکی از ابزارهای خوب سیاست‌گذاری است که دولت می‌تواند این کار را انجام دهد. در دنیا ۲۶ بازار تبادل انتشار وجود دارد و ۲۳ بازار در حال بررسی و توسعه هستند. خاصیت این بازارها این است که هزینه کمتری نسبت به سیستم‌های کنترل و پیشگیری دارد، در راستای بهینه‌سازی مصرف انرژی حرکت می‌کند و انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش می‌دهد.
گل‌علیزاده گفت: تهدیدهای محیط زیستی، فرصت سرمایه‌گذاری بسیار خوبی هستند و زمینه تحقیق و پژوهشی خوب و اشتغال و کارآفرینی خوبی دارند.
وی بیان کرد: ۷ میلیون خودرو از ۲۷ میلیون خودروی شماره‌گذاری شده، ۱۱ میلیون موتورسیکلت از مجموع ۱۳ میلیون موتورسیکلت و ۸۰ درصد ناوگان حمل بار و مسافر در کشور فرسوده هستند.
مدیرکل هوا و تغییرات اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت: فرسودگی بسیار شدید در زیرساخت‌های کشور در حوزه پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها و راه داریم که این فرسودگی دارد منابع کشور را از بین می‌برد.
وی با تاکید بر لزوم مطالبه‌گری در حوزه محیط زیست، تصریح کرد: اگر به آلودگی عادت کنیم بزرگترین خیانت را به خود و جامعه‌مان کرده‌ایم، بنابراین باید همیشه باب مطالبه‌گری باز باشد و رسانه‌ها که چشم سوم هستند به نحو احسن نظارت‌کننده باشند و عملیاتی شدن وعده و وعیدها را پیگیری کنند.
گل‌علیزاده گفت: برخی صنایع پتروشیمی در راستای مسئولیت‌های اجتماعی کاری انجام دادند اما زمانی که در مقطعی با تقابل سازمان حفاظت محیط زیست مواجه شدند احساس کردند مسئولیت‌های اجتماعی به عنوان یک ابزار بده و بستان است؛ این تفکر باید از بین برود و مسئولیت اجتماعی نباید معامله باشد.
دکتر علیرضا نورپور رئیس دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران نیز در این سمینار گفت: بخشی از آلودگی دریا ناشی از آلودگی هوا است که این مسأله اهمیت پیشگیری از آلودگی‌ها را نشان می‌دهد.
وی افزود: از ابتدای این دولت، یک طرح تحولی را با هشت محور در وزارت علوم آغاز کردیم که بر سه محور اشتغال، افزایش و توسعه مهارت‌ها و افزایش ارتباط صنعت با جامعه تمرکز دارد.
رئیس دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران بیان کرد: به زودی ۷۰ هزار دانشجو از طریق بورسیه جذب خواهیم کرد. صنایع باید نیازهای خود را اعلام کنند تا جذب دانشجو هدفمند و نیازمحور باشد و از این وضعیت نظام آموزش عالی، به وضعیت بهتری برویم.
نور پور بیان کرد: هفته گذشته خبر خاموش شدن حدود یک هزار و ۳۰۰ رشته و انحلال ۱۳۴ دانشگاه پیام نور شنیده شد. البته انحلال این دانشگاه‌های پیام نور به عنوان طرح ارتقای بهره‌وری ۱۳۴ دانشگاه پیام نور اصلاح شد تا به سمتی برویم که این واحدها به دانشکده‌های ذیل دانشگاه فنی و حرفه‌ای یا پارک علم و فناوری یا پردیس دانشگاه‌های مادر استان‌ها تبدیل شوند.
وی عنوان کرد: در بحث بورس تحصیلی از مدیر عاملان صنایع پتروشیمی و منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی می‌خواهیم نیازهای خود را پیشنهاد دهند تا وزارت علوم در این خصوص به صورت هدفمند، نیازمحور و تقاضامحور دانشجو جذب کند.
رئیس دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران با بیان اینکه امروز جهاد دانشگاهی علم و صنعت در زمینه فیلتراسیون صنایع در منطقه حرف برای گفتن دارد، گفت: ظرفیت زیادی در کشور داریم. ظرفیت عظیمی در جوانان داریم اما رها شده است. وزارت علوم، وزارت‌های دیگر و صنعت هر کدام راه خود را می‌روند اما چقدر در تربیت نیروی انسانی هزینه می‌شود؟
وی با اشاره به آمار بالای صندلی‌های خالی در برخی رشته‌ها گفت: تنها دو درصد از فارغ التحصیلان کشاورزی در رشته خود شاغل می‌شوند در حالی که کشاورزی و غذا یکی از اولویت‌های کشور است. متولی این رشته باید سیاست‌گذاری داشته باشد و فارغ التحصیل خوب داشته باشد و آن‌ها را جذب کند اما باید ببینیم جهاد کشاورزی چقدر به تکلیف خود عمل کرده است؟ وزارت جهاد کشاورزی در حوزه‌هایی که وظیفه‌اش نیست مانند وارد کردن نهاده‌ها و کود ورود کرده است و از اصل قضیه مانده است.
نور پور گفت: برخی اوقات یک پالایشگاه اجازه مطالعات هم نمی‌دهد و زور محیط زیست هم به آن نمی‌رسد.
وی افزود: هر آنچه در یک صنعت به عنوان پسماند مطرح است قطعا برای صنعت دیگر قابل استفاده است و باید به این موارد توجه شود.
رئیس دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران گفت: باید روی لندفیل‌ها ضربدر بکشیم زیرا توسعه آن بسیار خطرناک است.