همشهری آنلاین - مریم سرخوش: اوایل اردیبهشت امسال بود که وزارت بهداشت با رد ادعای غیرعلمی بودن بارداری در سن بالای ۳۵ سال، اعلام کرد؛ بارداری از ۱۹ تا ۴۹ سالگی برای زنان مشکلی ندارد. جمعیت این زنان در سنین باروری هم چیزی حدود ۲۲ تا ۳۳ میلیون نفر است.
حالا به نظر می‌رسد که اصلاح توصیه‌های ممنوعه درباره بارداری در سنین بالا تا حدودی به مدد قانون جوانی جمعیت آمده و منجر به افزایش بارداری در زنان بالای ۳۵ سال شده. البته همه ماجرا این نیست و تابستان امسال هم اعلام شد روند کاهشی نرخ باروری پس از ۳۰ سال، از ۱.۶۵ در ۱۴۰۰ به ۱.۶۶ در ۱۴۰۱ رسیده و آمار موالید فرزندان سوم و چهارم در کشور حدود ۱۵ درصد و آمار موالید فرزندان دوم تا سوم هم ۲.۵ درصد افزایش داشته است. ۵۰۰ هزار کاهش تولد طی ۶ سال گذشته ثبت شده اما امسال این عدد ۲۰ هزار بوده است
صابر جباری فاروجی، رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت هم این نکته را تایید می‌کند و به همشهری می‌گوید: شاهد افزایش باروری در زنان با سنین بالاتر هستیم. سن مادران در زمان بارداری و تولد نوزاد ثبت می‌شود و بررسی آمارها حاکی از این روند افزایشی است که آمار فرزندآوری در کشور را افزایش می‌دهد.
افزایش سن باروری مطابق افزایش سن ازدواج
رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت می‌گوید: قبل از اجرای قانون جوانی جمعیت توصیه می‌کردند زنان بالای ۳۵ سال باردار نشوند که از نظر علمی مورد تایید نبود. سن ازدواج در کشور ما افزایش پیدا کرده و در وزارت بهداشت تاکید بسیاری بر اصلاح این توصیه داشتیم. بر این اساس الگوی باروری در کشور تغییر کرد و گروه‌های سنی ۳۵ تا ۴۰ سال، ۴۰ تا ۴۵ و ۴۵ سال به بالا هم به سنین باروری اضافه شدند.
جباری درباره این که آیا زنان در سنین بالا، مراقبت‌های متفاوت از زنان جوان‌تر نیاز دارند، بیان می‌کند: اگر مادر بیماری زمینهای داشته باشد، نیازمند مراقبت بیشتر است. اما مادران با سلامت کامل، یعنی بدون فشار خون، دیابت یا اضافه وزن، نیازی به مراقبت‌های ویژه ندارند.
او درباره این‌که آیا رایگان شدن درمان‌های ناباروری در افزایش باروری‌ها به ویژه در سنین بالاتر مؤثر بوده، بیان می‌کند: عدد ناباروری‌ها در ایران بالا نیست، ضمن این که درمان ناباروری با افزایش سن به شدت کاهش پیدا می‌کند. این آمارها درباره بارداری‌های طبیعی است.
ایران از تله سالمندی رها می‌شود؟
رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت به نقش سیاست‌های ابلاغی قانون جوانی جمعیت در این امر اشاره می‌کند و می‌گوید: در قانون جوانی جمعیت به رفع موانع فرزندآوری توجه شده است. اجرای این قوانین امیدوارکننده است اما چالش‌هایی هم وجود دارد. این قوانین باید به سمت ۱۰۰ درصد اجرا برود. در بحث پرداخت مرخصی زایمان، تجهیز یا ساخت مهدکودک‌ها شاهد اتفاقات خوبی هستیم اما در مواردی مثل واگذاری زمین با این که بیش از ۷۰ درصد از مشمولان زمینهای خود را گرفته‌اند اما باید قوانین به روز و ۱۰۰ درصد اجرا شوند.
جباری درباره این که آیا با تداوم این شرایط می‌توان به گرفتار نشدن ایران در تله جمعیت و سالمندی امیدوار بود، عنوان می‌کند: این روند امیدوارکننده است، اما تداوم اهمیت بیشتری از شروع آن دارد. امسال سقوط هر ساله نرخ باروری کلی متوقف شد، اما وضعیت شکننده است و نمی‌توان با قطعیت اعلام کرد که سال آینده هم همین وضعیت باشد. این روند باید ادامه داشته باشد و با شیب ملایم به سمت بالا حرکت کند.
بیشتر بخوانید
فریز تخمک در دختران و هزینه های آن
آیا ناباروری و بچه‌دار نشدن تقصیر زن است؟
توجه به این نکات برای بارداری موفق لازم است
آیا زنان بالای ۴۰ سال باید قید بچه دار شدن را بزنند؟
پژوهش برای چالش‌های فرزندآوری
همزمان پژوهش‌های مختلفی هم در زمینه شناسایی موانع و چالش‌های جوانی جمعیت در حال انجام است، از جمله در دانشگاه علوم پزشکی تهران. به گفته علیرضا اولیایی‌منش، معاون بهداشت این دانشگاه قرار است ۳.۵ میلیون نفر مورد مطالعه قرار بگیرند تا موانع و چالش‌های ازدواج و فرزندآوری و راهکارها، راه‌حل‌ها و مشوق‌ها در این زمینه شناسایی و به کار گرفته شوند.
به تاکید اولیایی‌منش مشکلات اقتصادی تنها مانع ازدواج و فرزندآوری نیست و عوامل مختلفی از جمله بالا رفتن سن ازدواج، تغییرات فرهنگی و اجتماعی جامعه، نگرانی از آینده تربیتی فرزندان و مشکلات اقتصادی باعث شده که خانواده‌ها کمتر به ازدواج و سپس فرزندآوری تمایل داشته باشند. در این باره فرهنگسازی هم ضروری است و نظام سلامت با توجه به اعتمادی که مردم به این حوزه دارند وظیفه بیشتری نسبت به ترویج آن دارد.