به گزارش همشهری آنلاین، تاریخی بر گرفته از مقاطع زمانی و در حوزه‌های سیاسی، فرهنگی، ورزشی و... باعث شد تا علاقه‌مندان به تاریخ قلم و ضبط صوت به دست بگیرند و به دنبال زوایای تاریک تاریخ بروند، کاری که بیش از یک قرن پیش اروپایی‌ها به دلیل جذابیت‌های فرهنگ و قومیتی ایران زمین و تلفیق فرهنگ شرق با سنت‌های منحصر به‌فرد مردم تمایل زیادی به آن نشان می‌داند، و ثمره آن اکثر مکتوبات تاریخی و مستندسازی‌ها در تاریخ معاصر ایران است که توسط پژوهشگران اروپایی مستندسازی شده است.
به‌عنوان مثال آنتوان سوریوگین، عکاس گرجستانی یکی از افرادی بود که به واسطه علاقمندی به زندگی اجتماعی ایرانیان دوربین به دست گرفت و در کوچه و بازار شهرهای مختلف و پررونق عکاسی کرد و حالا تصاویر او با دوربین روسی‌اش از اسناد مکتوب و قابل استناد تاریخی ایران به شمار می‌رود.
در دهه ۶۰ نیز و با سکوت هنرهای پرفروغی همچون موسیقی و پوست اندازی سینما که تا دو دهه قبل، یکی از عناصر جدا ناپذیر مردم بود؛ در این شرایط تعدادی از عاشقان قلم به‌دست گرفتند تا خاطرات موسیقی ایرانی را مکتوب و از فراموشی نجات دهند.
صحبت‌های اساتید صاحب نامی که در هنر سینما و موسیقی تا دهه ۵۰ فعالیت داشتند، حال دستمایه کتاب‌های بسیار باارزش و خواندنی شده است. جدیدترین این نوع تاریخ شفاهی، می‌توان به کتاب «گلهای ماندگار» نوشته وحید استرون (روزنامه نگار و پژوهشگر) اشاره کرد که بیش از ۳۰ مصاحبه مکتوب و به روش روایی از هنرمندان موسیقی دهه ۳۰ تا سال ۵۷ دارد، آنهایی که خوش درخشیدند و در زمان تهیه و نگارش این کتاب که بیش از ۱۰ سال زمان برده است، زنده بودند و پای ضبط صوت خبرنگاری این نویسنده نشستند یا آنهایی که زنده نبودند و همکاران و دوستانشان به بررسی زوایای شخصیتی‌شان پرداختند.
پس به همین دلیل است تاریخ شفاهی این امکان را به وجود می‌آورد که پژوهشگران قبل از انتشار اسناد، از زبان شاهدان عینی وقایع، اطلاعاتی کسب کنند. نکته درخور توجه در تاریخ شفاهی، کسب اطلاعات بکر و جدید از مصاحبه شونده است که در این کتاب به شخصیت و شیوه هنری اساتید موسیقی و روند موسیقی رادیویی در دهه ۲۰ تا سال ۵۷ اشاره شده است.
استاد فضل‌اله توکل، نوازنده ساز سنتور و آهنگساز شهیر ایرانی در مقدمه این کتاب نوشته است: «از سال ۱۳۳۰ تا به امروز که در کار هنری مشغول و فعال هستم، حقایق و خاطراتی راکه آقای استرون نقل قول فرموده‌اند، معلوم است که با تحقیق و وسواس فراوان جمع‌آوری کرده‌اند. تا جایی که از بعضی از این داستان‌ها اطلاع و ایمان به‌درستی و پویایی این خاطرات دارم.»
همچنین وحید استرون، در مصاحبه‌ای که با خبرگزاری ایلنا انجام داده به این موضوع اشاره کرده است: «هدف من [از انتشار کتاب] ثبت تاریخ شفاهی درست و بدون واسطه بود، چون شاهد بودم افرادی پس از یک برخورد یک ساعته با برخی از هنرمندان، صدها صفحه کتاب و مقاله در موردشان می‌نویسند.»
همچنین وی در مقدمه این کتاب آورده است: «زندگی و اُنسِ با موسیقی سبب گردید تا قلم به دست بگیرم و به دنبال یافتن‌ِ پاسخ‌ِ سوالات و دیدار با هنرمندانی که تمام زندگی‌ام با گوش کردن به نوای آنها گذشت، بروم. هرقدر در هنر موسیقی اصیل ایرانی بیشتر به تحقیق و پژوهش پرداختم، این واقعیت برایم مسجل شد که تنها آثاری از گزند غبار زمان مصون می‌مانند که از «دل» برخاسته باشند، نه آنچه فقط با اتکا به ردیف، دستگاه و گوشه ساخته شده ودر قید وبند تئوری‌ها وفن و فنون علمی گرفتار شده باشند.
در خلق اثری فاخر، نقش پاک بودن دل همچون صدای زلال رودخانه‌ها و سوز سینه‌ای مالامال از درد که بر ظواهر دنیا پشت کرده باشد، بسیار مهم است.»
همچنین لازم به یادآوری است که این کتاب در ۱۶۸ صفحه مصور و پرتره‌های دیده نشده از هنرمندان و از عکاسان صاحب نام ایران، با شمارگان هزار نسخه و قیمت ۱۲۰ هزار تومان ازسوی موسسه فرهنگی و هنری رادنواندیش منتشر شده است.