همشهری آنلاین - محمد بلبلی: اگر قرار باشد در خرید فرش سرمایه‌گذاری کنیم باید در این زمینه خاص تخصص داشته باشیم، زیرا فرش و بازار آن یک مبحث کاملا تخصصی است. اطلاع از وضعیت بازار، شناخت جنس مواد اولیه استفاده شده، تشخیص کیفیت رنگ، طرح، نقش و بافنده از مواردی مهمی است که سرمایه‌گذار حتمن باید درباره آن اطلاعات کافی داشته باشد.
یک‌نکته درباره سرمایه‌گذاری در فرش
درباره سرمایه‌گذاری در فرش یک نکته مهم وجود دارد، افراد زیادی به فروشندگان مراجعه می‌کنند که خودشان اهل شهرستان هستند و در شهر خود به شغل بافندگی مشغولند و می‌خواهند کار سرمایه‌گذاری در فرش انجام بدهند. آنها بهتر است با خود فروشنده‌ها به‌طور مستقیم کار کنندکه باعث سود بیشتر بافنده و فروشنده می‌شود.
چرا در بازار فرش ضرر می‌کنیم؟
به جهت اینکه فرش دستباف یک کالای خیلی پیچیده است و اینکه المان‌های مختلفی مانند جنس پشم، جنس و نوع گره، تکنیک بافت، میزان استحکام پودها، طرح، رنگ و... در کیفیت فرش تأثیر دارد، وقتی یک فرد بدون دانش کافی به یک فروشنده یا بافنده اعتماد می‌کند با شکست مواجه می‌شود. بیش از ۹۵ درصد از بافندگان بهینه‌ترین فرم را برای خودشان انتخاب می‌کنند و خروجی کار یک فرش با ظاهری عالی می‌شود و خریدار نیز قادر به تشخیص کیفیت باطن معمولی فرش نیست.
همین خریدار وقتی بخواهد فرش خریداری کرده را بفروشد متوجه می‌شود که قیمتی که پرداخت کرده بیشتر از ارزش واقعی فرش بوده است. کسانی که بدون دانش کافی وارد سرمایه‌گذاری در فرش می‌شوند، نمی‌توانند سود کافی دریافت کنند و دچار آسیب می‌شوند.
نداشتن تخصص، مساوی با باخت سرمایه
نکته کلیدی در بازار فرش اینجاست؛ کسی که متخصص فروش فرش نیست، زمانی که فرش خریداری شده را بخواهد بفروشد باید به مغازه‌دار بفروشد. فروشنده در دوران رکود بازار وقتی فرشی را برای خریدن به فروشنده پیشنهاد می‌کند که خود او نیز برای آن فرش مشتری ندارد اول ارزش فرش را برآورد می‌کند به‌طور مثال قیمت فروش آن فرش را ۱۰۰ میلیون تومان اعلام می‌کند اما به‌خاطر شرایط رکود در بازار و اینکه ممکن است تا یک سال فروش آن فرش به طول بینجامد، بین ۲۰ تا ۲۵ درصد پایین‌تر از قیمت کارشناسی شده از فروشنده خریداری می‌کند.
فرش‌های غیرنفیس و معمولی گاه ممکن است تا یکی دوسال در فروشگاه خاک بخورند تا به فروش برسند. تنها راه برای فروختن فرش به بالاترین قیمت استفاده از تبلیغات در سایت‌ها است که در آن شرایط هم فروش فرش به سادگی انجام نمی‌شود و گاه تا ۶ماه زمان می‌برد تا فرش مورد نظر با قیمت مناسب فروخته شود. فرش دستباف کالایی‌است که نقدشوندگی پایینی دارد، به همین دلیل قابل مقایسه با سکه و ارز نیست. سرمایه‌گذاری در فرش تنها موجب حفظ سرمایه خریدار می‌شود، اما سود چندانی دربرنخواهد داشت.
سرمایه‌گذاری در بازار فرش اعلا یا روستایی‌بافت؟
خیلی از افراد به رونق بازار فرش در زمان‌های گذشته نگاه می‌کنند و برای سرمایه‌گذاری وارد بازار می‌شوند، بی‌خبر از آنکه زمانه عوض شده است و سرمایه‌گذاری در بازار فرش مثل گذشته‌ها سود ندارد. زمانی بود که افراد به تناوب فرش می‌خریدند و روی هم انباشته می‌کردند و هروقت نیاز مالی داشتند این فرش‌های خریداری شده را به فرش‌فروش‌ها برای فروش می‌سپردند و سود خوبی هم عاید آنها می‌شد، اما حالا شرایط تغییر کرده است. اکثر افراد می‌گویند که سکه طلا و دلار حباب دارد و ممکن است قیمتش یکباره کاهش پیدا کند، بنابر این به خرید فرش هم فکر می‌کنند.
واقعیت این است که این دوره رشد قیمت فرش با دوره رشد قیمت مسکن، ارز و طلا متفاوت است. طبق تحقیق انجام شده توسط خبرگان رشته فرش و مقایسه تغییر نرخ فرش نسبت به طلا، ارز و مسکن طی ۲۰ سال مشخص شده رشد در این بازاربسیار کم بوده اما درباره فرش‌های نفیس و اعلا مانند فرش‌های ابریشم و تبریز شرایط متفاوت است به این معنی که حتی می‌توانیم بگوییم که قیمت فرش نفیس با نرخ دلار بالا می‌رود، اما در بازارفرش‌های روستایی و عشایری بافت که از منازل بیرون می‌آیند و اکثرا دست دوم هستند، قیمت‌ها بعضی وقت‌ها با یک تأخیر چند ماهه حتی تا ۶ماه‌طول می‌کشد تا نسبت به تورم یکسان شود. البته وقتی قیمت فرش‌های عشایری جهش می‌کند دیگر اگر حتی قیمت دلار پایین بیاید نیز قیمت آنها پایین نمی‌آید، چرا که جایگزین ندارد، اما قیمت فرش اعلا به‌خاطر اینکه ابریشم وارداتی است همواره‌متغیر است.
بیشتر بخوانید:
اگر قصد سرمایه گذاری روی فرش دارید حتما این نکات را بخوانید | زبان چند هزار ساله فرش
راز بازگشت فرش های لاکی | چگونه فرش های افغان بافت را از فرش ایران تشخیص دهیم؟
فرش اصل ایرانی را از کجا بخریم؟ | بازار فرش ؛ از شاه عباسی تا مظفریه و قیصریه
چرا فرش‌های نفیس و اعلا برای سرمایه‌گذاری مناسب‌تر هستند؟
فرش دستباف ایرانی به‌عنوان یک کالای ارزشمند و هنری، همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران بوده است. اما آیا سرمایه‌گذاری در فرش برای همه افراد مناسب است؟ فعالان بازار می‌گویند؛ فرش دستباف کالایی با نقدشوندگی پایین است. به این معنی که ممکن است فروش آن به سرعت انجام نشود و سرمایه‌گذار برای نقد کردن سرمایه خود با مشکل مواجه شود. در ادامه به بررسی این دو نکته به تفصیل می‌پردازیم و راهکارهایی برای سرمایه‌گذاری موفق در بازار فرش ارائه خواهیم
داد.
خرید قسطی فرش به‌صرفه است؟
فروش قسطی فرش، شبکه توزیع سنتی را به‌شدت دچار آسیب کرده. در واقع این بانک‌ها هستند که قسطی‌فروشی می‌کنند؛ به این صورت که بانک‌ها چک‌های مراکز فروش قسطی فرش را با ۳ درصد کسری خریداری می‌کنند و فروشنده نیز پول خود را نقد دریافت می‌کند این مسئله قیمت قسطی‌فروشی را بالا می‌برد. این سرویس‌دهی بانکی شامل شبکه توزیع سنتی نمی‌شود؛ در نتیجه خرده‌فروش‌ها و شبکه توزیع سنتی به‌ویژه در بخش لوازم خانگی دچار آسیب جدی شده است.
تنها بخت و اقبال فرش دستباف این است که نمی‌توان آن را از روی عکس و فیلم فروخت و فروش آن به فروشنده آشنا به فرش دستباف نیاز دارد. این شرکت‌های قسطی فروش نیز به‌خاطر همین مسئله رویکرد چندانی به فروش فرش دستباف ندارند؛ با این حال اما در این زمینه نیز فروش اندکی دارند.
سرمایه‌گذاری در فرش می‌صرفد؟
فرش دستباف نقدشوندگی پایینی دارد و نمی‌توان به لحاظ سرمایه‌گذاری آن را با طلا یا ارز مقایسه کرد. فرش در حال حاضر تنها ارزش پول خود را حفظ می‌کند. مثلا شما یک فرش را خریده‌اید و وقتی برای فروش به بازار مراجعه می‌کنید، خریدار مبلغ خواب یک ساله پول خود را از قیمت فرش کم می‌کند؛ چرا که در دوران رکود به سر می‌بریم.
مثلا اگر فرشی ۳۰ میلیون تومان ارزش دارد، خریدار آن را به قیمت ۲۵ میلیون تومان خریداری می‌کند؛ زیرا که خواب سرمایه دارد. اما در زمانی که بازار رونق داشته باشد، همین فرش ۳۰ میلیون تومانی را به همین قیمت از شما می‌خرند؛ زیرا در کمترین زمان به قیمت بالاتر به فروش می‌رسد.
گران‌ترین فرش‌های ایرانی کدامند؟
صدر جدول قیمت فرش، مربوط به فرش‌های تبریز، با طرفداران خاص خود است. فرش‌های تبریز به‌طور میانگین، متری ۲۵ میلیون تومان قیمت دارد. بعد از فرش تبریز، فرش‌های روستایی‌بافت قرار دارند که به‌طور میانگین متری ۶ تا ۷ میلیون تومان ارزشگذاری می‌شوند. فاصله فرش‌های متری ۸-۷ میلیون تومانی روستایی بافت تا متری ۲۵ میلیون تومانی تبریز را فرش‌های پررنگ و لعاب عشایری ریزبافت باید پرکنند که در حال حاضر چنین چیزی در بازار فرش نداریم.