همشهری آنلاین- فاطمه عسگری نیا:جذب داوطلب برای نجات یوزپلنگ‌های ایرانی است که این روزها در پارک ملی توران زندگی می‌کنند و خودروهای عبوری در محور میامی - عباس‌آباد جانشان را تهدید می‌کند.
فراخوان جذب داوطلب را علی‌اکبر قربانلو، رئیس پارک ملی توران در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده و امیدوار است امسال هم مانند سال‌های گذشته داوطلبان و عاشقان یوزپلنگ‌های ایرانی برای نجات این‌گونه نادر در حال انقراض پای کار باشند.
خودش یکی از دوستداران پروپا قرص همین یوزپلنگ‌هاست که حاضر شده به‌خاطر نجات آنها دست از پشت میزنشینی در اداره محیط‌زیست شاهرود بکشد و دوری از خانواده را در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شهرش به جان بخرد، اما خط و خشی به جان این یوزپلنگ‌ها نیفتد: «یوزپلنگ‌ها حیوانات ضعیف و مظلومی در رده گوشخواران هستند که متأسفانه طی سال‌های اخیر جمعیت‌شان در حال کاهش است و این مسئله به یک نگرانی بزرگ برای همه دوستداران یوزپلنگ‌ها ازجمله من تبدیل شده است؛ به‌طوری‌که با وجود مخالفت‌های فرماندار شاهرود و سایر مسئولان برای گرفتن انتقالی به پارک ملی توران و حفاظت از یوزها سختی راه و دوری از خانواده را به جان خریدم تا تمام تلاشم را برای حفاظت از این گونه حیوانی در حال انقراض انجام دهم. من آنقدر عاشق این حیوانات و نگران جانشان هستم که الان با توجه به مسئولیت جدیدم فقط هفته‌ای ۲ روز برای دیدن خانواده می‌روم و باقی ایام هفته را در پارک ملی توران و مشغول گشتزنی و مراقبت از یوزها هستم؛ البته همراه با سایر دوستانم.»
استقبال باورنکردنی مردم
او که سال‌ها تجربه حضور در این منطقه را دارد و سال‌های زیادی شاهد تلفات یوزپلنگ‌ها در مسیر شاهرود، میامی، میاندشت، صدرآباد، داورزن، ریوند و سبزوار بوده است، وقتی می‌بیند امکانات و نیروی انسانی به اندازه کافی برای حفاظت و حراست از یوزها در این مسیرها به‌خصوص در ایام تعطیلات نوروز و تردد خودروهای عبوری نیست، تصمیم می‌گیرد از مردم داوطلب و عاشق محیط‌زیست کمک بگیرد؛ لبیکی که اتفاقا از سوی مردم هم بدون پاسخ نمی‌ماند و در مدت کوتاهی حجم زیادی از اعلام آمادگی برای حضور داوطلب‌ها سمتشان روانه می‌شود: «باورمان نمی‌شد این موضوع و این فراخوان در این حد مورد استقبال مردم قرار بگیرد. الان جمعیتی که برای مشارکت در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند به حدی زیاد است که ما دستمان برای شیفت‌بندی افراد و استفاده از آنها در تمام طول طرح از ۲۸ اسفند لغایت ۱۴ فروردین فراهم است؛ طوری که هم می‌توانند به تعطیلات خودشان برسند و هم یکی، دو روزی را در کنار ما به حفاظت از منطقه مشغول شوند.»
همه هزینه‌ها با پارک ملی توران
به‌گفته او تمام خرج و مخارج و اسکان داوطلب ها هم با پارک ملی توران است و تنها شرط حضور داوطلب‌ها داشتن خودروست: «تعداد خودروهای ما در پاسگاه‌های پارک ملی بسیار محدود است که همین تعداد محدود هم مشغول گشتزنی‌های شیفت نیروهای محیط‌بانی است و نیاز به داوطلبانی داریم که با خودروی شخصی خود در این طرح ما را یاری دهند.»
علی‌اکبر قربانلو می‌گوید: با اجرای این طرح داوطلبانه طی ۲ سال گذشته خوشبختانه هیچ‌یک از یوزپلنگ‌های پارک ملی دچار حادثه نشدند و این میسر نمی‌شد مگر در سایه همدلی و همراهی مردم داوطلب: «نیروهای محیط‌بانی همراه با نیروهای داوطلب در مسیر جاده‌ای مشخص شده از لحظه غروب آفتاب تا ساعت ۶ صبح به‌وسیله چراغ‌های گردون و بنرهای شب‌نما کشیک می‌دهند و درصورت خروج یوزها از منطقه به سمت جاده با ایجاد سروصدا آنها را از منطقه دور می‌کنیم.»
راننده‌های متخلف جریمه می‌شوند
البته محیط‌بانان پارک ملی توران تنها به دعوت از داوطلبان برای نجات یوزها اکتفا نکرده و برای اینکه جلوی رانندگان بی‌احتیاط را بگیرند با کمک راهنمایی و رانندگی تدابیری را اندیشیده‌اند: «با هماهنگی اداره راه و راهنمایی رانندگی دوربین‌های کنترل سرعت در طول مسیر قرار دادیم که این دوربین‌ها سرعت‌های بیش از ۹۰ کیلومتر در ساعت را سریعا برای شماره مالک خودرو پیامک کرده و متخلفان جریمه می‌شوند.»
به‌خاطر یوزها آهسته برانید
لطفا در جاده تهران ـ مشهد آهسته برانید؛ اینجا یوزها زندگی می‌کنند. این درخواست علی‌اکبر قربانلو و همه دوستداران محیط‌زیست است برای تمام کسانی که قلبشان به عشق تپش قلب یوزپلنگ‌های ایرانی می‌زند. به‌گفته این محیط‌بان روایت مرگ یوزپلنگ‌های ایرانی در جاده تهران - مشهد یکی از غم‌انگیزترین روایت‌های زندگی آنهاست و به همان اندازه دیدن یک یوزپلنگ ثبت نشده در پارک ملی شادی‌بخش زندگی این محیط‌بان‌ها خواهد بود. قربانلو می‌گوید در سال‌های اخیر بالغ بر ۱۰ یوزپلنگ ایرانی قربانی سرعت خودروها در مسیرهایی شده‌اند که اتفاقا با تابلو و هشدارهای لازم درخصوص تردد یوزها در حاشیه جاده نصب شده‌اند.
خاستگاه زیست یوزپلنگ ایرانی
منطقه توران یا خارتوران در شرق استان سمنان یکی از ۳ منطقه حفاظت‌شده ایران با مساحت یک‌میلیون‌و۵۰۰ هزار هکتار، خاستگاه زیست یوزپلنگ ایرانی به‌شمار می‌رود و در سال‌های گذشته حمله سگ گله و تصادف‌های جاده‌ای مهم‌ترین عوامل تهدیدکننده جان یوزپلنگ‌های آسیایی بوده‌اند، اما با تلاش‌ها و اقدامات انجام شده مانند حصارکشی جاده‌های زیستگاه و نصب تابلوهای هشدار تردد یوز با هدف جلوگیری از تصادف‌های جاده‌ای و حذف سگ‌های گله در قلمروی یوزپلنگ، فضای مناسبی برای زاد و ولد این‌گونه ارزشمند فراهم شده است. آزادسازی در مجموع ۵۱۰هزار هکتار، یعنی بالغ بر یک‌سوم از مساحت کل محدوده پارک ملی توران و خالی شدن این منطقه از حضور دام و سگ گله که بهترین زیستگاه‌های یوزپلنگ آسیایی در آن قرار دارد، ازجمله اقدامات مؤثر انجام شده برای کمک به تامین حریم امن برای زادآوری یوزپلنگ آسیایی در پارک ملی توران است. انتقال ۳ یوزپلنگ کوشکی، دلبر و ایران در اوایل سال۹۹ به زادگاه‌شان در پارک ملی توران از دیگر اقدامات انجام شده برای تکثیر نسل این‌گونه ارزشمند است.