همشهری-نیلوفر ذوالفقاری: زمستان بهترین فرصت برای لذت بردن از طبیعت بکر کوهستان است. اطراف تهران هم گزینه‌های متعددی برای یک کوهپیمایی زمستانی سبک یا یک پیمایش حرفه‌ای‌تر دارد. البته برای صعود از بعضی قله‌های شهرمان، لازم نیست حتما کوهنورد حرفه‌ای باشید.
نام مقصد: پلنگچال
موقعیت: شمال تهران، رشته کوه البرز، ارتفاعات توچال، مسیر پلنگچال
ارتفاع قله: ۳۴۶۹ متر
درجه سختی مسیر: مناسب مبتدی‌ها و حرفه‌ای
استراحتگاه/پناهگاه: دارد
راه‌های صعود: ۱.مسیر سعادت‌آباد و یال‌چین‌کلاغ که از قله‌های دوشاخ و چین‌کلاغ می‌گذرد.
۲. مسیر امامزاده داوود(ع) و گردنه اشترگردن.
۳. مسیر سعادت‌آباد تا انتهای دره بیدستان
معرفی: سراسر مسیر تا پناهگاه از داخل دره زیبای پلنگچال و از کنار رودخانه می‌گذرد و یکی از زیباترین مسیرهای صعود به ارتفاعات شمال تهران است.
تماشای جنگل کارا
در میانه راه، مسیری برای ورود به جنگلی کوچک و زیبا به نام کارا قرار دارد که در دل کوهستان است و تعدادی استراحتگاه هم در میانه راه پذیرای مراجعان هست. از پلنگچال علاوه بر توچال، مسیرهایی به امامزاده داوود(ع)، قله شاه‌نشین و ایستگاه پنجم تله‌کابین توچال هم وجود دارند. مسیر معمولا در فصل سرد سال پر از برف و یخ است و حسابی منظره زمستانی دارد.
گردش در سرما
به‌طور معمول پیمایش مسیر تا پناهگاه پلنگچال ۲ تا ۳ ساعت زمان می‌برد. البته این زمان بستگی به میزان آمادگی جسمانی شما دارد. در روزهای سرد و برفی زمستان این مدت زمان طولانی‌تر می‌شود. همراه داشتن تجهیزات مناسب کوهنوردی و طبیعت‌گردی در زمستان و پوشیدن لباس گرم ضروری است و یادتان باشد استراحتگاه پلنگچال را می‌توان به‌عنوان مقصدی برای یک شب ماندن در کوه و بیدار شدن در طبیعت زمستانی انتخاب کنید.
نام مقصد: کلون بستک
موقعیت: شمال منطقه دربند سر، نزدیک دیزین
ارتفاع قله: ۴۱۸۰ متر
درجه سختی مسیر: مناسب مبتدی‌ها و حرفه‌ای‌ها
استراحتگاه/پناهگاه: ندارد
راه‌های صعود:مسیر گردنه دیزین به قله یا یال جنوبی از پر رفت‌وآمدترین مسیر و کوتاه‌ترین راه‌هاست. این مسیر از گردنه دیزین و محل ایستگاه مخابرات آغاز می‌شود.
معرفی: کلون بستک جزو رشته کوه البرز مرکزی است و از این قله برای صعود به قله دماوند خصوصا در فصل‌های گرم سال استفاده می‌شود.
خطر ریزش بهمن
مسیر صعود به این قله در فصل زمستان به‌دلیل خطر احتمالی ریزش بهمن در جاده شمشک به دیزین معمولا بسته می‌شود. به‌دلیل شرایط خاص منطقه‌ای در روزهای بارشی و به‌ویژه در فصل سرما، کلون بستک در معرض بارش‌های سنگین است و پیشنهاد می‌کنیم برای کوهنوردی به اینجا با گروه‌های حرفه‌ای همراه شوید.
همجواری با دیزین
در مسیر قله کلون بستک به سرکچال یک قسمت تیغه‌ای وجود دارد که در فصل زمستان باید صعود از روی آن انجام بگیرد اما در فصل تابستان مسیر به‌طور تقریبی از سمت جنوب یا راست این تیغه‌ها به پیش می‌رود. با توجه به نزدیکی قله کلون‌بستک به پیست دیزین بررسی هواشناسی این منطقه می‌تواند برای برنامه‌ریزی بهتر به شما کمک کند.
نام مقصد: پرسون
موقعیت: لواسان، روستای افجه
ارتفاع قله: ۳۲۲۰ متر
درجه سختی مسیر: مناسب مبتدی‌ها و نیمه‌حرفه‌ای‌ها
استراحتگاه/پناهگاه: ندارد
مسیر صعود: مسیر اصلی از سمت شرق قبل از رسیدن به دشت هویج از کنار دره‌ای به سمت بالاست. راه دیگر صعود به قله پرسون هم رسیدن به دشت هویج است.
معرفی: از قله‌های البرز مرکزی در منطقه لواسان است که به‌طور معمول از مبدا روستای افجه به آن صعود می‌کنند.
نامی دخترانه بر کوه
پرسون نام اصیل دخترانه ایرانی به‌معنای خرمن‌ماه است. پوشش گیاهی نسبتا انبوه و متنوعی دارد و انواع گیاهان صنعتی و دارویی در دامنه‌های آن می‌روید. چشمه آبی در اینجا وجود دارد که در بهار و تابستان منظره زیبایی دارد، زمستان‌ها یخ‌زده است.
یخچال‌های طبیعی
مسیر کوهستانی صعود به قله پرسون از اواسط پاییز پوشیده از برف و در مناطقی همراه با یخبندان است. یخچال‌های طبیعی هم در حاشیه مسیر صعود دیده می‌شود. گروه‌های کوهنوردی زمستان‌ها با تجهیزات کامل مسیر را ادامه می‌دهند و به مبتدیان توصیه می‌کنند از بخش‌های ابتدایی مسیر لذت ببرند و برای رسیدن به قله اصرار نداشته باشند.
نام مقصد: کلکچال
موقعیت: شمال تهران، منطقه توچال
ارتفاع قله: ۳۳۵۰ متر
درجه سختی مسیر: مناسب مبتدی‌ها
استراحتگاه/پناهگاه: دارد
راه‌های صعود: مسیرهای مختلفی برای صعود به این قله وجود دارد که مهم‌ترین آنها دسترسی از پارک جمشیدیه است.
معرفی: کلکچال یکی از مناسب‌ترین مسیرهای کوهنوردی در همه روزهای هفته به‌حساب می‌آید که با داشتن تجهیزات ساده کوهنوردی و تجربه معمولی هم می‌توان از حضور در اینجا لذت برد.
خانه دیو سپید
به اعتقاد برخی از مردم، کلکچال همان خانه دیوسپید اشاره شده در ادبیات فارسی است. برای رسیدن به اینجا باید تا پناهگاه کلکچال را ۲ تا ۳ ساعته بالا بروید و در پناهگاه، کنار برج کلکچال که سالیان دور محل استقرار گروه‌های پیشاهنگی بوده، استراحت کند و حتی می‌توانید غذا بخورید.
شیب ملایم
بعد از بارش برف باید مسیرهای صعود به کلکچال را با وسایل کامل مانند کرامپون (یخ‌شکن) و کفش و لباس مناسب تردد کرد. شیب مسیر آنقدر ملایم است که غیرحرفه‌ای‌ها را اذیت نمی‌کند چون راه پهنای مناسبی دارد و با خیال راحت می‌توانید به مسیر ادامه دهید. حرکت در این مسیر حدود ۲ ساعت‌ونیم زمان می‌برد البته ممکن است برف و یخبندان سرعت‌تان را کاهش دهد.
نام مقصد: شیرپلا
موقعیت: محله دربند، به طرف روستای پس‌قلعه
ارتفاع قله: ۲۷۵۰ متر
درجه سختی مسیر: مناسب نیمه‌حرفه‌ای تا حرفه‌ای‌ها
استراحتگاه/پناهگاه: دارد
راه‌های صعود: میدان تجریش، دربند، روستای پس‌قلعه، آبشار دوقلو، شیرپلا
معرفی: برای تفریح یک‌روزی همراه با طبیعت‌گردی و تماشای مناظر زمستانی، شیرپلا در دسترس‌ترین گزینه تهرانی‌هاست. در صعود به منطقه شیرپلا می‌توانید آبشار دوقلو را تماشا کنید.
شیب‌پناه یا شیربرنج؟
درباره نام شیرپلا برخی از کوهنوردان معتقدند نام شیرپلا از واژه شیب‌پناه گرفته و به مرور زمان به شیرپلا تبدیل شده است. عده‌ای هم معتقدند اهالی البرز به پلو، پلا می‌گویند و شیرپلا همان شیربرنج است که در پناهگاه برای کوهنوردان می‌پختند. آبشار دوقلو در کنار پناهگاه شیرپلا قرار دارد و می‌توانید شب را در پناهگاه بمانید یا برای استراحت و غذا خوردن از پناهگاه استفاده کنید.
شب‌مانی در پناهگاه
معمولا کوهنوردانی که قصد صعود به توچال را دارند، یک شب در شیرپلا ساکن می‌شوند. پس از پناهگاه شیرپلا تا قله توچال اگر با سرعت معمولی حرکت کنید، معمولا ۳ تا ۴ ساعت راه است. اگر بخواهید مسیر پناهگاه را تا قله ادامه بدهید، به تجهیزات کوهنوردی و تجربه نیاز دارید. مخصوصا اگر برف هم باریده و مسیر یخ زده باشد. در بیشتر مسیر به‌جز گردنه‌ها، موبایل آنتن می‌دهد.
نام مقصد: کماچال
موقعیت: شمال منطقه ولنجک، در مسیر ایستگاه ۵ تله‌کابین توچال
ارتفاع قله: ۳۰۵۰ متر
درجه سختی مسیر: آسان و مناسب برای مبتدی‌ها
استراحتگاه/پناهگاه: ندارد
راه‌های صعود:
۱.حرکت در مسیر یال‌قله پس از پارکینگ تله‌کابین توچال، جاده خاکی بین ایستگاه یک و ایستگاه ۵ تله‌کابین.
۲.مسیر درکه، صعود به ایستگاه ۵ تله‌کابین و راهی شدن به سمت قله کماچال
معرفی: دامنه پربرف کماچال تفریحگاه مناسبی برای گردش زمستانی است. به‌ویژه که دسترسی به آن راحت و بی‌دردسر است.
در مسیر هزارچم
در سمت غرب کماچال می‌توانید قله‌های چین‌کلاغ و دوشاخ را ببینید. همچنین دامنه‌های غربی این کوه مشرف به مسیر پیاده‌روی پلنگچال است. در شمال این کوه هم می‌توان به ایستگاه ۵ تله کابین و قله هزارچم رسید. تقریبا در تمام مسیر پوشش آنتن دهی تلفن همراه وجود دارد.
ایمن برای کوهنوردی
ابتدای مسیر شیب نسبتا تندی دارد و پاکوب این قسمت هم در ابتدا قدری نامشخص است اما پس از قرارگرفتن روی یال شیب مسیر کاهش می‌یابد و حرکت در مسیری نسبتا مشخص به پیش خواهد رفت. مسافت پیمایش تا قله از مسیرهای مختلف بین ۷ تا ۱۱ کیلومتر تا قله است. مسیر صعود به قله کماچال درگیری فنی خاصی ندارد و از مسیرهای ایمن به‌شمار می‌آید.
نام مقصد: شهربانو کشَک
موقعیت: شمال شرق تهران، محدوده دارآباد
ارتفاع قله: ۳۲۸۴ متر
درجه سختی مسیر: شیب ملایم و مناسب برای مبتدی‌ها
استراحتگاه/پناهگاه: دارد
راه‌های صعود: قله دارآباد و خط‌الرأس آن یا جاده اوشان‌فشم، دره‌آهار، قله سیاه‌آب و قله شهربانوکشک
معرفی: جایی است که خط‌الرأس دارآباد در این نقطه به پایان می‌رسد و خط‌الرأس توچال از آنجا شکل می‌گیرد و به سمت غرب تا قله توچال ادامه پیدا می‌کند.
بر فراز دره دارآباد
از سمت غرب این قله که شیب بسیار تندی دارد، انتهای دره دارآباد به خوبی دیده می‌شود. منطقه صخره‌ای پایین قله شهربانوکشک که به‌صورت پرتگاه‌های بلند تا پایین دره دارآباد ادامه دارد، در هیچ قسمت از کوهستان توچال دیده نمی‌شود. صعود به این قله تقریبا ۵ ساعت زمان می‌برد. تیم‌های امداد و نجات در قسمت‌های حساس مسیر مستقر شده‌اند.
صعود ملایم در زمستان
بسیاری از کوهنوردان برای صعود به شهربانوکشک در زمستان از طریق قله دارآباد و خط‌الرأس آن به این قله می‌رسند و تعداد معدودی هم از طریق جاده اوشان ـ فشم از سمت جنوب غربی دره آهار ابتدا به قله سیاه‌آب و سپس به قله شهربانوکشک صعود می‌کنند. شیب ناحیه شرقی این قله ملایم است و به راحتی می‌توان از آن صعود کرد.
نام مقصد: هریاس و لتمان
موقعیت: شمال غرب تهران، منطقه کن
ارتفاع قله: ۲۴۱۰ متر
درجه سختی مسیر: مناسب برای کوهنوردان حرفه‌ای
استراحتگاه/پناهگاه: دارد
راه‌های صعود:
۱.مسیر جنوبی از بوستان لتمال و از آبشار تهران،
۲.مسیر شمالی از جاده امامزاده داود(ع)، دره هریاس
۳.مسیر جنوب غربی از شهرک شهید باقری
معرفی: در شمال شرق این قله روستاهای سولقان و کشار، در جنوب شرق آن محله کن تهران و در شمال غرب آن روستاهای وردیج و واریش قرار دارند.
مسیر ۴ کیلومتری
قله‌های لتمال و هریاس در کنار هم قرار گرفته و به همراه قله‌های نزدیک به‌خود در کمان خط‌الراسی واقع شده که از قله پشتو در شمال غرب شروع و به سمت جنوب غرب کشیده می‌شود. برای صعود به این قله از آبشار حدود ۶۵۰ متر باید ارتفاع بگیرید. مسافت صعود هم تقریبا ۴ کیلومتر است.
طبیعت‌گردی در دامنه برفی
صعود به قله‌های هریاس و لتمال جزو صعودهای سبک تا متوسط محسوب می‌شود و به سادگی امکان اجرای برنامه نیم‌روزی تا یک روزه دارد. ارتفاع کم این قله‌ها آنها را به گزینه‌ای مناسب برای یک صعود زمستانه تبدیل کرده است. در روزهای برفی حتی بدون صعود به قله می‌توانید در دامنه کوه در برنامه‌های طبیعت‌گردی شرکت کنید.