به گزارش همشهری آنلاین، بهره‌مندی از آموزش باکیفیت به ازای پایگاه اقتصادی یا اجتماعی و سیاسی خانواده جریان قدرتمندی است که این روزها در حوزه آموزش و پرورش کشور شکل گرفته است و دانش‌آموزان به تناسب این پایگاه در مدارس مختلف تحصیل می‌کنند.
در کنار مدارس دولتی عادی که عموما شهروندان معمولی جامعه را در خود جای داده‌اند، انواع مدارس خاص (سمپاد، شاهد، نمونه دولتی) و مدارس غیردولتی در حال فعالیت هستند که با توجه به پایگاه اقتصادی و سیاسی خانواده، دانش‌آموزان را ثبت‌نام می‌کنند.
این وضعیت منجر به آن شده است، که تمام دانش‌آموزان کشور از آموزش باکیفیت بهره‌مند نشوند و چند سالی است که عدالت آموزشی و حذف تنوع مدارس به عنوان یک مطالبه جدی از سوی شهروندان عادی جامعه مطرح است اما این موضوع هنوز به عنوان یک ضرورت مهم برای سیاستمداران کشور تبدیل نشده است.
مدرسه‌ای وجود ندارد که از خانواده‌ها پول دریافت نکند
احمد عابدینی معاون سابق شورای عالی آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه از مهم‌ترین عوامل تفکیک مدارس از یکدیگر محتوای آموزشی، برنامه و فضای مدرسه و معلمان توانمند برای انتقال مناسب محتوای علمی است، گفت: هم‌اکنون تمام مسائل مدارس غیردولتی، از تایید معلم و فضای مدرسه تا محتوای آموزشی، تحت کنترل وزارت آموزش و پرورش است.
وی افزود: تنها تفاوت مدارس دولتی و غیردولتی منابع مالی و شهریه‌ای است که از والدین دریافت و براساس آن فرصت‌های بهتری را نسبت به مدارس دولتی فراهم می‌کنند.
معاون سابق شورای عالی آموزش و پرورش با اشاره به اینکه هم‌اکنون مدرسه‌ای وجود ندارد که از خانواده‌ها پول دریافت نکند چون دولت نمی‌تواند هزینه‌های مدارس را تأمین کند، عنوان کرد: شورای عالی آموزش و پرورش استانداردهایی تعیین کرده که توسعه مدارس غیردولتی یکی از آنهاست.
عابدینی ادامه داد: براین اساس سهم دانش‌آموزان در مدارس غیردولتی باید به ۱۵ درصد برسد که هنوز این موضوع محقق نشده و ۱۲.۵ درصد است. همچنین ادامه فعالیت و توسعه مدارس غیردولتی جایگاه قانونی دارد.
عدالت به معنای توزیع فقر نیست
وی افزود: نمی‌گوییم آموزش رایگان نباشد اما عدالت به معنای توزیع فقر نیست. دولت می‌گوید توانایی تأمین امور روزمره و بسیاری از نیازهای مردم را ندارم و بخشی از مردم هم از منابع مالی خود برای آموزش هزینه می‌کنند، این آموزش طبقاتی نیست. مدارس غیردولتی بار آموزش ۲.۵ میلیون دانش‌آموز را از دوش نحیف دولت برداشته است.
معاون سابق شورای عالی آموزش و پرورش ادامه داد: ۲۰۳ هزار معلم در مدارس غیردولتی فعالیت می‌کنند و این موضوع بار مسئولیت آموزش و پرورش را کم کرده است. اگر مدارس غیردولتی نباشند، آیا مشکل آموزش و پرورش حل می‌شود؟ اگر اینگونه باشد، بنده از مدافعان تعطیلی مدارس غیردولتی هستم.
معدل ۱۱ و رتبه ۱۲۰ هزار کنکور معلم مدارس دولتی است
عابدینی تأکید کرد: هم‌اکنون مردم از روی اجبار ـ و نه به دلیل خوشی و پولداری ـ فرزندان خود را به مدارس غیردولتی می‌فرستند. اگر دولت مدارس دولتی عادی را استاندارد کند، بسیاری از والدین به سمت مدارس غیردولتی نمی‌روند.
وی افزود: ۵۰ درصد معلمان مدارس دولتی عادی آموزش‌های لازم را طی نکرده‌اند و این مدارس معلم حرفه‌ای استخدام نمی‌کنند. فرد با معدل ۱۱ و رتبه ۱۲۰ هزار کنکور معلم شده است. یا اینکه با توصیه بخش‌های مختلف معلم استخدام می‌کنند. چگونه معلم ۴۶ ساله را بدون تجربه استخدام می‌کنند؟ آیا این موارد باعث نمی‌شود مردم از مدارس دولتی بروند؟
هر جای دنیا بگویید در کلاس ۴۵ نفره درس می‌خوانید به شما پناهندگی می‌دهند
معاون سابق شورای عالی آموزش و پرورش بیان کرد: در شهر تهران کلاس ۴۵ نفره در هنرستان داریم و دانش‌آموزان فضای نشستن و نفس کشیدن هم ندارند. هر کجای دنیا بروید و بگویید در کلاس درس ۴۵ نفری درس می‌خوانید به شما پناهندگی می‌دهند.
وی با اشاره به اینکه هم اکنون والدین برای ثبت‌نام فرزندشان در مدرسه دولتی این سمت خیابان یا آن سمت خیابان هم اختیار ندارند و با مشکلات مختلفی مواجه هستند، افزود: دولت نمی‌تواند و نمی‌خواهد این مشکلات را حل کند. آموزش و پرورش باید اراده کند و هر سال درصدی از مدارس دولتی را استاندارد کند. آیا مدارس غیردولتی جلوی دولت را گرفته‌اند که این کار را نکند؟
شهریه یک سال برخی مدارس غیردولتی ۲ برابر هزینه دانشگاه
علی‌باقر طاهری‌نیا رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی نیز با بیان اینکه در کجای دنیا مدارس کاملا رها هستند، گفت: حداقل مداخله دولت در آموزش عمومی به ویژه دوره ابتدایی نیاز است.
وی افزود: برخی مدارس غیردولتی ۸ برابر کف حقوق یک کارگر و ۲ برابر دانشگاه‌های غیردولتی شهریه دریافت می‌کنند. اعتبارات اختصاص یافته به آموزش و پرورش به شدت سقوط کرده است. سهم آموزش و پرورش از بودجه عمومی دولت در سال ۹۸ به پایین‌ترین میزان رسید و این یعنی خصوصی‌سازی و تقویت مدارس غیردولتی.
برخی دولت‌ها به خصوصی‌سازی دامن زدند و آموزش را کالا کردند
رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی ادامه داد: هم‌اکنون سالانه ۷۰ هزار معلم در آموزش و پرورش بازنشسته می‌شوند. در سال‌های گذشته، دانشگاه فرهنگیان سالانه ۳ هزار دانشجو ـ معلم جذب می‌کرد. در چنین شرایطی معلوم است که کلاس‌های درس از معلم خالی می‌مانند. برخی دولت‌ها به خصوصی‌سازی دامن زدند و آموزش را کالا کردند در حالی که آموزش عمومی نمی‌تواند کالا باشد.
طاهری‌نیا گفت: وضعیت مدارس کشور به گونه‌ای شده است که خانواده‌ها در ازای پرداخت پول بیشتر از خدمات آموزشی باکیفیت‌تر بهره‌مند می‌شوند در حالی که آموزش باکیفیت یک حق است و دولت باید برای شهروندان تأمین کند.
وی افزود: عدالت آموزشی زمینه تحقق عدالت اجتماعی است و از بستر عدالت آموزشی استعدادهای خوب اما بی‌بضاعت می‌توانند رشد کنند. بنابراین ابتدا باید به همه دانش‌آموزان خدمات آموزشی باکیفیت ارائه کرد و بعد به سراغ حمایت از استعدادهای برتر رفت.