همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: تقریبا ٨ میلیون نفر در ایران دچار اختلالات ناشنوایی هستند و تعداد زیادی از آنها از این موضوع کاملا بی‌اطلاع‌اند. به همین دلیل است که به اختلالات شنوایی، «معلولیت خاموش» هم می‌گویند. چراکه شنوایی خیلی آهسته و به‌تدریج تحلیل می‌رود و کاهش پیدا می‌کند و فرد زمانی متوجه آن می‌شود که دیگر دیر است.
البته آمار تاییدشده‌ای از اختلالات شنوایی در کشور وجود ندارد و همین آمار نیز نتیجه تحقیقاتی است که از ۴ سال قبل در مرکز تحقیقات گوش و گلو و بینی دانشگاه علوم پزشکی ایران آغاز شده است.
اختلالات شنوایی ازجمله کاهش شنوایی در سنین سالمندی تا حدود طبیعی است اما موضوع این است که آمار اختلالات شنوایی در سنین پایین در کشور رو به افزایش است. مسئولان وزارت بهداشت در طول یک سال گذشته بارها نسبت به افزایش میزان کم‌شنوایی در کشور به‌ویژه رواج کم‌شنوایی در نوجوانان، کودکان دبستانی و همچنین کودکان زیر سن مدرسه هشدار داده‌اند.
دلایل اختلالات شنوایی در کودکان و نوجوانان به گفته متخصصان متفاوت است؛ کودکان زیر سن مدرسه و کودکان دبستانی به دلیل عفونت‌های مکرر گوش که ناشی از ابتلا به سرماخوردگی و سایر عفونت‌ها است، دچار این مشکل می‌شوند و نوجوانان و جوانان نیز به دلیل قرار دادن خود در معرض صداهای بسیار بلند.
بیشتر بخوانید؛
-
علت 25 درصد ناشنوایی ها ناشناخته است|حدود 400 هزار معلول شنوایی تحت پوشش بهزیستی
-
خطر کم‌شنوایی در کمین جوانان؛ ابتلای یک نفر از هر ۲ نفر | وزوز گوش نتیجه چیست؟
-
یک میلیارد نفر جوان و نوجوان در معرض خطر ناشنوایی ناشی از شنیدن موسیقی با صدای بلند هستند
خطرات نگران‌کننده هندزفری برای گوش
استفاده از هندزفری و هدفون در میان نوجوانان بسیار شایع است و این مساله بی تبعات نیست. به طوری که رئیس برنامه ملی کنترل ناشنوایی مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت چند روز پیش اعلام کرد که کم‌شنوایی در نوجوانان کشور ۲ برابر شده و علت اصلی آن نیز استفاده از هندزفری و هدفون و ... است.
دکتر علی‌محمد اصغری، متخصص گوش و حلق و بینی، فوق تخصص گوش و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفتگو با همشهری‌آنلاین به این نکته اشاره می‌کند که در تمام دنیا آسیب‌های شنوایی در سنین تینیجری یا نوجوانی به بعد شایع‌تر است. چون خیلی از نوجوانان تمایل دارند آهنگ‌های مورد علاقه خود را با هندزفری و هدفون و با صدای بسیار بلند گوش کنند.
به گفته دکتر اصغری، کاهش سطح شنوایی در نوجوانان اکتسابی و معمولا نتیجه‌ی قرار گرفتن در معرض صدای بلند است. موسیقی، فیلم، گیم یا هر چیز دیگری که با هدفون، هندزفری و هدست شنیده شود و مدت طولانی گوش فرد را درگیر کند، می‌تواند به شنوایی آسیب بزند.
وقتی پیرگوشی زودهنگام اتفاق می‌افتد
این فوق تخصص گوش می‌گوید: افراد نوجوان آگاهی ندارند که گوش دادن به موسیقی با صدای بلند چقدر می‌تواند به شنوایی آنها آسیب بزند و وقتی متوجه این موضوع می‌شوند که دیگر شنوایی‌شان کم شده و حتی گوش‌شان به وزوز افتاده است و اصطلاحا پیرگوشی زودهنگام اتفاق افتاده است.
او می‌گوید: پیرگوشی طبیعی هم یکی از دلایل کاهش سطح شنوایی است، اما زمانی اتفاق می‌افتد که سن فرد بالا رفته اما پیرگوشی زودهنگام زمانی بروز می‌کند که خود شما در روند شنوایی‌تان دست برده باشید.
آسیب‌هایی که به حلزون شنوایی وارد می‌شود، هرگز قابل برگشت نیست. چون این بخش از گوش بسیار حساس است و اگر شنوایی در این بخش از بین برود، دیگر برگشتی در کار نیست
به گفته این استاد دانشگاه، آهنگ‌هایی که با صدای خیلی بلند در باشگاه‌های ورزشی پخش می‌شود یا آهنگ‌هایی که خود افراد در موبایل‌شان می‌گذارند و با هندزفری گوش می‌دهند و ورزش می‌کنند، می‌تواند به شنوایی آسیب جدی بزند.
وزوز گوش؛ یک نشانه خطرناک
کاهش سطح شنوایی ممکن است خود را در همان سنین نوجوانی نشان بدهد. ممکن هم هست وقتی سن بالاتر رفت، با علائم دیگری ترکیب شود و خود را بروز دهد. این را دکتر اصغری می‌گوید و اضافه می‌کند: مثلا فردی که مدت زیادی در جوانی در معرض صداهای بلند بوده، وقتی سنش بالاتر می‌رود، گوشش به وزوز می‌افتد. این فرد تازه آن موقع حساس می‌شود و به پزشک مراجعه می‌کند و پزشک با بررسی و تست، متوجه کاهش سطح شنوایی و وزوز گوش در او می‌شود.
متخصصان گوش و حلق و بینی می‌گویند درست است که کم‌شنوایی، معلولیتی خاموش است، اما نشانه‌هایی دارد که اگر به آنها توجه کنیم، متوجه مشکلی در شنوایی خود یا اطرافیان می‌شویم. آنها می‌گویند افرادی که دائم کنترل تلویزیون در دست‌شان است و صدای برنامه‌ای را که همه مردم با صدای ۱۵، ۱۷ یا ۲۲ می‌توانند بشنوند را نمی‌شنوند و صدا را روی ۳۰ تا ۳۵ تنظیم می‌کنند، به احتمال زیاد از نظر شنوایی دچار مشکل شده‌اند و باید پیگیر باشند تا دچار پیرگوشی زودهنگام یا وزوز گوش نشوند.
ارتباط آلودگی صوتی و کم‌شنوایی
در ترافیک‌های شهری زمانی که شدت صدا از ۱۰۰ دسی‌بل بالاتر باشد و با آلاینده‌های شیمیایی هوا همراه شود، اثر مخربی بر سیستم شنوایی انسان می‌گذارد. دکتر اصغری، فلوشیپ گوش هم درباره تاثیرات آلودگی صوتی بر شنوایی توضیح می‌دهد: فاکتورهای زیادی در طول زندگی باعث کاهش سطح شنوایی افراد می‌شوند. مثل مشاغلی که آلودگی صوتی بالایی دارند، یا وسایل حمل و نقل پر سر و صدا، یا انفجارهایی که در مناسبت‌های خاص مثلا چهارشنبه‌سوری رخ می‌دهند. طبیعتا این موارد وقتی به آن آسیب اولیه اضافه می‌شود، بیشتر خود را بروز می‌دهد.
دکتر اصغری اضافه می‌کند: ممکن است شما در سنین پایین خیلی متوجه آسیب دیدن شنوایی خود نشوید، اما وقتی سن شما بالاتر رفت و عوامل دیگر هم به آن اضافه شد، آن موقع خود را بیشتر نشان می‌دهد و شما متوجه آن می‌شوید و گاهی جبران کردن عارضه دیگر ممکن نیست.
آیا کم‌شنوایی قابل برگشت است؟
به گفته متخصصان، آسیب‌هایی که به حلزون شنوایی وارد می‌شود، هرگز قابل برگشت نیست. چون این بخش از گوش بسیار حساس است و اگر شنوایی در این بخش از بین برود، دیگر برگشتی در کار نیست و اگر هم شنوایی بهتر شود، همراه با وزوز گوش خواهد بود که عارضه بدتری است.
دکتر اصغری در این باره توضیح می‌دهد: اگر کاهش شنوایی از آن جنس باشد که اشاره کردیم، یعنی نتیجه گوش دادن به موسیقی با صدای بلند و با استفاده از هندزفری و ... باشد، یا ناشی از صدای انفجار و ... باشد، یک مقدار از این کم‌شنوایی در یکی دو روز اول بعد از حادثه قابل برگشت است اما باقیمانده‌اش دیگر با فرد می‌ماند و آن شنوایی قبلی دیگر هیچ وقت به فرد برنمی‌گردد.
این فوق تخصص گوش تاکید می‌کند: صداهایی که بالای ۸۵ دسی‌بل باشند و فرد مدت طولانی در معرض این صداها باشد، می‌توانند به طور جدی به شنوایی آسیب برسانند. چه آن فرد کودک باشد و چه بزرگسال.
این پزشک می‌گوید: بازی‌های رایانه‌ای یا گیمینگ با صدای بلند - یعنی با صدایی بالاتر از ۸۵ دسی‌بل - هم می‌تواند به شنوایی فرد آسیب بزند. خیلی از کودکان و نوجوانان موقع گیم کردن هدفون می‌زنند و خبر ندارند که این کارشان به شدت می‌تواند روی شنوایی آنها تاثیر بگذارد اما نه خودشان متوجه این موضوع هستند و نه والدین‌شان.